مسکو ميزبان مذاکره کنندگان ايرانى با گازپروم

سفر ولادیمیر پوتین به ایران در ماه اکتبر سال جاری به همراه دیگر سران کشورهای حوزه دریای خزر یکی از مهمترین سفرهای انجام شده به ایران طی سال 2007 میلادی بود. وی که برای اولین بار طی دوران ریاست جمهوری خود پا به خاک ایران گذاشته بود در ترکیب هیات همراه خود معاون رئیس شرکت گازپروم را نیز داشت و در همان زمان مذاکراتی در مورد همکاری این شرکت با ایران برای توسعه حوزه های گازی کشورمان منتشر شد.

 

خبر این همکاری که در شرایط حاکم بر سیاست جهان نمایانگر حمایت روسیه ازایران در مقابل غرب و تلاش این کشوربرای تحکیم جایگاه خود در کشورهای خاورمیانه و بازگشتن به عرصه قدرت بین المللی بود بسیار مورد توجه رسانه های خبری و پایگاههای اقتصادی بین المللی قرار گرفت.

 

اما مهمتر این بود که این مذاکرات اولیه تاثیر تحریمهای اقتصادی تحمیلی آمرکا بر ایران را کمرنگ تر کرد و به همه نشان داد که ایران می تواند کشورهایی را جایگزین اروپاییها کند.

 

حسین نقره کار شیرازی – معاون امور بین المللی وزارت نفت- در این جلسه و بعد از مذاکرات گسترده در مورد همکاری شرکت گازپروم برای توسعه حوزه های گازی ایران گفت:" بر اساس مذاکرات، فعالیت شرکت گازپروم محدود به بخش گاز نخواهد بود. گاز پروم برای اولین بار در جلسه سران کشورهای حوزه دریای خزر به ایران آمده بود تا مذاکراتی جدی و گسترده در موارد مختلف از قبیل توسعه میادین نفت و گاز، حمل و نقل، ساخت خط لوله و حتی امور پالایشگاهی با ایران داشته باشد."

 

وی بااشاره به این مطلب که معاون شرکت گازپروم و وزیر نفت ایران از توسعه همکاریهای دو جانبه در حوزه نفت و گازشمال و جنوب ایران استقبال کرده اند گفت:" شرکت گاز پروم برای حضور در برخی از فازهای میدان گاز پارس جنوبی پیشنهاداتی ارایه کرد که این پیشنهادات از طرف شرکت نفت و گاز پارس مورد بررسی قرار می گیرد و درجلسه بعدی مذاکره در مورد آنها بحث خواهد شد."

 

وزیر نفت با بیان این مطلب که توافقهای اولیه و مذاکرات ابتدایی در سفری که پوتین و معاون شرکت گازپروم در زمان برگزاری جلسه کشورهای حوزه دریای خزر به تهران داشته اند انجام شده است، اظهار کرد:" تا کنون توافقات دو کشور در حد پروتکل بوده است،ولی با سفری که هیا ت ایرانی در اواخر هفته جاری – دهه دوم ماه دسامبر - به مسکو خواهد داشت فصل جدیدی در همکاریهای ایران و روسیه گشوده خواهد شد."

 

شرکت گازپروم

شرکت گاز پروم بزرگترین شرکت روسی و بزرگترین شرکت استخراج کننده گاز طبیعی در جهان است. 002/50 درصد از سهام این شرکت در کنترل دولت است که از طریق مجموع سهام سه شرکت دولتی ایجاد شده است.

 

به گزارش سایت شرکت گازپروم تا انتهای سال 2006 میلادی 373/38 درصد از سهام شرکت گازپروم در اختیار آژانس دولتی روسیه برای مدیریت دارایی های ملی235/41 درصد از سهام دراختیار بانک گازپروم و 74/10 درصد از سهام در اختیار شرکت روزنفت گاز(Rosneftegaz) بوده است. شرکت گروس گاز (Gerosgaz ) 93/2 درصد و شرکت آلمانیE.ON Ruhargas معادل5/2 درصد از سهام این شرکت را در اختیار داشته است.

 

این شرکت در سال 1989 میلادی تاسیس شد و در سال 2006 میلادی درآمدی بالغ بر6/83 میلیارد دلار بدست آورد.شرکت گازپروم با ایجاد فرصت شغلی برای 432هزار نفر در سال گذشته سود خالصی بالغ بر 63/24 میلیارد دلاربدست آورد.این شرکت بزرگ روس در کشورهای دارای ذخایر نفت و گاز آفریقا و آسیا سرمایه گذاریهای کلانی انجام داده است و به همین دلیل در تامین گاز مورد نیاز جهان نقش بسزایی دارد.

 

یکی از اعضای هیات مدیره این شرکت بزرگ فعال در صنعت گاز جهان دیمیتری مدودوف – معاون رییس جمهوری روسیه و کاندیدای کنونی ریاست جمهوری این کشور- است. مجموع سرمایه گذاری خارجی انجام شده در این شرکت روسی معادل 6/10 میلیارد دلار است که بعد از شرکت لاک اویل رتبه دوم  را در روسیه دارد. میزان سرمایه گذاری خارجی انجام شده در شرکت لاک اویل معادل 9/18 میلیارد دلار است.

 

مجموع ذخایر شرکت گازپروم معادل 119 میلیارد بشکه است و بعد از عربستان سعودی و ایران رتبه سوم را از نظر حجم ذخایر تایید شده نفتی و ذخایرمعادل گازی دارد. مجموع ذخایر نفت و گاز عربستان سعودی 263 میلیارد بشکه و مجموع ذخایر نفت و گاز ایران طبق این گزارش برابر با 133 میلیارد بشکه اعلام شده است.

 

این شرکت 93 درصد ازتولید گاز روسیه و عرضه گاز مورد نیاز کشورهای مختلف را نیز بر عهده دارد. روسیه  پهناور اروپایی عرضه کننده انحصاری گاز به کشورهایی از قبیل بوسنی هرزگوین، استونی، فنلاند، مقدونیه ، لاتیو، اسلواکی و مولداوی است و سهم زیادی از گاز مورد نیاز کشورهایی از جمله ترکیه ، چک ، لهستان ، مجارستان و شمار زیادی از کشورهای دیگر را نیز تامین می کند.

 

به گفته رییس این شرکت تا انتهای سال جاری سرمایه آن به 345 میلیارد دلار خواهد رسید و با ادامه این روند تا سال 2017 میلادی میزان سرمایه آن از مرز یک هزار میلیارد می گذرد که در صورت تحقق این پیش بینی بزرگترین شرکت جهانی فعال در این صنعت خواهد شد.

 

گازپروم در ایران

ابراز تمایل گازپروم برای ورود به پروژه های نفتی ایران برای بار دوم  سران آمریکا و اروپا را ناامید کرد. آنها که در سخنرانی های متعدد بعد از انعقاد قرار داد نفتی2 میلیارد دلاری چین با ایران ابراز ناامیدی کرده بودند بعد از انتشار خبر مذاکرات دوجانبه ایران و روسیه برای سرمایه گذاری روسیه در صنعت نفت و گاز ایران باردیگر ابراز ناخرسندی کردند .

 

بدون شک ادامه این روند و توسعه همکاریهای دوجانبه ایران باکشورهای روسیه و چین سبب می شود تا تاثیر سیاستهای تحریمی غرب به رهبری آمریکا به نتیجه نرسد و  موجبات ناراحتی آنها را فراهم کند. به بیان دیگر هم اکنون کشورهای اروپایی که با ایران همکاریهای نزدیکی داشتند و برای حمایت از آمریکا  از بازار ایران خارج شده اند شاهد وضعیت تازه ای هستند که تنها به آسیب دیدن اقتصاد آنها منجر می شود.

 

البته، در روزهای اخیر گزارشهایی در مورد تمایل چهارشرکت اروپایی برای سرمایه گذاری در توسعه میادین نفتی پارس جنوبی منتشر شده است. مقامات صنعت نفت ایران درسخنرانی های مختلف از تمایل شرکت توتال فرانسه برای سرمایه گذاری 12 میلیارد دلاری در صنعت نفت ایران و عدم تمایل شرکتهای رنو و پژو برای خروج از بازار ایران سخن به میان آورده اند.

 

این نشان می دهد که علیرغم جهت گیریهای خصمانه سران اروپایی، به خصوص سارکوزی در مقابل ایران، شرکتهای مختلف اروپایی  تمایلی به خروج از بستربکر اقتصادی ایران ندارند.

 

پیش بینی می شود تا سال 2030 میلادی 2/8 هزار میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز جهان سرمایه گذاری شود که سهم شرکت ملی نفت ایران از این سرمایه گذاری 7/15 میلیارد دلار در هر سال خواهد بود.

 

انتظار می رود از مجموع 2/8 هزار میلیارد دلار سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز جهان 3/4 هزار میلیارد دلاردر صنعت نفت و 9/3 هزار میلیارددلار در صنعت گاز سرمایه گذاری خواهد شد.علاوه بر این 75 درصد از سرمایه گذاری در صنعت نفت و 60 درصد از سرمایه گذاری در صنعت گاز کشور های مختلف جهان در پروژه های بالادستی و مابقی در پروژه های پایین دستی خواهد بود. انتظار می رود تا سال 2030 میلادی ایران سالانه 4/6 میلیارد دلار در پروژه های بالا دستی  صنعت نفت و 3/9 میلیون دلار در پروژه های بالادستی  صنعت گاز سرمایه گذاری کند.