بارقه های امید در بحران انتخاب رئیس‌جمهوری لبنان

به نظر می رسد بحران لبنان به روزهای خوشش نزدیک می شود. ظاهرا گروه های سیاسی لبنانی توافق کرده اند، وزیر دفاع کشور با وجود مشکلات قانونی به ریاست جمهوری لبنان منصوب شود.

میشل سلیمان وزیر دفاع لبنان فردی است که از حزب الله حمایت می کند و در عین حال گروه های 14 مارس نیز پذیرفته اند که وی را به عنوان فرد مورد حمایت خود بپذیرند. کسی که بر خلاف انتظار در فهرست بطریک صفیر نصرالله رهبر مارونی ها قرار ندارد و بطور ناگهانی نامش مطرح شده است. گرچه وی در گذشته رایزنی هایی با رهبر مارونی ها برای وارد کردن نامش به فهرست نامزدهای ریاست جمهوری لبنان داشته است.

از سوی دیگر «میشل عون» اصلی ترین گره موجود در انتخابات ریاست جمهوری لبنان نیز پذیرفته که از موضع قبلی خود کوتاه بیاید و از میشل سلیمان حمایت کند. وی رسما در یک مصاحبه مطبوعاتی حمایت خود را از میشل سلیمان اعلام کرد.

«فواد سنیوره» نخست وزیر لبنان نیز مواقت خود را با انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری لبنان اعلام کرده و گفته است که با تعدیل قانون اساسی برای انتخاب وی هیچ مخالفتی ندارد.

در این میان میشل سلیمان برای انتخاب به این سمت با مشکلی مواج شده که قانون گذاران لبنانی قول مساعد داده اند که هر چه سریعتر اصلاحاتی در قانون اساسی لبنان بوجود آورند تا وی بتواند هر چه سریعتر رئیس جمهور شود.

بر اساس قانون اساسی لبنان هیچ کدام از اعضای دولت لبنان نمی توانند برای ریاست جمهوری نامزد شوند مگر آن که دو سال قبل از نامزدی از سمت خود استعفا داده و در هیچ کدام از بخش های دولتی فعالیت نداشته باشند.

اکنون نمایندگان مجلس لبنان تصمیم دارند با اصلاح قانون اساسی راه را برای رسیدن وی به نصب ریاست جمهوری لبنان هموار کنند. عاملی که باعث شده است تا جلسه پارلمان لبنان برای انتخاب رئیس جمهوری برای ششمین بار تا روز جمعه هفته جاری 7 دسامبر به تعویق بیافتد.

اما به نظر می رسد انجام اصلاحات قرار نیست به همین سادگی ها انجام شود.

موضع 14 مارس

«بطرس حرب» یکی از نامزدهای مطرح در انتخابات ریاست جمهوری لبنان در این باره گفت: «موضوع ریاست جمهوری میشل سلیمان بسیار جدی است و بحث درباره انتخاب وی به این سمت همچنان ادامه دارد.»

اما با این حال وی اصلاح قانون اساسی به نفع منافع یک فرد یا گروه را رد کرد و گفت: «چنین اصلاحی از ابتدا غیر قابل قبول است.»

سنیوره نیز در جلسه هیات وزیران که نزدیک به چهار ساعت به طول انجامید، تاکید کرد: «از همه می خواهم مسئله انتخاب رئیس جمهوری را جدی بگیرند و به خصوص بر سر انتخاب ژنرال میشل سلیمان بیشتر فکر کنند.»

وی در ادامه افزود: «گروه اکثریت از نامزدی میشل سلیمان برای رسیدن به پست ریاست جمهوری کاملا حمایت می کند زیرا می خواهد لبنان هر چه سریعتر از تنگنای کنونیش خارج شود.»

اظهارات سنیوره با واکنش دیگر وزیران کابینه مواجه شد. به گونه ای که عده ای از آنها از انجام تغییرات در قانون اساسی شکایت کرده و آن را مغایر با مصالح ملی کشور دانستند.

اما در این میان به نظر می رسد، همگی منتظر موضع رسمی حزب الله و نبیه بری رئیس پارلمان هستند. زیرا برخی از وزیران در جلسه کابینه بطور رسمی اعلام کرده اند، حزب الله و نبیه بری باید موضع خود را در قبال انجام اصلاحات در قانون اساسی صریح و روشن بیان کنند.

این در حالی است که نبیه بری نیز منتظر است، بطور رسمی از وی خواسته شود، برای انجام اصلاحات در قانون اساسی تشکیل جلسه دهد. زیرا وی روز گذشته گفت: «تاکنون کسی از وی نخواسته برای انجام تغییرات در قانون اساسی بویژه بند 49 قانون اساسی تشکیل جلسه پارلمانی دهم.»

با این حال گفته می شود، 10 نفر از نمایندگان مجلس خواستار انجام اصلاحات در قانون اساسی با هدف انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری شده اند.

سعد حیری رئیس طیف المستقبل نیز در جلسه خود با نبیه بری تاکید کرد، «از هر راهی که کشور را از این تنگنا خارج کند، حمایت می کنیم.»

در این میان چیری که باعث نگرانی کارشناسان شده، مخالفت کابینه سنیوره با انجام هر گونه تغییرات در قانون اساسی است. زیرا بر اساس قانون، اصلاحات در قانون اساسی باید به تصویب وزیران کابینه نیز برسد و در صورتی که چنین امری تحقق نیابد، لایحه اصلاحات به پارلمان باز می گردد و در آن صورت ممکن است نبیه بری و حزب الله به دلیل این که دولت را به رسمیت نمی شناسند از بازگشت آن به پارلمان اجتناب کنند که این موضوع خود بحران تازه ای را رقم خواهد زد. گرچه انتخابات فرعی که در شمال لبنان با نظارت و توسط دولت برگزار شد، رئیس  مجلس اعترا            ضی به آن نکرد و نتایج آن را پذیرفت.

موضع 8 مارس

اما با این حال به نظر می رسد موضع 8 مارس چندان روشن و واضح نیست. گر چه آنها معتقدند که عدم اعلام موضع رسمیشان به دلیل نبود هم فکری و موضعی واحد در میان گروه های 14 مارس بر سر انتخاب  میشل سلیمان است.

امروز گروه های طرفدار 8 مارس که در مرکز بیروت به مناسبت نخستین سالگرد اعتصاب علیه ادامه فعالیت دولت فواد سنیوره تجمع کرده بودند، با صدور بیانیه ای ضمن انتقاد از مواضع دو گانه گروه های 14 مارس اعلام کردند، اگر فراکسیون اکثریت در نامزدی میشل سلیمان صادق است، پس چرا تا کنون تکشیل جلسه نداده و به جای ایراد اظهارات دو گانه موضع رسمی خود را در قبال این طرح بیان نکرده است. اگر آنها از انتخاب سلیمان حمایت می کنند، چرا رسما حمایت خود را اعلام نمی کنند. ما مشکلی با این مرد نداریم و از وی حمایت می کنیم. روند میهن نشان می دهد که وی فردی قابل اعتمادی برای پست ریاست جمهوری است.

در همین حال رهبران حزب الله و جنبش امل به رهبری نبیه بری با یکدیگر تشکیل جلسه دادند تا موضع رسمی خود را در برابر نامزدی میشل سلیمان اعلام کنند.

در این جلسه نبیه بری به رهبران 14 مارس گفت: «به مصلحت طائفه شیعی نیست که رو در روی نامزدی سلیمان بایستد. بویژه این که از وی موسسه ها و سازمان های نظامی ای حمایت می کنند که در ارتباط دائم و مستقیم با جنوب هستند.»

بری تاکید کرد: «اگر هم قرار است به نامزدی سلیمان اعتراض شود، بهتر است که از طائفه های غیر شیعی این اعتراض صورت گیرد.»

بنا به برخی گزارش ها ظاهرا نبیه بری و حزب الله با انجام اصلاحات در قانون اساسی برای هموار شدن راه انتخاب سلیمان به سمت ریاست جمهوری مخالفتی ندارند. بلکه مسئله ای اکنون گروه های سیاسی جناح 8 مارس مشغول رایزنی درباره آن هستند، تشکیل دولت و آینده وزیران کابینه بویژه جانشینی وزیر دفاع و بیانیه هیات وزیران در این باره است.

با این حال نبیه بری، «روبیر غانم» رئیس گروه اداری و دادگستری پارلمان لبنان را موظف کرده بررسی ها و مطالعات لازم برای چگونگی انجام تغییرات در قانون اساسی لبنان جهت انتخاب وزیر دفاع به سمت ریاست جمهوری را آغاز کند.

وی از غانم خواسته به تمام بندهای قانون اساسی مراجعه کرده و از تمام مشاوران، کارشناسان و رهبران احزاب سیاسی لبنان برای انجام تعدیلات در قانون اساسی کمک و مشاورده بگیرد. قرار است این گروه صبح دوشنبه با همین هدف تشکیل جلسه دهد.

انتقاد شدید بکرکی

از سوی دیگر بطریک نصرالله الصفیر رهبر مارونی ها از روند بحران کنونی در لبنان ابراز نارضایتی شدید کرده و با صدور بیانیه ای اعلام کرد، اوضاع بسیار خطرناک است. ما نمی  دانیم هدف کسانی که از پذیرش نمایندگان به پارلمان لبنان در روزهای مقرر جلوگیری می کنند، چیست.

وی در ادامه پیکان انتقاد خود را متوجه رئیس پارلمان لبنان کرده و آورده است، قفل کردن درهای مجلس نمایندگان در طول ماه های گذشته مسئولیت بزرگی را بر دوش قفل کنندگان پارلمان می گذارد، آیا آنها این مسئولیت را می پذیرند.

وی در ادامه افزوده است، انتظار می رود رئیس جمهوری ظرف چند روز آینده فورا انتخاب شود. این وظیف تمام نمایندگان مجلس است.

بطریک سپس به انتقاد از گروه های مخالفت دولت پرداخته و اعلام کرده است تمایل بعضی لبنانی ها به این یا آن کشور خارجی یا پایبندی به سیاست های نیروهای خارجی باعث شده تا موضع گیری آنها به شدت متزلزل شود و آنها را از قدرت بیاندازد.

موضع کشورهای خارجی    

در این میان کشورهای خارجی نیز نسبت به ایجاد دریچه ای برای حل بحران لبنان امیدوار شده اند.

«رومانو پرودی» نخست وزیر ایتالیا نسبت به تحولات لبنان ابراز امیدواری کرد و گفت: «در لبنان اتفاقاتی در حال رخ دادن است که بسیار امیدوار کننده هستند.»

کارشناسان اعلام کرده اند، منظور پرودی حمایت میشل عون از نامزدی میشل سلیمان برای ریاست جمهوری لبنان بوده است.

در این میان «جفری ویلتمن» سفیر آمریکا در لبنان نیز گفت: «واشنگتن همکاری های نتیجه بخشی را برای نامزدی میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری آغاز خواهد کرد و به هر آنچه گروه های لبنانی توافق کنند، پایبند خواهد بود.»

وی هر گونه همکاری آمریکا با سوریه بر سر انتخاب میشل سلیمان را قویا رد کرد.

در همین حال «عبدالعزیز خوجه» سفیر عربستان سعودی در لبنان نیز گفت: «تلاش می کنیم میشل سلیمان بتواند به سمت ریاست جمهوری لبنان برسد و بتواند با تمام خطرهایی که ممکن است در آینده لبنان را تهدید کند، به مقابله برخیزد.