چين اولين ميزبان آسيايى سارکوزى

به همین منظور شماری  از سران کشورهای اروپایی، سفرهای دوره ای خود را به چین آغاز کردند. اولین گروه اروپایی اعزامی به این کشور آسیایی گروه کشور فرانسه است که به رهبری نیکولا سارکوزی راهی چین می شوند.

سارکوزی که برای اولین بار طی دوره ریاست جمهوری خود به یک کشور آسیایی قدم گذارده است در روز یک شنبه به همراه هفت وزیر و چهل  مدیر صنعتی و بازرگانی شرکتهای فرانسوی وارد چین شد. آنها شام روز یک شنبه را با هو جنیتائو نخست وزیر چین در پکن صرف خواهند کرد و پس از آن مذاکرات گسترده خود در مورد تعاملات تجاری چین با فرانسه و اتحادیه اروپا، مسایل مبتلا به جهان به خصوص مساله هسته ای ایران، تحولات بازار ارز در جهان و درخواست افزایش ارزش یوان برای حمایت از اقتصاد جهان را به بحث خواهند گذارد.

مهمترین قراردادهایی که در این سفر بین کشورهای فرانسه و چین منعقد می شود قرارداد احداث راکتور هسته ای توسط شرکت آروای فرانسه و قرار داد انتقال هواپیماهای ایرباس به چین است. نکته با اهمیت این است که چین در نظر دارد این قراردادها را نه با واحد دلار بلکه با واحد یورو منعقد کند که این به تنزل بیشتر ارزش دلار می انجامد.

پس از سارکوزی در روز بیست و هفتم نوامبر سال جاری  ژان کلود یانک، نخست وزیر کشور لوکزامبورگ، کنسولگر اتحادیه اروپا و رییس بانک مرکزی اروپا برای مذاکرات دو روزه وارد پکن می شوند.

ارزش پایین یوان

در سالهای گذشته همواره ارزش پایین یوان مورد انتقاد سران اقتصادی جهان بالاخص سران آمریکایی بوده است. ارزش پایین یوان سبب شد تا کالاهای تولیدی این کشور با قیمتی بسیار پایین در بازارهای جهانی عرضه شوند و بازار از تصاحب تولید کنندگان دیگر خارج شود.

ارزش پایین دلار موجب گردید تا در تعاملات تجاری این کشور با دیگر نقاط جهان همواره سنگینی سبد تجاری به سمت کشور چین باشد. این مساله علاوه بر آسیب رساندن به تجارت کشورهای اروپایی و آمریکایی در عرصه بین الملل سبب آسیب دیدن اقتصاد داخلی این کشورها در مواجهه با کسری های کلان تجاری نیز شد.

در این سالها آمریکا با خشونت بیشتری با چین برخورد کرده است در حالیکه اروپایی ها همیشه محافظه کارانه تر عمل کرده اند. آمریکا بارها طرح محدودیت صادرات چین و تغییر مناسبات تجاری جهان با این کشور قدرتمند آسیایی را ارایه داده است و مدتی است به دلیل فشارهای اقتصادی ناشی از تنزل ارزش دلار و افزایش نرخ تورم که یکی از دلایل آن ارزش غیر واقعی یوان است طرح تحریم اقتصادی و صادراتی چین را عنوان کرده است تا از این طریق چین را وادار به اصلاح قانون پولی خود کند.

ولی اروپایی ها که بزرگترین شریک تجاری چین هستند روش اصلاح تدریجی را در پیش گرفتند و در اولین گام برای مجبور کردن چین به اصلاح یا به عبارت بهتر تعدیل شرایط پولی خود از عضویت این قطب آسیایی در سازمان تجارت جهانی حمایت کردند تا اینکه موفق شدند در سال 2001 میلادی چین را به عضویت این سازمان درآورند.

با عضویت چین در سازمان تجارت جهانی این کشور موظف شد به برخی از استانداردهای ضروری برای عضویت در این سازمان تن  در دهد. اما از طرف دیگر طرح محدودیت صادرات طبق موازین سازمان تجارت جهانی حذف شد که این به رشد درآمد صادراتی چین کمک کرد.

آمارها نشان می دهد مازاد تراز تجاری چین در ده ماه اول سال جاری با 59 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 4/212 میلیارددلار رسید. این در حالیست که مازاد تراز تجاری این کشور در سال 2006 میلادی برابربا 5/177 میلیارد دلار آمریکا بود.

مازاد تراز تجاری چین با آمریکا در ماه اکتبر برابر با 7/15 میلیارد دلار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل 12 درصد رشد کرده است. این در حالیست که ارزش تجاری این دو کشور در ماه مذکور برابر با 7/26 میلیارد دلار بود. از طرف دیگر در ماه مورد بررسی مازاد تجاری چین با اروپا با 50 درصد افزایش نسبت به  سال گذشته به 9/13 میلیارد دلار رسید . در این ماه ارزش تجاری این دو منطقه برابربا 4/31 میلیارد دلار بود.

تنزل ارزش دلار در برابر دیگر واحدهای پول جهان و سیاستهای مالیاتی این کشور سبب شد تا اقتصاد این کشور هر روز مازاد تجاری بیشتری را تجربه کند. این مساله اقتصاد جهان را با بحرانهای جدی مواجه کرده است. به همین دلیل رئیس دوره ای اتحادیه اروپا از چین خواست تا هر چه سریعتر راه را برای افزایش ارزش یوان و رسیدن آن به ارزش واقعی خود هموار کند و موانع سرمایه گذاری در این کشور را از میان بردارد.

این درخواستی است که سارکوزی در سفر به چین نیز مطرح خواهد کرد. وی در نظر دارد مساله تسهیل شرایط سرمایه گذاری در اقتصاد چین را عنوان کند و از سران این کشور آسیایی بخواهد تا راه را برای حضور بیشتر شرکتهای صنعتی و سرمایه گذاری اروپایی در اقتصاد چین هموار سازد.

اروپا از چین خواست تا طرح افزایش مالیات بر صادرات تولیداتش را نیز اجرا کند تا زمینه برای رشد قیمت تولیدات این کشور فراهم شود. شایان ذکر است مهمترین مساله در استقبال از تولیدات چینی قیمت پایین آنها در مقایسه با تولیدات کشورهای دیگر است. این در حالیست که تا به حال بارها در مورد کیفیت پایین و احتمال آسیب رسان بودن تولیدات این کشور از قبیل اسباب بازیها هشدار داده شده است.

تجارت چین

رشد اقتصادی چین در سالهای اخیر و ورود صنایع مختلف به این کشور سبب شد تا هر روز بر قدرت اقتصادی چین در جهان افزوده شود. اگرچه هنوز چین تا رسیدن به اقتصاد آمریکا فاصله زیادی دارد ولی معضل دنیای امروز بزرگ شدن اقتصاد چین نیست بلکه بحرانی است که سیاستهای پولی و مالی چین در بازار جهانی ایجاد کرده است.

مخالفت چین با افزایش ارزش یوان یکی از این مسایل است. پایین نگه داشتن ارزش یوان در برابر دلار سبب شد تا بازار بزرگتری برای تولیدات چینی در جهان ایجاد شود و ارزش صادراتی این کشور روز به روز بیشتر شود. به دنبال این کسری تراز تجاری کشورهایی که شرکای تجاری این کشور هستند نیز مشکلی  است که نه تنها اقتصاد داخلی کشورهای مذکور را هدف قرار داد بلکه به دلیل بزرگی شرکای تجاری چین- اروپا و آمریکا- اقتصاد جهان را نیز با شرایط ویژه ای مواجه خواهد کرد.

آمارها نشان می دهد در سال گذشته کسری تراز تجاری آمریکا با چین برابر با 5/232 میلیارد دلار بود که بالاترین نرخ تا سال گذشته بود. بحران زمانی جدی تر می شود که به گزارش دولت آمریکا مبنی بر افزایش کسری تجاری آمریکا با چین در سال 2007 میلادی توجه کنیم. در این گزارش دولت آمریکا اعلام کرد تنزل بیش از حد ارزش دلار در برابر دیگر واحدهای پول و ممانعت چین از افزایش ارزش یوان سبب شد تا سیر رشد کسری تراز تجاری این کشور با چین همچنان ادامه یابد و حتی تهدید کند که با ادامه این راه آمریکا مجبور می شود ورود تولیدات چین به بازار داخلی خود را محدود کند.

اما به نظر می رسد چین به این تهدیدها و پیشنهادها وقعی نمی نهد و همواره بر صادرات خود می افزاید. آمارها نشان می دهد در ده ماه اول سال جاری نرخ رشد صادرات چین نسبت به سال قبل 5/26 درصد بوده است در حالیکه واردات این کشور تنها 8/19 درصد رشد کرد. ارزش وارداتی چین در ده ماه اول سال جاری 48/773 میلیارد دلار و ارزش صادرات این کشور 84/985 میلیارد دلار بود.

بسیاری سیاست کاهش ارزش دلار را سیاستی آمریکایی برای متقاعد کردن چین در تغییر ارزش یوان می دانند و بر این باورند که آمریکا خود اقدام به تنزل ارزش دلار کرد تا از این طریق اجماع جهانی را برای اعمال فشار بر چین در تعدیل ارزش یوان بدست آورد.

ولی به هرحال مساله این است که چین نیز خواستار تخریب اقتصاد بزرگترین مصرف کننده  خود نیست و به همین دلیل دو روز پیش از سفر سارکوزی به پکن طرح افزایش ارزش یوان را اجرا کرد. اگرچه این رشد به اندازه ای کوچک بود که بسیاری آن را تنها نشانه ای از همراهی چین با جهان و یا نگرانی آن نسبت به وضعیت اقتصادی آمریکا می دانند و بر این باورند این رشد اندک نمی تواند تاثیر چندانی روی تعاملات اقتصادی به جای بگذارد.

شاید اجرای این سیاست دو روز قبل از سفر سارکوزی  نشانه ای از طرف چین برای همکاری و همسویی با سیاستهای اروپا به خصوص فرانسه بوده است. ولی دلیل این سیاست هر چه باشد پیامد آن برای جهانیان خوشایند است زیرا به همه این پیام را مخابره می کند که جهان در آستانه ثبات پولی نسبی قرار دارد و می توان امیدوار بود که سیاستهای آرام و محافظه کارانه اروپا بتواند چین را به همکاری با جامعه جهانی و تعدیل ترازهای تجاری وا دارد. حال سوال اینجاست که آیا حمایت چین از ایران در برنامه هسته ای  ادامه خواهد یافت یا جینتائو نیز همچون مرکل مسحور سخنان سارکوزی می شود؟