منافع ترکیه در جایگاه از دست رفته ایران
نویسنده خبر:
بهرام امیر احمدیان
گفتاری از دکتر بهرام امیر احمدیان، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل سیاسی برای دیپلماسی ایرانی
محمود احمدی‌‌نژاد برای شرکت در اجلاسکميته دائمی همکاری‌های اقتصادی و تجاری سازمان کنفرانس اسلامی که در ترکيه برگزارمی‌‌شود، ظهر روز يکشنبه (18 آبان ماه) عازم اين کشور است. به نوشته رويترز برگزاری اين کنفرانس اين نگرانی رادر برخی کشورهای غربی ايجاد کرده که ترکيه به عنوان عضو سازمان کنفرانس اسلامی کهقصد پيوستن به اتحاديه اروپا را دارد، سياست خارجی خود را تغيير داده و به کشورهايیچون ايران و سوريه نزديک و از اسراييل دور شود.
گفتاری از دکتر بهرام امیر احمدیان، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل ترکیه:
رابطه ایران و ترکیه همه جانبه و مثبت است و به نظر می‌رسد که این رابطه بیش از ایران برای ترکیه سودآوری دارد، ترکیه تلاش دارد از فرصت‌های بدست آمده خوب بهره گیرد تا بتواند از طریق انتقال انرژی ایران به اروپا منافعی بدست آورد.
در واقع ترکیه در شرایط کنونی سعی دارد به هر طریق در مناسبات و مراودات منطقه‌ای حضور داشته باشد و از این جهت به نفع این کشور است که در خاورمیانه از همسایگی با کشورهایی چون ایران بهره ببرد. آنکارا در سیاست نگاه به شرق برای تقویت جایگاه خود در خاورمیانه استفاده می‌کند و شاید با این ابتکار عمل درصدد است به اتحادیه اروپا نشان دهد که کشوری تاثیرگذار در منطقه است و بر این اساس عضویت ترکیه در این اتحادیه می تواند حلقه ارتباطی مناسبی میان اروپا و آسیا و به ویژه خاورمیانه ایجاد کند.
این تلاش‌ها و سیاست‌های ترکیه بسیار مثبت است اما چندان به نفع ایران نیست چراکه ترکیه در این معادلات منطقه ای سعی دارد جایگاه از دست رفته ایران را بدست آورد، آن چه ترکیه در این معادلات کسب می‌کند منافعی است که ایران می‌توانست نصیب خود کند که اکنون عاید ترکیه می‌شود.
ترکیه از طریق برقراری روابط دیپلماتیک با ارمنستان در عین ایجاد وابستگی اقتصادی آذربایجان به کشورش در حال بازی موفق در منطقه است، ترکیه در کارکرد اقتصادی خود نیز نشان داد که علی رغم جمعیت برابر با ایران و کمبود انرژی، می‌توان سه برابر ایران تولید ناخالص داخلی داشته باشد.
اما به تازگی از طرحی سخن گفته می‌شود که بر اساس آن اورانیوم ایران می‌تواند به ترکیه انتقال داده شود، در این ارتباط به نظر نمی‌رسد که ترکیه تکنولوژی هسته‌ای را برای همکاری با ایران در اختیار داشته باشد بر این اساس تنها می‌توان نتیجه گرفت که ترک‌ها همچون موارد دیگر علاقمند به واسطه‌گری در این خصوص هستند.
موقعیت ترکیه به گونه‌ای است که این کشور را به سر پل ارتباطی تبدیل کرده است، این کشور در عین حال که در حوزه دریای سیاه با کشورهای این منطقه در سازمان همکاری‌های اقتصادی دریای سیاه کار می‌کند. در دریای مدیترانه با سازمان همکاری‌های منطقه‌ای کشورهای ساحلی مدیترانه فعال است، در خاورمیانه و جهان اسلام و سازمان کنفرانس اسلامی نیز حضور و فعالیت دارد و این نقش را به واسطه سیاست داخلی منسجم و پیگیری‌های مثبت سیاست خارجی بدست آورده است.
با این حال مقامات ترک بارها نقش میانجی میان ایران و غرب را تکذیب کرده‌اند، این مساله ناشی از آن است که ایران به ترکیه به عنوان یک کشور اسلامی عضو سازمان کنفرانس اسلامی و سازمان اقتصادی اکو نگاه می‌کند. در این چارچوب نسبت به نقش میانجی ترکیه میان ایران و غرب در داخل ایران نگرش منفی وجود دارد که ترکیه خواهان عمق گرفتن این نگرش منفی در جامعه ایران نیست چراکه سطح مبادلات اقتصادی این کشور با ایران طی سی سال گذشته بیست برابر شده است.
از این رو ترک‌ها همواره میانجی خود میان ایران و غرب را تکذیب کرده‌اند، در عین حال ترکیه کشور مهمی است وعضویت این کشور در اتحادیه اروپا عضو قطعا به نفع ایران خواهد بود اما لازم است تهران برای کسب منافع بیشتر از همسایگی با ترکیه سازو کارهایی را که بیشتر به سیاست داخلی باز می‌گردد، تنظیم کند. این کار در کنار به کارگیری کلیه نیروهای ملی و ایجاد وحدت در داخل، تعامل با محیط بین المللی را امکان‌پذیر می‌کند.
نظر شما :