سايه سنگين کدورت بر ديدار احمدى نژاد و مدودف
نشست سران کشورهاى حاشيه خزر در باکو، فرصتى براى احمدى نژاد و مدودف ايجاد کرد تا با يکديگر ديدار و گفت‌وگو کنند. اما اخبار رسيده از ملاقان اين دو، نه تنها نشانه‌اى از بهبود روابط دو کشور به دست نمى‌دهد، بلکه حاکى از تيره‌تر شدن مناسبات ميان دو کشور است. دکتر حسن بهشتى پور، استاد دانشگاه و متخصص مسائل روسيه و قفقاز اين ملاقات و تاثيرات احتمالى آن را براى خوانندگان ديپلماسى ايرانى تحليل کرده است.
گفتارى از دکتر حسن بهشتى پور، استاد دانشگاه و متخصص مسائل روسيه و قفقاز براى ديپلماسى ايرانى:
درباره ملاقات آقاى احمدى نژاد و مدودف و اخبار آن متاسفانه دسترسى به منابع خبرى مورد وثوقى که جزئيات اين ديدار را دربرداشته باشد وجود ندارد. اما خبرهاى ريانووستى که يک خبرگزارى معتبر روسى است، حکايت از مذاکرات ناخوشايند احمدى نژاد و مدودف داشت. با توجه به اين که اين خبرگزارى سياست دامن زدن به اختلافات ايران و روسيه را دنبال نمى‌کند، به نظر مى‌رسد اين اخبار صحيح است.
منبع ريانووستى دستيار ويژه آقاى مدودف، سرگئى پريخودکو است که قبلا هم اظهارات جنجال برانگيزى درمورد ايران داشته است. او گفته است که اين مذاکرات ناخوشايند بوده است، از اين نظر که طرف ايرانى مراعات نکرده و هر آنچه خواسته گفته و طرف روسى هم بدون ملاحظه هر آن چه مى‌خواسته گفته است.
برخى بحث زيگزاگى بودن روابط ايران و روسيه را مطرح مى‌کنند، که در اين رابطه بايد گفت که حداقل در يکى دو ساله گذشته روند ارتباط ميان دو کشور مسير سردى و کدورت را طى کرده است و نشانه‌اى از بهبود روابط در کار نيست. راه‌اندازى نيروگاه بوشهر تا حدى مى‌توانست اين مناسبات را بهبود دهد، اما بدقولى روسيه در تحويل موشک‌هاى اس سيصد، ضربه ديگرى به مناسبات دو کشور زد.
ظاهرا سياست آقاى مدودف اين است که از طريق نزديک شدن بيشتر با امريکايى ها تا حدودى وضعيت اقتصاد نابه سامان روسيه را سر و سامان دهد و گرفتن امتيازهاى اقتصادى را به گرفتن امتيازهاى مربوط به ايران ترجيح مى‌دهد. بايد در عمل ديد آيا اين سياست به نتيجه مى‌رسد يا خير؟ هزار وعده خوبان يکى وفا نکنند؛ بسيارى از کشورها به اميد وعده هاى امريکا دست از خيلى از سياست‌هاى خود برداشتند ولى بعد ديدند که کلاه گشادى بر سرشان رفته است. ليبى يکى از اين کشورهاست.
در مورد اينکه آيا اين ديدار آقاى احمدى نژاد و مدودف باعث رفع کدورت‌ها و رفع سوء تفاهمات موجود در رابطه ايران با روسيه شده باشد، ترديدهاى بسيارى وجود دارد. به اين دليل که حداقل منابع داخلى هم موضع‌گيرى مثبتى از مقامات دو طرف را منعکس نکرده‌اند. به نظر مى‌رسد که ايران نياز دارد تجديدنظرى اساسى در مناسبات خود با روسيه داشته باشد و فاکتورهاى جديدى را وارد مناسبات خود کند که تغييراتى حاصل شود. وگرنه با اين روندى که جلو مى‌رويم، همچنان روابط دچار مشکل جدى است.
اما آيا اين مناسبات سرد ميان ايران و روسيه مى‌تواند بر مذاکرات آتى ايران و گروه 1+5 تاثير بگذارد؟ بايد به دو نکته اشاره کرد؛ اينکه ايران سعى کند با کشورهاى مختلف تاثيرگذار بر پرونده هسته اى ايران، روابط خوب داشته باشد و مانع از نزديکى بيشتر روسيه به امريکا شود، يک موضوع است و واقعيتى است که به نظر بايد به آن توجه کرد.
اما اينکه روسيه در شرايط حاضر در موقعيتى باشد که بتواند در مسئله هسته‌اى ايران تاثيرگذارى داشته باشد موضوع ديگرى است. در حال حاضر موضع روسيه، هر چه باشد تفاوتى براى ايران ندارد، چرا که در فضاى کنونى نمى‌تواند تعديلى ايجاد کند. در زمان آقاى بوش که سياست‌هاى ميليتاريستى را به شدت دنبال مى‌کرد و يک موضع تند و غيرمنطقى در عرصه بين المللى عليه ايران داشت، موضع روسيه در تعديل مواضع بوش تا حدودى تاثيرگذار بود. اما در شرايط کنونى که خود آقاى اوباما به دنبال مذاکره است و به ظاهر تلاش مى‌کند که با ايران وارد مذاکره شود، روسيه بيشتر نقش دنباله روى امريکا را ايفا مى‌کند تا تعديل کننده سياست هاى امريکا. بنابراين به نظر نمى‌رسد که سردى مناسبات ايران و روسيه در شرايط حساس کنونى تاثير تعيين کننده‌اى بر روند مذاکرات ايران و غرب داشته باشد.
نظر شما :