نشست بحرين به رو در رويى آمريکا و اعراب بر سر ايران تبديل شد

" رابرت گيتس" وزير دفاع ايالات متحده آمريکا که در نشست امنيتى منامه در بحرين شرکت کرده، در نطق خود مدعى شد ايران سياست برهم زدن استقرار و پايدارى منطقه را پيگيرى مى‌کند و يک خطر بزرگ براى ايالات متحده آمريکا و کشورهاى حاشيه خليج فارس است.

 

وى که دردومين روزازکنفرانس امنيت و صلح خليج فارس سخن مى‌گفت، درادامه خواستار استقرار سپر دفاع موشکى در منطقه خليج فارس براى مهار آنچه وى تهديد ايران ناميد شد.

 

وى همچنين در اين باره افزود:" شکى نيست که سياست برهم زدم استقرار که ايران دنبال مى‌کند تهديدى براى مصالح ايالات متحده و مصالح کل کشورهاى خاورميانه و تمام کشورهايى است که برد موشک‌هاى ايران به آنها مى‌رسد، است."

 

اين درحالى است که گيتس درنطق خود اسرائيل را تهديدى براى امنيت منطقه خليج فارس ندانست و برعکس ايران را متهم به تلاش براى دست‌يابى به سلاح هسته‌اى کرد.

 

موضوعى که به گواه گزارش 16 دستگاه امنيتى ايالات متحده کاملا رد شده است. دراين گزارش تاکيد شده، ايران به دنبال دست يابى به سلاح هسته‌اى نيست.

 

اما نطق ضد ايرانى گيتس به همين جا ختم نشد. وى ضمن انتقاد از سياست‌هاى برخى کشورهاى عرب منطقه در قبال ايران گفت:" کشورهاى خليج فارس بايد با غرب همراه شوند و به فشارهاى اقتصادى و ديپلماسى عليه ايران با هدف جلوگيرى از تلاش‌هاى آن کشور براى رسيدن به برنامه‌هاى نظامى هسته‌اى ممارست کنند."

 

وى همچنين مدعى شد، ايران از شبه‌نظاميان فعال درعراق و افغانستان حمايت مى‌کند و ضمن آموزش آنها اسلحه و مهمات جنگى در اختيارشان قرارمى‌دهد.

 

گيتس همچنين حزب‌الله و حماس را گروه‌هاى تروريستى ناميد که با حمايت ايران در لبنان و فلسطين فعاليت مى‌کنند و از ايران موشک‌هاى بالستيک که جز براى رسيدن به سلاح‌هاى کشتار جمعى هيچ توجيه ديگرى ندارند، دريافت مى‌کنند.

 

نشست سه روز امنيت خليج فارس در منامه که با همکارى انجمن بين‌المللى استراتژيک براى چهارمين سال پياپى با حضور 225 نفر از شخصیتهای برجسته جهان از جمله رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا،" طارق الهاشمی" معاون رئیس جمهورعراق،" موفق الربیعی" مشاورامنیت ملی عراق، مقامهای نظامی و سیاسی روسیه، انگلیس، ترکیه، مصر، چین و ژاپن به همراه مسئولانی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برگزار شده، قراراست امروز به کار خود پايان دهد.

 

اما برخلاف انتظار، اظهارات وزير دفاع آمريکا چندان هم ميان حضار خريدار نداشت. بويژه برخى مقام‌هاى عالى‌رتبه کشورهاى حاشيه خليج فارس نسبت به اظهارات رابرت گيتس واکنش شديدى نشان داده و از آن به شدت انتقاد کردند.

 

" حمد بن جاسم بن جبر آل ثانى " وزير امور خارجه قطر اختلاف‌هاى موجود بر سر پرونده فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران را ناشى از سوء تفاهمى دانست که اين پرونده را به مرحله بسيار خطرناکى رسانده که نيازمند تحکم عقل براى حل قضاياى منطقه‌اى مرتبط با آن دارد.

 

وى همچنين خواستارغلبه واژه‌هاى گفت و گو بر واژه‌هاى حمله و تهاجم شد و تاکيد کرد، رغبت بسيارى وجود دارد که براى محقق ساختن مصالح مشترک اقليمى همکارى‌هاى گسترده منطقه‌اى براى حمايت از امنيت اقليمى بوجود آيد. بى‌شک بدون در نظر گرفتن اهميت استراتژيک منطقه قضاياى امنيتى اعتبار نخواهند يافت و طبيعتا به آسانى حل نخواهند شد.

 

حمد بن جاسم در ادامه در واکنش به اظهارات گيتس که اسرائيل را تهديدى براى منطقه ندانسته بود، گفت: " اسرائيل 50 سال سرزمين‌هاى فلسطينى را به اشغال خود در آورده و ميليون‌ها انسان را مجبور به مهاجرت اجبارى کرده و به بهانه‌هاى امنيتى به مناطق تحت سلطه حکومت خودگردان داخل و خارج شده و هزاران نفر را به کشتن داده است. حال اگر بنا باشد در مقابل فلسطينى‌ها پاسخ اين تجاوزات و ستم‌ها را بدهند فورا متهم به تروريست مى‌شوند. من همچنين مى‌خواهم بپرسم اشغال منطقه جولان توسط اسرائيلى‌ها چه تفسيرى دارد؟"

 

وزير امورخارجه قطر همچنين به بحران‌هاى موجود درمنطقه اشاره کرد و گفت:"منطقه خاورميانه با بحران‌هاى متعدد همراه است. بحران‌هايى که برخى از ملت‌هاى منطقه را به فقر، جنگ، عدم استقرار و ناپايدارى و افزايش اختلا‌ف‌هاى طائفه‌اى کشانده است."

 

وى تصريح کرد:"منطقه خليج فارس به دليل برخوردارى از منابع اساسى انرژى قلب اقتصاد منطقه است."

 

وزير امور خارجه قطر که در عين حال نخست‌وزير اين کشور نيز هست، همچنين خواستار انجام گفت و گوهاى مستقيم ميان ايران و آمريکا براى حل مسالمت‌آميز پرونده هسته‌اى ايران شد.

 

وى درحالى که وزير دفاع آمريکا نيز حضور داشت، همچنين گفت: "به صلاح کشورهاى منطقه خليج فارس نيست که درگيرى‌هاى نظامى احتمالى ميان ايران و آمريکا دخالت کنند."

 

در همين حال وزير امور خارجه بحرين نيز به انتقاد از اظهارات گيتس درباره خطرناک نبودن اسرائيل پرداخت و گفت:"اسرائيل تا زمانى که از توانايى حمله به هر کدام از کشورهاى همسايه يا ديگر کشورهاى جهان برخوردار است، خطر بزرگى براى منطقه محسوب مى‌شود."

 

وى درباره ايران نيز گفت:"کشورهاى حاشيه خليج فارس در حال بررسى افزايش روابط خود با ايران بر اساس حفظ احترام متقابل هستند."

 

درهمين رابطه وزير امورخارجه بحرين انضمام بحرين به هر کدام از طرف‌هاى خارجى که خواستار جنگ هستند را به شدت رد کرد.

 

کارشناسان نيزاظهارات رابرت گيتس را به اشکال مختلفى تفسير کرده‌اند.

 

"عبدالخالق عبدالله" استاد علوم سايسى در دانشگاه امارات متحده عربى دراين باره گفت:"وزير دفاع آمريکا، رابرت گيتس با ايراد اين اظهارات قصد داشت بگويد سياست‌هاى واشنگتن در برابر منطقه با وجود مفاد گزارش‌هاى سازمان‌هاى امنيتى آمريکا به هيچ وجه تغيير نمى‌يابد."

 

وى درباره دفاع رابرت گيتس از اسرائيل که ظاهرا تبديل به يک مباحثه چالشى در اين کنفرانس شده نيز گفت:" حرف‌هاى وزير دفاع آمريکا اظهارات تازه‌اى نبود. دولت آمريکا هميشه از موضع‌گيرى‌هاى اسرائيل دفاع مى‌کرده است."

 

درهمين حال مقام‌هاى عالى‌رتبه کشورهاى عرب حاشيه خليج فارس خواستار حل مسالمت‌آميز پرونده هسته‌اى ايران شدند و از اين که روابط تهران و واشنگتن به وضعيت کنونى خود رسيده ابراز نگرانى کردند.

 

" عبدالرحمن العطيه " رئيس شوراى همکارى خليج فارس دراين باره گفت:"کشورهاى حاشيه خليج فارس خواستار دورى عامل نظامى از برنامه‌هاى هسته‌اى ايران است و در عين حال خواستار انجام گفت و گوهاى ايران و غرب براى حل مسالمت‌آميز اين پرونده است. زيرا کشورهاى عضو شوراى همکارى خليج فارس بخوبى مى‌داند که افزايش تنش و بحران‌ ميان ايران و غرب در نهايت به ضرر آنها تمام مى‌شود."

 

وى درادامه به همکارى کشورهاى حاشيه خليج فارس تاکيد کرد و خواستار برقرارى امنيت و استقرار در منطقه بدور از هر گونه تهديد نظامى و از طريق گفت و گو شد.

 

به نظر مى‌رسد وزير دفاع آمريکا که کشورهاى عرب حاشيه خليج فارس را يکى از متحدان اصلى کاخ سفيد مى‌داند، به هيچ وجه انتظار چنين برخوردى از سوى ميزبانان عرب اين نشست نداشت.

 

ظاهرا آمريکايى‌ها گمان مى‌کردند، اين کنفرانس بتواند در نهايت به نفع آنها تمام شود و باعث ايجاد يک هم‌صدايى جامع در برابر ايران شود. اما ظاهرا چنين نشد. بر خلاف هميشه ظاهرا اعراب حاشيه خليج فارس يکپارچه مخالف برخورد سنگين غرب با ايران هستند.

 

برخى از کارشناسان تلاش کشورهاى عرب حاشيه خليج فارس را براى استقلال در تصميم‌گيرى در سياست‌هاى خارجى بويژه در مقابل هم‌صدايى با عربستان سعودى و ديگر کشورهاى عربى را عامل اصلى اين موضع‌گيرى‌عهاى ضد آمريکايى مقام‌هاى عالى‌رتبه کشورهاى قطر و بحرين مى‌دانند.

 

در اين ميان طارق‌الهاشمى معاون سنى رئيس‌جمهورى عراق و يکى از رهبران جبهه توافق، مهمترين گروه‌هاى سياسى سنى عراقى، از فرصت موجود در اين کنفرانس سوء استفاده کرد و به انتقاد شديد از دولت مالکى پرداخت.

 

وى در نطق خود گفت:" دولت عراق سست شده و ديگر از صلابت لازم برخوردار نيست. فساد و اختلاف‌هاى داخلى سراسر دولت عراق را در خود گرفته و آشتى ملى ميان احزاب عراقى را با مشکل مواجه ساخته است."

 

وى تلاش‌هاى مالکى براى انجام مسئوليت‌هايش را شکست خورده دانست و گفت:" با وجود اين که مى‌توان گفت از لحاظ امنيتى پيشرفت‌هايى در عراق به دست آمده اما عمليات سياسى بر اساس انديشه‌هاى اساطيرى پيش مى‌رود و مشکلات بسيارى را در عراق بوجود آورده است."

 

اظهارات تند هاشمى در حالى ايراد مى‌شود که بنا به گواه گزارش‌ها و آمار مجامع بين‌المللى اوضاع امنيتى عراق بهبود يافته واز لحاظ اقتصادى و اجتماعى نيز پيشرفت‌هايى حاصل شده است. به گونه‌اى که بازگشت مهاجران عراقى به خانه و کاشانه‌شان آغاز شده و بنا به آمار طى دو ماه گذشته در حدود 200 هزار مهاجر و آواره عراقى به خانه و کاشانه خود بازگشته‌اند.

 

به اعتقاد کارشناسان اظهارات هاشمى با اين هدف انجام مى‌شود که شايد بتواند رهبران سنى کشورهاى عربى را عليه دولت شيعه مالکى که با وجود خارج شدن وزيران جبهه توافق که در حدود 9 ماه از آن مى‌گذرد، همچنان به فعاليت‌هاى خود ادامه مى‌دهد، ترغيب کند. تلاش‌هايى که با وجود گذشت نزديک به دو سال از فعاليت دولت مالکى تا کنون ناکام مانده است.