لابی جدید آمریکا برای دور سوم تحریم ها

اعضای گروه 1+5 تصیم گرفته بودند که تا زمان ارائه گزارش خاویر سولانا، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره برنامه های هسته ای ایران، از اتخاذ هر گونه تصمیمی در شورای امنیت اجتناب کنند. اعضای این گروه تصمیم گرفتند در صورتی که نکته مثبتی در این گزارش و همچنین گزارش محمد البرادعی، رئیس آژانس بین المللی هسته ای سازمان ملل یافت نشد، دور سوم تحریم ها علیه ایران را به رای بگذارند.

به همین دلیل در پی اعلام گزارش خاویر سولانا که به زعم بسیاری از ناظران بسیار منفی بود، اکنون گمانه زنی های در مورد توفیق جبهه طرفدار آمریکا در گروه 1+ 5 به منظور ترغیب روسیه و چین برای دور سوم تحریم ها علیه ایران که معاملات نفتی و گازی با ایران را نشانه خواهند گرفت، افزایش یافته است.

در پی ناکامی نشست 5 عضو شورای امنیت و آلمان در پاریس، یکی از مقامات فرانسوی اعلام کردند که پیش نویس دور سوم قطعنامه سازمان ملل علیه ایران میان اعضای این گروه به مشورت گذاشته خواهد شد. این مقام فرانسوی که می خواست نامش فاش نشود، همچنین گفت که در مورد تصویب این دور از قطعنامه شورای امنیت علیه ایران طی هفته های جاری "تقریبا خوش بین" است. این ادعا انعکاس گسترده ای در رسانه های بین الملل داشت و آنان را نسبت به آخرین تحولات در زمینه تغییر نگرش روسیه و چین به عنوان اصلی ترین مخالفان دور جدید تحریم ها بسیار حساس کرد.

در همین راستا "نیکلاس برنز"، معاون وزیر خارجه آمریکا دیروز اعلام کرد که مذاکرات با طرف چینی پیرامون تحریم های جدید علیه ایران، به پیشرفت هایی رسیده است. برنز تاکید کرده ما توانستیم با دولت چین بر سر بسیاری از نقاطی که موافق اعمال تحریم ها در آنها هستیم، متمرکز شویم. وی افزود که کارهای زیادی باید انجام شود، اما این یک قدم رو به جلو بود. این در حالی است که هنوز هیچ اظهارنظر رسمی از سوی چینی ها در این مورد صورت نگرفته است.

در همین حال یک دیپلمات فرانسوی با تاکید بر این که هیچ اختلاف نظر شدیدی بین کشورها در مذاکرات روز شنبه پاریس وجود نداشته است، گفت که مذاکره کننده چین نسبت به نماینده قبلی این کشور همکاری بیشتری از خود نشان داده است.

معاون وزیر خارجه آمریکا همچنین در مورد نظر روسیه گفت که باید با دولت این کشور پیرامون موضوع تحریم ها مذاکره شود و هنوز هیچ گفت و گویی با مقامات روسی در این زمینه صورت نگرفته است. برنز گفت: "اکنون اگر بتوانیم روسیه را با خود همراه کنیم، می توانیم سومین تحریم ها را در شورای امنیت به تصویت برسانیم و این خبر بسیار خوشحال کننده ای خواهد بود."

"سرگئی کیسلیاک"، معاون وزیر خارجه روسیه در نشست پاریس ظاهراً در نرسیدن اعضای 1+ 5  به نتیجه ای قاطع درباره ایران موثر بوده است. کیسلیاک که نمایندگی روسیه در این نشست را برعهده داشت به دلیل بارش برف و وضعیت بد آب و هوایی نتوانست خود را از کانادا به پاریس برساند و به این دلیل همکار وی مجبور شد جای او را در مذاکرات بگیرد، هر چند برخی عدم حضور نماینده روسیه در نشست پاریس به علت وضعیت بد آب و هوایی را تنها یک بهانه و در راستای نزدیکی سیاست روسیه با ایران ارزیابی می کنند.

به هر روی نرسیدن نماینده روسیه به پاریس برای شرکت در جلسه ای که باید به بحث پیرامون روند همکاری های ایران با آژانس و جامعه بین الملل بر مبنای گزارش البرادعی می پرداخت، بر نتیجه نشست پاریس بی تاثیر نبود. اگر در دو جلسه گذشته چین یک بار به دلیل مواضع امریکا در قبال دالایی لاما رهبر مذهبی تبت و بار دیگر به دلیل مسائل فنی در نشست بررسی قطعنامه سوم تحریم ها علیه ایران حضور نیافت، این بار نوبت روسیه بود که برف و سرما مانع حضورش در گردهمایی اعضای 1+ 5 شود.

با وجودی که روسیه پیشتر اعلام کرده بود در حال حاضر بحث پیرامون تحریم های جدید علیه ایران را در دستور کار ندارد، اما نشانه های حکایت از این دارند که واشنگتن از تلاش برای ترغیب مسکو در این راستا دست برنخواهد داشت و امیدوار است که بتواند با مذاکرات متعدد، این عضو دائم شورای امنیت را به همراهی با دور جدید تحریم ها علیه ایران ترغیب کند.

مسکو تا کنون تاکید داشته است که ایران همکاری خوبی با آژانس داشته و بنابراین تحریم های جدید به هیچ وجه ضروری نیستند. این در حالی است که آمریکایی ها امیدوار هستند که از همین منظر بتوانند روس ها را نرم کرده و در نهایت با تاکید بر برخی از نقاط مشترک تاییدیه روسیه برای بررسی تحریم های جدید را به دست آورند.

برخی گزارش ها حاکی هستند که واشنگتن درصدد است در این مورد بر موضع محکم و جدی سعید جلیلی، مذاکره کننده جدید ایران در دیدار با سولانا مانور داده و تاکید کند که بنابر اظهارات وی تهران در تلاش است که گفت و گوها را به نقطه آغاز اختلافات سوق دهد.

بر اساس این رویکرد آمریکایی ها امیدوار هستند تا با استناد به مواضع اصولی و حقوقی ایران  موضع سخت تری را نسبت به گذشته در پیش گیرند.

با این حال به نظر می رسد که هنوز برای چین و روسیه دلایلی وجود دارد که می تواند موجب تن ندادن آنان به این دلایل و عدم همراهی با جبهه آمریکا در گروه 1+5 شود. با وجود که خاوير سولانا پس از پايان مذاکرات 5 ساعته اش با سعيد جليلى دبير شوراى عالى امنيت ملى در لندن به روند گفت وگوهايش اظهار نااميدى کرده بود، اما کارشناسان معتقدند که گزارش البرادعی می تواند نکات مثبتی را که روس ها و چینی ها در پرونده هسته ای ایران مورد توجه قرار داده اند، در اختیارشان قرار دهد.

در جلسه روز شنبه پاریس، آمریکا، انگلیس و آلمان به همراهی فرانسه که در واقع میزبانی نشست را بر عهده داشت بر تشدید تحریم های اقتصادی ایران تاکید کردند، اما هنوز معلوم نیست که نماینده روسیه در غیاب سرگئی کیسلیاک معاون وزیر خارجه روسیه چه موضعی را در قبال ایران اتخاذ کرده است.

 پیش از این قرار بود نشست پاریس آخرین جلسه اعضای گروه 1+ 5 درباره فعالیت های هسته ای ایران در سال جاری میلادی باشد، با این حال به نظر می رسد اعضای گروه پس از بررسی متن بینابین پیش نویس قطعنامه ای علیه ایران طی هفته جاری، به نشستی دیگر با حضور همه اعضای گروه جهت بحث بر سر چگونگی قطعنامه سوم شورای امنیت سازمان ملل متحد نیازمند باشند.