آمریکا برای چه جور قطعنامه ای علیه ایران تلاش می کند؟

مدیران سیاسی کشورهای 1+5 روز سه شنبه در زمینه پیش نویس قطعنامه سوم علیه جمهوری اسلامی ایران تلفنی به تبادل نظر پرداختند.

ارزیابی اولیه از این مذاکرات حاکی از هیچ توافق فوری نیست اگرچه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است که صحبت بر سر داشتن یا نداشتن قطعنامه نیست بلکه بحث بر سر این است که محتوای قطعنامه چه باشد.

 به عبارت دیگر آمریکا این طور وانمود می کند که همه اعضا از جمله چین و روسیه با تصویب قطعنامه موافقند و هم اکنون در حال بحث در باره موارد و دامنه تحریم های جدید هستند.

گذر زمان صحت این ادعا را روشن خواهد ساخت. البته خود آمریکا نیز اذعان دارد که راه سختی در پیش است و تصویب این قطعنامه در سال جاری میلادی صورت نخواهد گرفت.

این پیش نویس که توسط فرانسه تهیه شده است تحریم های جدیدی را علیه نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بانک ملی ایران در نظر گرفته و خواستار هوشیاری و خویشتن داری کشورها در فروش تسلیحات به ایران شده است. این پیش نویس در شرایطی مورد بررسی قرار می گیرد که به تازگی گزارش 16 سازمان اطلاعاتی امریکا مبنی بر این که ایران در سال 2003 فعالیت هسته ای نظامی خود را متوقف کرد ضربه سنگینی به تلاش های امریکا برای ایجاد فشارهماهنگ بین المللی به منظور تصویب یک قطعنامه شدید اللحن علیه جمهوری اسلامی ایران وارد کرد.

گزارش مذکور که باعث عصبانیت شدید نومحافظه کاران آمریکایی و اسرائیل شد مقامات دولت بوش را نیز دچار سردرگمی نمود. لذا بلافاصله مقامات دولت امریکا و اسرائیل دست به کار شده و برای جبران صدمه وارده تلاش وسیعی را برای ایجاد یک فضای منفی علیه جمهوری اسلامی ایران در زمینه هسته ای و سپس جلب موافقت کشورهای مختلف برای اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران آغاز کردند.

 ابتدا آقای بوش با رهبران روسیه و چین گفتگو کرد و سپس خانم رایس وزیر خارجه وی، در سفر به بروکسل با برخی از همتایان خود از کشورهای ناتو به رایزنی پرداخت و اعلام کرد که کشورهای اروپایی با تصویب تحریم های جدید علیه ایران موافقند. البته لاوروف وزیر خارجه روسیه در ملاقات با رایس با اعلام این که گزارش اطلاعاتی امریکا نظر روسیه را مبنی بر این که برنامه هسته ای ایران جنبه نظامی ندارد مذاکره با ایران را مورد تایید قرار داد.

فشار بعدی امریکایی ها توسط وزیر دفاع آن کشور در بحرین صورت گرفت. گیتس در سخنرانی خود در بحرین شدیدا" به جمهوری اسلامی ایران حمله کرد و خواستار ایجاد فشار به جمهوری اسلامی ایران برای متوقف ساختن برنامه هسته ای خود شد.

از سوی دیگر اسرائیلی ها که نگران آرام شدن اوضاع در خصوص پرونده هسته ای ایران شده اند ابتدا در گزارش اطلاعاتی امریکا تشکیک و اعلام کردند که از نظر آن ها ایران برنامه هسته ای نظامی خود را دنبال می کند.

 سپس با دعوت از رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به اسرائیل وی را در جریان تحلیل خود از وضعیت هسته ای ایران قرار دادند. هدف از این سفر که بدون برنامه ریزی قبلی صورت گرفت مقابله با گزارش اطلاعاتی امریکا و فضای ایجاد شده پس از انتشار آن است. همزمان وزیر دفاع اسرائیل گفت ما نمی توانیم به دلیل انتشار یک گزارش اطلاعاتی از آن سوی دنیا آسوده باشیم.

 در این میان دولت بوش که با مقاومت چین و روسیه روبرو شده است خواسته های اولیه خود را کاهش داده تا بلکه بتواند موافقت این دو کشور را با صدور قطعنامه جدید کسب نماید. به همین دلیل پیش نویس فرانسه با پیش نویس اولیه قطعنامه که گفته می شد مشابه مصوبه اخیر دولت امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در خصوص تحریم سه بانک جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران است تفاوت هایی دارد.

به عبارت دیگر در شرایط فعلی امریکایی ها نیاز مبرم به تصویب یک قطعنامه جدید از سوی شورا دارند تا بتوانند از خسارت وارده بیشتر جلوگیری کرده و به زعم خود یک بار دیگر همبستگی جامعه جهانی را علیه برنامه هسته ای ایران به اثبات برسانند.

بر این اساس برای آمریکا محتوای قطعنامه و شدت تحریم ها در مقایسه با نفس تصویب یک قطعنامه اجماعی در درجه دوم اهمیت قرار خواهد داشت. گزارش اخیر محمد البرادعی و گزارش اطلاعاتی امریکا این اهرم را از دست واشنگتن  و دوستانش گرفته که ایران را در نقض تعهدات خود بر اساس معاهده عدم اشاعه معرفی کند.

لذا محور تبلیغات آن ها در این شرایط عدم اجرای قطعنامه های شورا توسط ایران است که به زعم آنها تصویب یک قطعنامه دیگر را ضروری می سازد. درست به همین دلیل است که می باید با ارائه یک بحث حقوقی دقیق ضمن اشاره به شفاف بودن برنامه گذشته و جاری هسته ای ایران که در گزارش آژانس و گزارش اطلاعاتی امریکا مورد اذعان قرار گرفته مخالفت کشورها را با تصویب قطعنامه جدید توسط شورا جلب نمود.

به این ترتیب پیشنهاد می شود در شرایط فعلی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران حول محورهای فوق فعال شده و رایزنی های فشرده همراه با ابتکارات لازم در خصوص آمادگی ایران برای مذاکره بدون قید وشرط با 1+5 صورت گیرد. در این میان نقش روسیه و چین در مخالفت با تلاش امریکا و شرکای اروپایی اش در شورا از اهمیت بیشتری برخوردار است.