برتری معامله مستقیم با امریکا
نویسنده خبر:
ماکان عیدى پور
گفتاری از ماکان عیدی‌پور، تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل برای دیپلماسی ایرانی
با آغاز سال جدید میلادی، دوره شش ماه ریاست اتحادیه اروپا از فرانسه به کشور چک منتقل می شود و این کشور به مدت شش ماه رئیس دوره ای اتحادیه اروپاست، با توجه به غرابت جهت گیری های چک با ایالات متحده امریکا در خصوص ایران، به نظر می رسد این دوره شش ماهه با فراز و نشیب هایی در موضوع هسته ای ایران همراه باشد.
گفتاری از ماکان عیدی‌پور، تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل برای دیپلماسی ایرانی:
در زمانی که فرانسه به ریاست دوره ای اتحادیه اروپا رسید، با توجه به گرایش غرب گرایانه نیکولا سارکوزی و تمایل دیدگاه های وی به سوی امریکا اساسا اتحادیه اروپا از حالت گزینه سوم در پرونده هسته ای ایران خارج شد، یعنی ایران با یک گزینه واحد در موضوع هسته ای خود مواجه شد، تا پیش از این جبهه مقابل ایران به این وحدت وجود نداشت و ما به نوعی با دو رویکرد دیپلماتیک و قدرت نرم اروپا و دیگری قدرت سخت امریکا روبرو بودیم، اما بعد از انتخاب سارکوزی- رئیس جمهور فرانسه- و ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا تقریبا رویکرد غرب در قبال پرونده هسته ای ایران یکدست شد.
حال یکی از تبعات انتخاب چک به عنوان رییس دوره ای اتحادیه اروپا به‌طور قطع هماهنگی بیشتر این اتحادیه با امریکا خواهد بود چراکه چک و لهستان بطور سنتی به سوی غرب گرایش دارند، این کشورها نسبت به اروپایی‌ها بی اعتمادند و این بی اعتمادی ریشه در بلوک بندی های زمان جنگ سرد دارد، در واقع این کشورها معتقدند که دو بار به آنها خیانت شده است؛ یکی زمانی که اجازه دادند که آلمان نازی کشورهایشان را اشغال کند و یک بار هم زمانی که اجازه دادند به اشغال شوروی درآمده و در بلوک شرق قرار گیرند.
پیشینه نزدیکی چک و امریکا
چک و لهستان بطور سنتی امریکا را شریک و حامی خود می دادند و علی‌رغم حضور خود در اتحادیه اروپا، چندان این اتحادیه را موافق منافع خود نمی دانند، این امر سبب می شود که امریکا در دوره بعدی جهش دیپلماتیک خود در پرونده هسته ای ایران- با آغاز بکار دولت اوباما- با یک جهانی روبرو خواهد که در قسمت غربی خود یکپارچه عمل می کند، در واقع دیگر چیزی به نام بلوک چین و روسیه، امریکا و اتحادیه اروپا در برابر پرونده هسته ای ایران وجود نخواهد داشت و امریکا و اروپا را دیگر باید در یک بلوک مورد بررسی قرار داد.
چک همواره موفق ترین کشور بلوک شرق به‌ویژه در بعد اقتصادی بوده است و سرعت تطابق این کشور با زیرساخت های بازار آزاد پس از فروپاشی شوروی بالا بوده است، البته جدایی چک و اسلوواکی اتفاقی بود که در بعد وسعت این کشور را تضعیف کرد اما چک ها نشان دادند که توان بالایی برای تطابق با ساختار اقتصاد جهانی داشته باشند.
با این وجود جدایی سیاسی و تاریخی ای که چک از اروپای غربی احساس می کند، این کشور را همواره در موقعیت ضعیفی به لحاظ سیاسی در اروپا نگاه می دارد، در واقع اروپای غربی به دیده تردید به چک و لهستان نگاه می کند و این کشورها را پایگاه های امریکا در اروپا تلقی می کند و به تبع، چک و لهستان نیز در واکنش تلاش دارند امریکا را حافظ منافع خود جلوه دهند، این امر سبب می شود که امریکاییان قادر باشند امتیازات سیاسی زیادی از چک ها بگیرند.
تبدیل چک به یکی از پایگاه های رادیویی و رسانه ای امریکا در منطقه پس از فروپاشی شوروی نیز بر همین اساس بود، صدای امریکا در منطقه شرق اروپا ابتدا از چک آغاز بکار کرد و گروه های دیگر هم قطعا مامنی در این کشور پیدا خواهند کرد، البته به لحاظ حقوقی ریاست بر اتحادیه اروپا یکسری محدودیت هایی نیز برای چک ایجاد خواهد کرد.
به نظر می رسد که انتخاب چک برای ریاست دوره ای اتحادیه اروپا، تاکتیکی از سوی اروپای غربی برای دور ساختن این کشور از امریکا و ایجاد یک حس مسئولیت در چهارچوب اتحادیه اروپا باشد.
با این حال بحث استقرار سپر دفاع موشکی امریکا در اروپای شرقی نیز همچنان مطرح است، چک و لهستان دو کشور اروپایی هستند که از تسلیحات امریکایی استفاده می کنند و بسیار از نفوذ روسیه در اروپای شرقی بیمناک هستند به همین دلیل بطور قطع این مانور سیاسی بروی دو کشور مذکور صورت خواهد گرفت.
موضوع چک و لهستان قابل مقایسه با اوکراین و دیگر کشورهای اروپای شرقی نیست و امریکا ساختار سیاسی آنها را متحول نخواهد کرد، یعنی بحث انقلاب ها و تغییر رژیم های سیاسی در این دو کشور مطرح نیست اما به هر حال امریکا نهایت استفاده سیاسی را از انتخاب چک به عنوان رئیس دوره ای اتحادیه اروپا در قبال ایران خواهد کرد.
در هر حال اروپا با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، در موقعیتی قرار ندارد که بتوان روی حمایت ها و مواضع اش در موضوع هسته ای ایران حساب باز کرد، اروپا به هر صورت به‌دلیل تضعیف اقتصادی صورت گرفته مجبور به تبعیت از کمپ امریکاست.
امروز برای ایران گنجاندن امریکا به‌طور مستقیم در محاسبات هسته ای بسیار سهل تر از این خواهد بود که فکر کنیم آلترناتیو و یا شریکی در غرب با ادبیات نزدیک تر به ایران وجود دارد، واقعیت این است که امروز معامله کردن با امریکا بصورت مستقیم برای ایران امکان پذیر تر و آسان تر از اروپایی است که تضعیف شده و مجبور به مصلحت اندیشی است.
نظر شما :