سفر عبدالعزيز حکيم به آمريکا يک سال پس از کشمکش‌ها
«سيد عبدالعزيز حکيم» رئيس مجلس اعلاى اسلامى عراق و رهبر فراکسيون عراق يکپارچه در يک دعوت رسمى از سوى رئيس‌جمهورى آمريکا به واشنگتن سفر کرده و به محض ورودش به پايتخت آمريکا با «جورج بوش» رئيس‌جمهورى آمريکا در کاخ سفيد ديدار و گفت و گو کرده است. بوش بلافاصله پس از پايان نشست آناپليس به کاخ سفيد بازگشت تا با رهبر شيعيان عراق ديدار و گفت و گو کند.
تا کنون جزئيات مذاکرات فاش نشده است اما منابع نزديک به مجلس اعلا گزارش دادند، دو طرف در اين مذاکرات درباره پيشرفت امنيتى عراق از زمان انجام سفر قبلى حکيم به آمريکا تا کنون و چگونگى گسترش روابط دو کشور به بحث و گفت و گو پرداختند.
در اين مذاکرات همچنين بر پيشرفت امنيتى حاصل شده در عراق و افزايش تحرکات سياسى و افزايش توان دولت براى اداره امور تاکيد شده است.
قرار است سيد عبدالعزيز حکيم در اين سفر با «کاندوليزا رايس» وزير امور خارجه آمريکا، «ديک چنى» معاون رئيس‌جمهورى و تعدادى از مقام‌هاى بلندپايه آمريکايى از جمله نمايندگان سرشناس کنگره و مجلس سنا نيز ديدار و گفت و گو کند.
اظهارات سخنگوى کاخ سفيد
کامل‌ترين و جامع‌ترين خبرى که تا کنون درباره جزئيات مذاکرات رهبر ائتلاف يکپارچه عراق با رئيس‌جمهورى آمريکا منتشر شده از زبان «دانا پرينو» سخنگوى کاخ سفيد بيان شده است.
وى با حضور در يک کنفرانس خبرى درباره مذاکرات عبدالعزيز حکيم با جورج بوش گفت: «دو رهبر درباره توافق نورى مالکى نخست‌وزير عراق با جورج بوش رئيس‌جمهورى آمريکا درباره حضور طولانى مدت نيروهاى آمريکايى در عراق که يک روز قبل از رسيدن عبدالعزيز حکيم به آمريکا انجام شد، با يکديگر گفت و گو کردند.»
يک روز قبل از سفر حکيم به واشنگتن مالکى و بوش از طريق تلويزيون ماهواره‌اى با يکديگر به مذاکره پرداختند که ماحصل آن توافق طرفين براى حضور طولانى مدت نيروهاى آمريکايى در عراق بود.
پرينو همچنين گفت: «احتمال حضور نيروهاى آمريکايى در مرزهاي عراق براى جلوگيرى از ورود نيروهاى شورشى به داخل عراق، چگونگى افزايش حمايت‌هاى کشورهاى همسايه عراق از نظام اين کشور براى پيشبرد رو به جلوى سياست‌هاى عراق و رسيدن آن به اهداف مورد نظر از ديگر موضوعاتى بود که دو طرف درباره آن مذاکره کردند.»
وى در ادامه افزود: «همکارى نيروهاى الانبار در مبارزه با تروريسم و همکارى گروه‌هاى شيعه و سنى با يکديگر در حفظ امنيت کشور و مبارزه با القاعده از مهمترين موضوعاتى بود که دو طرف درباره آن به طور مفصل به گفت و گو پرداختند.»
گمانه‌زنى‌ها
بر اساس گفته‌هاى دانا پرينو سخنگوى کاخ سفيد و منابع نزديک به مجلس اعلا پيشرفت امنيتى در عراق، موفقيت کميته‌هاى فعال عراقى در پيشبرد اهداف امنيتى که در عراق با عنوان «صحوه» مشهور شده است، توافق براى حضور طولانى مدت نيروهاى آمريکايى در عراق و چگونگى همکارى کشورهاى همسايه عراق با دولت و نظام اين کشور براى پيشبرد کشور مهمترين موضوعاتى بوده که دو رهبر بلنپايه عراقى و آمريکايى درباره آن به بحث و گفت و گو پرداخته‌اند.
در سفر قبلى عبدالعزير حکيم به آمريکا که تقريبا 11 ماه پيش و در اوج بحران‌هاى امنيتى و فعاليت‌هاى تروريستى شبکه القاعده و گروه‌هاى حامى آنها انجام شد، رهبر مجلس اعلاى انقلاب اسلامى طرح جامعى را براى باز گردندان امنيت به عراق پيشنهاد داد که با توافق مقام‌هاى عالى‌رتبه آمريکايى در ماه‌هاى ابتدايى سال جارى ميلادى به اجرا در آمد.
مى‌توان گفت، بيش از 70 درصد طرح امنيتى جورج بوش رئيس‌جمهورى آمريکا که بعدا مورد تصويب کنگره نيز قرار گرفت، با توجه به اظهارات و پيشنهادات عبدالعزيز حکيم و هيات همراه او تهيه و به اجرا شد.
عبدالعزيز حکيم در اين سفر به مقام‌هاى عالى‌رتبه آمريکايى به يقين گوشزد خواهد کرد که طرح امنيتى که در سفر قبلى‌اش نزديک به 18 ساعت براى توجيه آن با مقام‌هاى آمريکايى به مذاکره پرداخت اکنون نتيجه داده و آنها مى‌توانند شاهد پيشرفت و امنيت در عراق باشند.
طرح صحوة نيز در حقيقت کميته‌اى بود که عبدالعزيز حکيم در سفر قبلى‌اش با الگو بردارى از طرح کميته‌هاى فعال در آمريکا در زمان جنگ داخلى ايالات متحده در قرن نوزدهم به آمريکايى‌ها پيشنهاد داد. موفقيت‌هايى که اکنون اهالى صحوة الانبار و ديگر صحوه‌هاى سنى همانند «تکريت»، «عوجه»، «فلوجه» و غيره بدست آورده‌اند در حقيقت با اجراى همين طرح حاصل شده است.
پس تا اين جا مى‌توان گفت، این رهبر پرنفوذ عراقی به آمريکا سفر کرده تا ضمن مذاکره با مقام‌هاى آمريکايى به آنها يادآور شود، دولت و نظام عراق که خود نيز عضو برجسته‌اى از آن است با وجود سختى‌هاى فراوانى که حداقل مقام‌هاى عالى‌رتبه کاخ سفيد از عمق آن آگاهند، توانسته به تعهدات خود بويژه در زمينه امور امنيتى عمل کند.
وارد کردن گروه‌هاى سنى عراقى براى کمک به پيشبرد عراق بويژه در امور سياسى از ديگر مواردى است که طبيعتا مورد تاکيد عبدالعزيز حکيم در اين سفر قرار گرفته است.
اکنون خواهى ناخواهى سنى‌ها که از زمان سقوط صدام حسين سنگ‌هاى فراوانى را پيش روى دولت و نظام عراق مى‌انداختند، مجبور به همکارى با دولت عراق شده‌اند گرچه هنوز با خارج ساختن نمايندگان خود از کابينه مالکى بر ادامه بحران در دولت عراق پافشارى دارند. اما همانطور که مشاهده مى‌شود، از آنجا که احزاب و گروه‌هاى سنى اکنون تحت فشار مردم و عشاير سنى قرار گرفته‌اند و از سوى ديگر عشاير سنى بى‌اعتنا به خواست‌هاى احزاب سنى اقدام به همکارى نزديک با نيروهاى آمريکايى و دولت عراق کرده‌اند، اهداف آنها براى تشديد بحران براى کابينه عراق تا کنون ناکام مانده است.
اهميت اين موضوع را زمانى مى‌توان بهتر درک کرد که مى‌بينيم نزديک به دو هفته پيش «احمد ابوريشه» رهبر صحوة الانبار که اکنون از نزديکان و متحدان مجلس اعلا و نيروهاى شيعه عراقى محسوب مى‌شود، نيز سفرى به آمريکا داشت و با مقام‌هاى آمريکايى از جمله رئيس‌جمهورى آمريکا مذاکرات مفصلى را انجام داد. موضوعى که با خوش‌بينى مى‌توان آن را تسهيل کننده سفر عبدالعزيز حکيم به آمريکا دانست.
موضوع ديگرى که در اين مذاکرات مورد بحث قرار گرفته، حضور طولانى مدت نيروهاى آمريکايى در عراق است. غالب نيروهاى سياسى عراق حاضر به خروج نيروهاى آمريکايى از عراق نيستند.
در ابتدا گروه‌هاى سنى اصرار داشتند، نيروهاى آمريکايى از عراق خارج شوند اما با گذشت زمان می گویند، خروج زودهنگام نيروهاى آمريکايى باعث افزايش بحران خواهد شد.
مقام‌هاى آمريکايى در خوشبينانه‌ترين حالت حداقل در زمينه نظامى به دنبال پياده کردن سياستى همانند سياست نظاميشان در بوسنى و هرزگوين هستند.
همکارى همسايگان
همکارى همسايگان عراق و چگونگى رفتار ايالات متحده در برابر آنها از ديگر مواردى است که يقينا رهبر ائتلاف يکپارچه درباره آن با مقام‌هاى آمريکايى مذاکره خواهد کرد.
طبيعتا موضوع مذاکره ايران و آمريکا با حضور مقام‌هاى عراقى، زمان برگزارى آن، چگونگى پيشبرد مذاکرات و دستاوردهاى اين مذاکرات از ابتدا تا کنون چيزى است که احتمالا دو طرف درباره آن بحث‌هاى بسيارى خواهند داشت.
از آنجا که عبدالعزيز حکيم و ديگر هم‌پيمانانش که نزديک به 275 نفر از نمايندگان پارلمان عراق را شامل مى‌شوند، سال‌ها در ايران بوده و عليه رژيم بعث از خاک ايران فعاليت مى‌کرده‌اند، پيش‌بينى مى‌شود وى حامل پيامى ميان ايران و آمريکا و بالعکس نيز باشد.
از آنجا که تا مخابره اخبار بيشتر در اين زمينه نمى‌توان چيزى در اين باره پيش‌بينى کرد، اما مى‌توان گفت از آنجا عبدالعزيز حکيم خود يکى از مهمر‌ه‌هاى اصلى در شکل دادن گفت و گوی ايران و آمريکا بود، از اين رو پيش‌بينى مى‌شود، اين بار نيز حرکتى جديد در اين باره انجام دهد. بويژه اين که وى يک هفته قبل از سفرش به ايالات متحده آمريکا با عالى‌ترين مقام‌هاى ايرانى نيز ديدار و مذاکره داشته است.
اما يقينا آنچه عبدالعزيز حکيم از آمريکايى‌ها خواهد خواست، فشار به کشورهاى عربى براى دست برداشتن از دشمنى‌هايشان عليه دولت و نظام جديد عراق و مجبور ساختن آنها به عادى سازى روابط با دولت عراق است.
کشورهاى عربى به دلايل طائفه‌اى و مذهبى حاضر به برقرارى رابطه با دولت مالکى نيستند و هيچ کدام از آنها تا کنون حتى سفارتخانه‌هاى خود را در عراق راه‌اندازى نکرده‌اند. بدترين اقدام را تا کنون امارات متحده عربى مرتکب داشته که ضمن جلوگيرى از سفر نورى مالکى به ابوظبى براى تمام اتباع عراقى قانون ممنوعيت سفر به خاک خود را وضع کرده است.
اين موضوع براى مقام‌هاى عراقى بسيار ناراحت‌کننده و آزاردهنده است و همانطور که بارها پيش از اين نيز از آمريکايى‌ها خواسته‌اند اين بار نيز از آنها خواهند خواست، برخوردهاى جدى‌ترى با کشورهاى عربى صورت گيرد تا آنها مجبور به ايجاد رابطه با دولت عراق شوند.
سفر عبدالعزيز حکيم به آمريکا همواره بسيار پر سر و صدا انجام شده است. احترام ويژه‌اى که شخص پرزيدنت بوش و ديگر مقام‌هاى درجه اول آمريکا نسبت به وى دارند، باعث شده تا حساسيت مذاکرات وى با مقام‌هاى آمريکايى دو چندان شود. فردى که بى‌شک تاثير شگرفى در تحولات و مهمره‌چينى‌هاى سياسى عراق دارد.
نظر شما :