خودداری از مصالحه به نفع امریکاست

منوچهر متکی وزیر خارجه ایران گفته است که: "اگر دولت اوباما اظهارات خود درباره تغییر را به واقعیت برساند، از سوی ما نیز می‌تواند تغییر صورت گیرد".
این در حالی است که جمعه، بیست و هشتم فرودین ماه محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران نیز گفته بود که: " ملت ایران اهل منطق و گفتگو است، اما دوران بحث موضوع هسته ای به پایان رسیده است و دیگر زمان به عقب برنمی گردد".

گفتاری از دکتر ناصر هادیان، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل ایران و امریکا:

به احتمال بسیار زیاد ایالات متحده امریکا از پیش شرط خود یعنی تعلیق غنی سازی اورانیوم از سوی ایران برای ادامه مذاکرات کوتاه خواهد آمد، اما در نتیجه مذاکرات و نه به عنوان پیش شرط مذاکرات تلاش خواهد کرد که ایران را به توقف غنی سازی قانع کند.

به نظر می رسد که نوعی مصالحه میان ایران و غرب انجام خواهد شد، در چهارچوب این مصالحه و به عنوان نتیجه مذاکرات تعدادی از سانتریفیوژهای ایران فعال مانده و غنی سازی ادامه خواهد داشت و در مقابل تهران امتیازات مختلفی را در حوزه ای اقتصاد، امنیت، سیاست، تکنولوژی، فناوری هسته ای، ضمانت ها و غیره دریافت کند.

بر این اساس مذاکرات جدید 1+5 با ایران با حضور امریکا آغاز خواهد شد با این احتمال که واشنگتن پیش شرط خود را برای پیگیری مذاکرات حذف خواهد کرد و در طول گفت و گوها، توقف غنی سازی از سوی تهران را به عنوان نتیجه حاصل از مذاکرات جستجو خواهد کرد.

حضور امریکا در مذاکرات
حضور امریکا در مذاکرات هسته­ای ایران برای این کشور این نتیجه را دارد که به متحدین اروپایی خود اعلام کند که به خواسته آنها برای حضور مستقیم در مذاکرات مربوط به تهران جامه عمل پوشانده و با گفتمانی جدید، تلاشی متفاوت و نیتی تازه به مذاکرات آمده است. با این رویکرد در صورتی که مذاکرات بی نتیجه مانده، ایران پاسخی به تلاش­های غرب ندهد و مصالحه­ای میان طرفین انجام نگیرد، امریکا در موقعیتی خواهد بود که می تواند فشارهای خود را بر ایران افزایش دهد؛ متحدین اروپایی را با خود هم نظر کند، و روسیه و چین نیز زیر فشار قرار خواهند گرفت که در خصوص پرونده هسته­ای ایران به صورت خنثی عمل کنند.

انتظار تحول از مذاکرات جدید
در صورتی که ایران تن به مصالحه با غرب دهد، کاملا این امکان وجود دارد که در دور تازه مذاکرات هسته ای میان تهران و غرب، ما امتیازاتی را داده و امتیازاتی را دریافت کنیم و ضرورتا این امتیازات نباید از یک جنس باشد بلکه می تواند ماهیت امتیازات متفاوت باشد.

با این حال حضور امریکا در مذاکرات آتی به عنوان قدرتمندترین کشور جهان می تواند در انجام این مصالحه موثر واقع شود، چراکه در نهایت بسیاری از مشکلات ایران به امریکا باز می گردد. ایران مشکل چندانی با متحدین اروپایی امریکا و یا چین و روسیه ندارد، بنابراین حضور امریکا در مذاکرات جدید می تواند موثر باشد اگر ما بنای انجام مصالحه را داشته باشیم.

اطمینان ندارم که ایران برای انجام این مصالحه عزم جدی داشته باشد اما اگر اساس کار ایران بر این باشد که در هر حال مصالحه­ای انجام شود، حضور امریکا در مذاکرات نتیجه بخش خواهد بود اما اگر بنایی برای سازش و مصالحه وجود نداشته باشد، حضور امریکا پیامدهای منفی برای ایران خواهد داشت چراکه می تواند منجر به افزایش فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک بر ایران شود.

بنابراین دور جدید مذاکرات 1+5 بر سر موضوع هسته­ای ایران تا حدودی به واسطه حضور مستقیم امریکا و مشارکت ایران متفاوت با دورهای گذشته است. البته دو کشور پیشتر نیز به صورت غیر مستقیم و یا مستقیم- در خصوص عراق- با یکدیگر مذاکراتی داشته اند. امریکا برای حضور خود پیش شرطی را تعیین کرده بود که اکنون به نظر می رسد از آن کوتاه آمده باشد و هزینه کوتاه مدتی را نیز پرداخت می کند. اما در نهایت اگر ما به دنبال حل و فصل موضوعات مورد اختلاف در چهارچوب مذاکرات جدید نباشیم، این امر می تواند به نفع امریکا تمام شود.