لبنان از نقطه تب عبور کرد
شايد کمتر کسى پيش بينى مى‌کرد که انتخابات رئيس‌جمهورى لبنان در روز جمعه حتى از مرحله پنالتى نيز عبور کند. همه بر اين اعتقاد بودند که بالاخره نمايندگان دو طرف 14 مارس و 8 مارس بر سر انتخاب رئيس جمهورى توافق مى‌کنند و کشور را از بحران کنونى خود نجات مى‌دهند، اما اين گونه نشد و اتفاق به شکل ديگرى رقم خورد تا عرصه سياسى لبنان بيش از پيش عجيب و غريب و تعجب‌‌آور باقى بماند.
در حالى که روز چهارشنبه اميل لحود با قرائت بيانيه اى تلويزيونى تلويحا تهديد به تشکيل دولت موازى کرده بود، اما وى ساعت 23:59 جمعه شب به وقت بيروت کاخ رياست جمهورى در "بعبدا" را در يک مراسم تشريفاتى ترک کرد تا بيم تشکيل دولت موازى فعلا لغو شود.
لبنانى‌ها به اندازه اى از پايان رياست جمهورى اميل لحود خوشحال بودند که شب را تا صبح به شادى و پايکوبى پرداختند و به ميمنت پايان يافتن دوران رياست جمهورى اميل لحود بين هم شيرينى توزيع کردند.
اما جمعه شب ساعت 24 به وقت بيروت اتفاق ديگرى نيز افتاد، لبنان بدون رئيس‌جمهورى باقى ماند تا به همگان ثابت کند بدون رئيس جمهور نيز مى تواند به حيات سياسى خود ادامه دهد. گروه‌هاى سياسى لبنانى توافق کردند فرصت ديگرى به خود بدهند تا شايد پس از پايان کنفرانس آناپليس بتوانند فکرى براى انتخاب جانشين لحود کنند.
لحود بر خلاف پيش بينى‌ها هيچ اقدامى براى تشکيل دولت موازى حداقل تا بدين لحظه نکرده و تنها امور امنيتى را به رئيس ستاد ارتش لبنان تفويض کرده است و در کشور حالت فوق‌العاده اعلام کرده است. البته «شلالا» سخنگوى وى گفته است که منظور از حالت فوق‌العاده حالت فوق‌العاده نظامى نيست بلکه هدف ايجاد زمينه‌اى براى حضور ارتش جهت حفظ امنيت کشور و نظام است.
گرچه حتى اگر لحود هم بخواهد حالت فوق‌العاده نظامى در کشور اجرا کند، نمى‌تواند، زيرا بر اساس قانون اساسى لبنان تعيين حالت فوق‌العاده تنها به دستور نخست‌وزير به عنوان رئيس دولت انجام مى‌شود.
بدين ترتيب لبنان از امروز تا 30 نوامبر (حداقل) بدون رئيس‌جمهورى باقى مى ماند تا دوباره معناى برزخ را تجربه کند. برزخى که تا کنون چندين بار در آن بوده و حتى عواقب وخيم آن را نيز لمس کرده است.
تحولات لبنان
بدين ترتيب احزاب و گروه‌هاى سياسى لبنانى ترجيح دادند بدون اعتنا به فشارها، خواهش‌ها و آمد و شدهاى مقام‌هاى بلندپايه اروپايى، آمريکايى وعرب به جاى توافق بحران را انتخاب کنند تا شايد در بحبوحه بحران بتوانند بر سر تعيين رئيس‌جمهور به توافق برسند.
اما در اين ميان آنچه بيش از همه اهميت دارد ترس و وحشت جامعه جهانى از احتمال درگيرى و جنگ داخلى در لبنان است.
همه مى‌ترسند گروه‌هاى 14 مارس و 8 مارس و گروه‌ها و احزاب وابسته با آنها وارد يک جنگ داخلى تمام عيار شوند.
تا بدين لحظه به نظر مى‌آيد توطئه جنگ داخلى مهار شده و رو در رويى احزاب سياسى لبنان با يکديگر نامحتمل است.
نبيه برى رئيس پارلمان لبنان و حزب الله متفقا تضمين داده اند به احترام نيروهاى 14 مارس که به تقاضاى مخالفان دولت تمکين کرده و رئيس جمهور را از طريق نصف به علاوه يک انتخاب نکردند دست به تدابير امنيتى و نظامى زمينى نزنند و نگذارند کشور دچار آشوب شود.
در اين ميان وزيران امور خارجه اسپانيا و ايتاليا که با هدف حل بحران لبنان عصر چهارشنبه به بيروت آمده بودند بدون هيچ نتيجه پنج شنبه شب بيروت را ترک کردند تا شايد وزير امور خارجه فرانسه خود به تنهايى راهى براى خروج از بحران کنونى لبنان بيابد.
در همين حال نيروهاى ارتش لبنان نيز در سراسر کشور پخش شده اند تا مبادا نا آرامى در جايى بوجود آيد. بنا به گزارش‌ها اکنون تدابير امنيتى بسيار شديدى در شهرهاى لبنان بويژه بيروت حاکم است. تمام معابر و خروجى‌ها و ورودى‌هاى شهرها به شدت کنترل مى‌شوند، پست‌هاى ايست بازرسى در جاى جاى شهر و اماکن عمومى داير شده و به شدت حرکت‌هاى شهروندان کنترل مى‌شود.
روز گذشته «نبيه برى» قبل از افتتاح جلسه پارلمان با «سعد حريرى» رهبر طيف «المستقبل» و «وليد جنبلاط» رهبر حزب سوسيال دموکرات، درزى‌هاى لبنان و يکى از رهبران جريان 14 مارس به طور جداگانه گفت و گو کرد اما نتوانست با هر دوى آنها بر سر انتخاب رئيس‌جمهورى به توافق برسد.
ظاهرا جريان 14 مارس خواستار انتخاب پير غانم به عنوان رئيس‌جمهورى انتخابى است و جريان 8 مارس نيز بر انتخاب ميشل عون يا ميشل اده که مورد حمايت عون است پافشارى مى‌کند.
ديروز 68 نماينده پارلمان لبنان از گروه اکثريت 14 مارس حاضر بودند و مابقى نماينده‌هاى جريان 8 مارس يا مخالف دولت در سالن انتظار باقى ماندند تا پارلمان به دو سوم نمايندگان حاضر خود نرسد.
بلافاصله پس از پايان نشست پارلمانى وليد جنبلاط در يک کنفرانس مطبوعاتى شرکت کرد و ضمن تاکيد براى رسيدن توافق با ديگر احزاب سياسى لبنانى براى انتخاب رئيس‌جمهورى گفت:«حق قانونى ما است که رئيس‌جمهورى را انتخاب کنيم که بدون خروج از توافقات انتخاب شده باشد.»
همان لحظه نيز سعد حريرى به ديدار «بطريک نصرالله الصفير» رهبر مارونى‌ها رفت و ضمن تاکيد بر کنار گذاشتن اختلاف‌هاى سياسى بر رسيدن توافق تاکيد کرد.
حريرى در اين باره گفت:«ما از نصف به علاوه يک براى انتخاب رئيس‌جمهورى استفاده نمى‌کنيم زيرا مى‌خواهيم بر سر انتخاب رئيس‌جمهور به توافق برسيم.»
وى همچنين طرح پيشنهاد ميشل عون براى انتخاب رئيس جمهور به مدت دو سال تا زمان انتخابات پارلمانى در سال 2009 را رد کرد و گفت:«رئيس‌جمهورى بايد به صورت توافقى و کاملا دموکراتيک و بر اساس اصول و مبانى قانون اساسى انتخاب شود.»
به نظر مى‌رسد هر دو جريان 14 مارس و 8 مارس که تا پيش از اين به صورت طوفانى تلاش داشتند نامزدهاى مورد تاييد خود را بر يکديگر تحميل کنند اکنون بر اتخاذ يک رويه متعادل توافق کرده‌اند و تلاش دارند به هر نحوى شده، رئيس‌جمهورى جديد کشور را از طريق توافق انتخاب کنند.
از سوى ديگر فواد سنيوره تاکيد کرده تا زمان انتخاب رئيس‌جمهور جديد در منصب خود خواهد ماند و کشور را تا آن موقع اداره خواهد کرد. پيش‌بينى مى شود اتحاديه اروپا، ايالات متحده آمريکا و اتحاديه عرب از فواد سنيوره براى تصدى اختيارات رياست جمهورى تا زمان انتخاب رئيس جمهورى جديد حمايت کنند.
در همين حال گفته مى‌شود يک محموله قاچاق تسليحات از طريق فرودگاه بيروت وارد لبنان شده که توسط مقام‌هاى گمرکى فرودگاه اين محموله کشف و ضبط شده است.
روز گذشته ميشل عون نيز گفت:«برخى از چهره‌هاى حکومتى در جناح 14 مارس، در حال مسلح کردن نيروهاى خود و وارد کردن سلاح از ورودى‌هاى رسمى کشور هستند.»
ميشل عون
در آن طرف ماجرا ميشل عون که براى رسيدن به پست رياست جمهورى به آب و آتش مى‌زند و از انجام هر کارى براى رسيدن به اين منصب فروگذارى نمى‌کند ديروز ضمن انتقاد شديد از گروه‌هاى 14 مارس براى رد پيشنهادش براى خروج از بحران کنونى گفت:«هيچ اصرارى نيست که بيايند، طرح و پيشنهاد ما را بپذيرند. من اين پيشنهاد را دادم تا به خواهش‌هاى کشورهاى بزرگ که خواستار حل مسالمت‌آميز مسئله رياست جمهورى کشورمان هستند احترام گذاشته باشم.»
وى در ادامه افزود:«اين طرح هيچ مشکل قانونى نداشت زيرا ما طرحى براى تعديل مدت رياست جمهورى ارائه نکرديم بلکه گفتيم دوران رياست جمهورى استثنايى تشکيل دهيم. به هر حال ممکن است فردا همه چيز تغيير کند و ما شاهد وقايع غير منتظره‌اى باشيم.»
وى همچنين خواستار اتخاذ تدابيرى براى پايان دادن به کار دولت فواد سنيوره شد و گفت:«تدابيرى بيانديشيد دولت سنيوره تسليم شود. من بايد به دشمنان بگويم که مخالفان دولت به خوبى از حيله‌هاى شما آگاهند و مى‌دانند شما مى‌خواهيد وقت را بخريد تا به نيت‌هاى شوم خودتان برسيد.»
وى سپس خطاب به حريرى بدون آن که نامش را بياورد با عصبانيت گفت:«رئيس جريان اکثريت گفته است که هيچ چيز تازه اى در طرح من نديده و گفته است که بهتر است ژنرال عون از نامزدى خود منصرف شود، من از همين جا به او مى‌گويم من پس ازعبور ساعت ده امشب دوباره خود را به عنوان نامزد رياست جمهورى مطرح مى‌کنم. نامزدى ثابت در يک معادله‌اى جديد.»
عون سپس تلاش کرد آرامش خود را بدست آورد و در ادامه گفت:«درک مى‌کنم که فردا روز ديگرى است و اتفاق‌هاى بسيارى ممکن است بيافتد. اميدوارم ما روزهاى کاملا آرامى داشته باشيم و بتوانيم به آنچه لازم است برسيم. دروازه‌هاى کشور در برابر تمام بحران‌ها باز هستند، ما نمى‌توانيم فکرى براى بحران اقتصادى کشور بکنيم زيرا به هر حال کشور در دست دولت است. اين دولت از هيچ مشروعيتى برخوردار نيست و از وزيران مى‌خواهم براى رسيدن به يک وضعيت مناسب دست به کار شوند.»
همانطور که مى‌بينيم ميشل عون براى رسيدن به رياست جمهورى از هر فرصتى استفاده مى‌کند و در هر جا که ببيند مى‌تواند به نفع خود سودى ببرد، نامزدى خود را براى رياست جمهورى مطرح مى‌کند.
عامل اصلى به توافق نرسيدن گروه‌هاى سياسى لبنانى براى انتخاب رئيس‌جمهورى تا کنون نيز به پافشارى وى براى حضورش در اين سمت باز مى‌گردد.
زيرا ميشل عون اصرار دارد به هر طريقى که شده يا وى را به عنوان رئيس‌جمهور انتخاب کنند يا راهى انتخاب شود که در نهايت وى به اين منصب برسد.
طرح تازه وى نيز مبتنى بر همين ايده است. وى پيشنهاد داده بود، تا سال 2009 زمان انتخابات پارلمانى به طور موقت رئيس‌جمهورى انتخاب شود و سپس با برگزارى انتخابات اين رئيس‌جمهور موقت از کار کنار برود و خود سريعا جانشين وى شود.
مجامع بين‌المللى
عباس عراقچى معاون وزير امور خارجه ايران در گفت و گويى با روزنامه فرانسوى لوموند تاکيد کرده است لبنان واقعا به مرز يک جنگ داخلى نزديک شده و هر آن ممکن است يک فاجعه بزرگ در اين کشور رخ دهد.
اتحاديه اروپا نيز نسبت به افزايش بحران در لبنان هشدار داده است. اين اتحاديه با صدور بيانيه‌اى نگرانى خود را بر سر افزايش بحران‌هاى جارى در لبنان بر سر انتخاب رئيس‌جمهورى اعلام کرده است.
«لوى امادو» وزير امور خارجه پرتغال که کشورش رياست دوره اى اتحاديه اروپا را بر عهده دارد در تماس تلفنى با فواد سنيوره نخست‌وزير لبنان مراتب نگرانى اين اتحاديه را از وجود بحران و اختلاف شديد بر سر انتخاب رئيس‌جمهورى لبنان اعلام کرد.
وزارت امور خارجه آمريکا نيز با صدور بيانيه‌اى خواستار حفط خويشتندارى احزاب لبنانى و تلاش براى رسيدن به توافق و خروج از بحران کنونى شد.
«شان مک کورمک» سخنگوى وزير امورخارجه آمريکا نيز با شرکت در يک مصاحبه مطبوعاتى گفت:«واشنگتن از ارتش لبنان و نيروهاى امنيتى مى‌خواهد که به قانون اساسى پايبند باشند و خواستار مذاکره تمام گروه‌هاى سياسى لبنانى براى خروج از بحران کنونى است.»
«بان کى مون» دبير کل سازمان ملل نيز که پيش از اين بارها ترس خود را از احتمال وقوع درگيرى داخلى در لبنان اعلام داشته است با صدور بيانيه‌اى اعلام کرد از اين که لبنان دچار يک بحران بزرگ سياسى شده بسيار ناراحت است و از تمام گروه‌هاى سياسى لبنانى مى‌خواهد ضمن حفظ خويشتندارى براى خروج از بحران کنونى تلاش کنند.
کاندوليزا رايس وزير امور خارجه آمريکا نيز در ارتباط تلفنى خود با وليد جنبلاط مراتب نگرانى و تاسف خود از خلاء موجود در لبنان بر سر انتخاب رئيس‌جمهورى را به اطلاع وى رساند.
جنبلاط نيز در اين گفت و گوى تلفنى مراحل مذاکره احزاب لبنانى را براى وزير امورخارجه آمريکا تشريح کرد و از وى خواست، ايالات متحده از دولت و ارتش لبنان حمايت کامل کند.
در همين رابطه وزارت امور خارجه آمريکا حزب‌الله و هم‌پيمانان آن را که حضور نمايندگان خود در پارلمان را تحريم کرده بودند، عامل اصلى شکست توافق براى انتخاب رئيس‌جمهورى دانست.
بحران لبنان باز هم تا يک هفته ديگر تمديد شد. يعنى تا جمعه آينده 30 نوامبر. آيا مسيحيان لبنان سال جديد ميلادى را با رئيس‌جمهورى جديدشان جشن مى‌گيرند؟
نظر شما :