ظرفیتی برای گفت‌وگو و اعتمادسازی

۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹ | ۱۸:۵۱ کد : ۱۱۴۶۰ نگاه ایرانی
گفتاری از دکتر کیهان برزگر، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر‌ مسائل ایران و امریکا براى ديپلماسى ايرانى
ظرفیتی برای گفت‌وگو و اعتمادسازی

محمود احمدی نژاد در سخنرانی خود در کنفرانس بازنگری ان پی تی یازده پیشنهاد برای تحقق هدف خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای را ارائه کرد.

گفتاری از دکتر کیهان برزگر، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر‌ مسائل ایران و امریکا:

ایران باید شرکت در کنفرانس بازنگری ان پی تی را به صورت فرصت تلقی کند. حضور آقای احمدی نژاد به عنوان رئیس یک دولت می‌تواند توجهات جهانی را بیشتر به دیدگاه ایران جلب کند چراکه این کنفرانس فضایی مناسب برای طرح و تاکید برحق و حقوق بین المللی ایران بوده و بیانگر این نکته است که راهبرد هسته‌ای ایران در درجه اول بر مساله خلع سلاح عمومی تاکید دارد. حضور بلند پایه ایران در این کنفرانس همچنین می‌تواند تاییدی بر ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای کشور و اطمینان مجدد به جامعه بین المللی باشد.

یکی از بندهایی که در مجموعه پیشنهادات آقای احمدی نژاد در کنفرانس بازنگری ان پی تی مطرح شد مساله خلع سلاح هسته‌ای در خاورمیانه بود. این مساله به لحاظ منافع و امنیت ملی ایران بسیار اهمیت دارد چراکه بسیاری از تنش های موجود در خارومیانه مربوط به دسترسی رژیم اسرائیل به کلاهک‌های اتمی است و اینکه غرب و امریکا قصد دارند همزمان با مستثنی کردن این رژیم، محدودیت‌های هسته‌ای را برای کشورهای دیگر از جمله ایران به کار گیرد.

از طرف دیگر امریکاییان و غرب با یک استراتژی حساب شده تلاش کردند برنامه هسته‌ای ایران را به شکلی غیر منصفانه به بحث امنیت بین المللی متصل کرده و افکار عمومی جهان را به این موضوع حساس کنند. حضور فعال ایران در کنفرانس بازنگری ان پی تی این امکان را می‌دهد که ایران با طرز تفکر خود مساله خلع سلاح عمومی را در سطح افکار عمومی جهان مطرح کند. این نکته در سطح بین المللی اهمیت دارد چراکه حساس کردن افکار عمومی جهان خود گامی جدی در مسیر خلع سلاح هسته‌ای است. مساله خلع سلاح عمومی از زمان تلاش های انیشتن و راسل همچنان در حوزه‌های دانشگاهی، تئوریک و روشنفکری اهمیت دارد.این حضور در سطح افکار عمومی داخل کشور نیز اهمیت دارد چراکه مردم ما نیاز دارند نسبت به حق و حقوق بین المللی کشورشان آگاه باشند.

 نکته مهم دیگر این است که حضور ایران در کنفرانس بازنگری ان پی تی آن هم در سطح رئیس دولت نشان دهنده علاقمندی ایران برای گفت و گو با جامعه بین المللی است واینکه ایران تلاش دارد از هر فرصتی برای انجام این گفت و گو استفاده کند. از این لحاظ، حضور فعال ایران باید با برنامه، ابتکار، مدیریت ، تداوم و سخنی جدی همراه باشد که تاثیرات جهانی مورد نظر را داشته باشد. معادلات سیاسی در روابط ایران با بعضی از بازیگران مهم همچون روسیه و مواضع آنها در موضوع خلع سلاح هسته‌ای نیز باید همزمان در نظر گرفته شود. البته پیشنهادات مطرح شده از سوی آقای احمدی نژاد در این کنفرانس پیشنهادات مثبتی بود. ظرفیت گفت و گوهای سیاسی با حضور فعال در کنفرانس نیویورک در طرف ایرانی به خوبی مشاهده می‌شود و این پیامی برای غرب و بویژه امریکاست.

در هر حال مساله خلع سلاح هسته‌ای مانند مساله عدم اشاعه تسلیحات اتمی نیاز به اعتماد سازی دارد بخصوص که "سیاست قدرت" همچنان در جامعه بین المللی حاکم است و موضوع بازدارندگی در دکترین‌های دفاعی کشورها مانع خلع سلاح هسته‌ای در جهان می‌شود. تا زمانی که سیاست قدرت و بی اعتمادی در هر دو طرف- ایران و کشورهای حامی دیدگاه ایران- و غرب وجود دارد، طبیعی است که تلاشها برای خلع سلاح هسته‌ای ناکام خواهد ماند.

ابتکارعمل در فضاهای بین المللی فرصت ساز است. ایران سال 2010 با ایران سال‌های گذشته بسیار متفاوت است. اکنون برنامه هسته‌ای ایران به یک موضوع مهم بین المللی تبدیل شده است و به همان اندازه ایران نیاز دارد که در فضاهای سیاسی و استراتژیک حرف‌های جدی داشته باشد. این کاری است که کلیه کشورهایی که مسائل شان بین المللی شده است، انجام می‌دهند.

بر این اساس، نفش داشتن، ابتکار و حضور فعال در کنفرانس‌های بین المللی از سوی ایران مثبت است. تاریخ روابط بین الملل نیز نشان داده است که بسیاری از روسای جمهور با ابتکارهای خود فضاهایی را ایجاد کرده‌اند که منجر به فرصت سازی شده است. چنانچه فضایی که ایران در شرایط کنونی دنبال می‌کند بتواند تا حدی بستر گفت و گو را میان تهران و آمریکا باز کرده و اعتمادسازی کند، به لحاظ منافع و امنیت ملی به سود ایران خواهد بود.

نظر شما :