سوال بزرگى به نام اینترنت ملی به‌جاى اینترنت جهانی
ديپلماسى ايرانى: اگرچه هنوز براى اظهارنظر درباره اين خبر کمى زود است اما با توجه به اوج‌گيرى تحولات در کشورهاى خاورميانه و اتفاقاتى که کشورمان طى دو سال گذشته از سر گذرانده، اين نگرانى به وجود آمده است که به راستى دريچه ارتباط با جهان بنا به مصلحت هاى حاکميتى مسدود شود و نظام بسته و هدايت شده اى براى اتصال به اينترنت و استفاده از آن پايه ريزى شود.
اينترنت البته ساخته و پرداخته غرب است و همچون اکثر پديده هايى که از جهان توسعه يافته به دنيا صادر شده، واجد فوايد و آسيب هاى خويش است. امروز در خود ايران ميزان استفاده از اينترنت هم در بخش خصوصى و هم در بخش هاى بانکى و صنعتى و علمى روز به روز افزايش يافته است. درواقع همين نياز به خدمات اينترنت است که موجب شده تا دست اندرکاران امر به فکر ايجاد اينترنت پاک يا ملى بيفتند و قالب هدايت شده و کاناليزه آن را مطلوب و ايده آل توصيف کنند.
هنوز تعريف مشخصى از اینترنت ملی بر اساس استانداردهای جهانی ارائه نشده است. نخست آنکه اینترنت به شکل و مفهوم کلی به معنی شبکه ای است که از اتصال چندین کامپیوتر یا ابرکامپیوتر در بستر بین المللی و در سراسر جهان به وجود آمده است. حال آنکه در طرح دولت به شبکه ای داخلی گفته می شود که امکان فراهم آوردن پهنای باندی داخلی و درون کشوری را فراهم می کند.
عبدالمجید ریاضی معاون وزير ارتباطات در زمان ارائه این طرح و در حاشیه یکی از نشست های نمایشگاه الکامپ به تشریح آن پرداخت. وی به اصول چهارگانه دولت در برنامه چهارم توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات یعنی فناوری اطلاعات برای عدالت گستری، فناوری اطلاعات برای مهرورزی، فناوری اطلاعات برای خدمت به بندگان خدا و فناوری اطلاعات برای پیشرفت و تعالی مادی و معنوی کشور اشاره کرد و گفت: در وضعیت فعلی، ارتباط مجازی سازمان های گوناگون و مردم با هم از نظم و سامان خوبی برخوردار نیست. اما تلاش داریم تا فرآیند همکاری سازمان ها روی شبکه را بهبود بخشیده و امکان بهره مندی مناسب از آن را فراهم کنیم.
اين مقام مسئول، اصلی ترین هدف ایجاد دولت الکترونیکی را متحد کردن موثرترین منابع و مراکز عرضه خدمات مملکت در یک مرکز مجتمع ارائه خدمت دانست؛ خدماتى که از یک درگاه واحد که «پورتال دولت الکترونیکی» نامیده می شود از طریق یک رسانه واحد به شهروندان عرضه می شوند. ریاضی گفته بود: این ارتباط از طریق شبکه ای امن و قابل اعتماد به نام اینترنت ملی برقرار می شود.
گفته مى شود از نيمه هاى سال 1388 روند ايجاد اينترنت ملى سرعت بيشترى گرفته و با صرف بودجه هاى فراوان به مرحله بهره بردارى نزديک شده است. (بودجه اوليه پيشنهادى وزارت ICT براى اين طرح 10ميليارد تومان بود که به‌دليل مخالفت مجلس، اين طرح با منابع داخلى وزارتخانه پيش برده شد. البته معاون وزير ارتباطات همان موقع اعلام کرده بود که بودجه واقعى مورد نياز براى اينترنت ملى 900ميليارد تومان است. در سال 86 نيز همين ماجرا در بودجه تکرار شد و اين بار دولت مصمم شد مبلغى معادل 566ميليارد تومان از محل منابع داخلى براى اجراى طرح اختصاص دهد.)
برخى منابع مى گويند کمک فنی در اين باره از جانب شرکت های چینی بوده است. چين از جمله کشورهايى است که قائل به کنترل عرصه هاى اطلاع رسانى و تاسيس اينترنت داخلى است تا شريان هاى مطلوب رسانه اى خود را در اختيار جامعه بگذارد و از آنچه نفوذ قدرت نرم ايالات متحده و غرب مى خواند جلوگيرى کند.
در شرايطى که انتظار مى رفت اين سرويس داخلى در کنار سرويس اينترنت جهانى در اختيار متقاضيان قرار گيرد، خبرى که چند روز پيش منتشر شد از "جايگزينى" آن به جاى اينترنت جهانى حکايت مى کرد. رضا تقی پور وزير ارتباطات با اعلام اين خبر که طراحی مفهومی اينترنت ملى به پایان رسیده و احتمالا از شهريور ماه امسال جايگزين اينترنت جهانى مى شود، گفت: اجرای جزئی این شبکه نیز در شهریور ماه سال گذشته صورت گرفت همچنین در حال حاضر بسیاری از دستگاه های دولتی برای برقراری ارتباط بین دفاتر خود از اینترنت ملی استفاده می‌کنند و همچنین برخی از مدارس نیز از اینترنت ملی استفاده می‌کنند.
وی در اين باره توضيح داد: تاکنون به کاربران خانگی اینترنت ملی ارائه نمی شد و شاید به این دلیل برای مردم ملموس نبوده است اما از ابتدای شهریور امسال اینترنت ملی جایگزین شبکه اینترنت جهانی خواهد شد.
قابل توجه است که هم‌اکنون متقاضیان اینترنت ملی (اینترانت کشوری) می‌توانند برای اخذ این سرویس به مخابرات استانی مراجعه کنند اما بطور حتم اقبالى نسبت به آن وجود ندارد و مردم و بخش خصوصى که مايل به استفاده از ظرفيت هاى بى پايان اينترنت جهانى هستند، حتى از وجود چنين سرويس داخلى بى خبرند.
اما وزیر ارتباطات گفته است: از شهریور سال جاری شرکت های ارائه دهنده سرویس های اینترنت تنها می توانند اینترنت ملی یا همان اینترانت کشوری را ارائه دهند. ضمنا این شبکه طبق پیش بینی‌ها ظرف دو یا سه سال آینده به شکل مطلوب خواهد رسید.
تقی پور افزوده است: با اجرای این شبکه اینترنت و سرویس های متنوع اینترنتی ارزان قیمت در اختیار مردم قرار می گیرد. همچنین مباحثی چون امنیت و حفظ اطلاعات در درون کشور نیز با اجرای اینترنت ملی تحقق می یابد.
به نظر مى رسد منويات امنيتى و جلوگيرى از رسوخ اخبار خارجى به داخل و بالعکس، از مهم ترين دغدغه هاى شکل گيرى اينترنت پاک داخلى باشد. تاثيرگذارى رسانه هايى چون توييتر و فيس بوک و ايميل که هم در حوادث دو سال پيش ايران و هم در اتفاقات اخير خاورميانه، خود را نشان داد از ديگر عواملى است که در جدى شدن و سرعت بخشيدن به اين پروژه دخيل بوده است.
اما سوال بزرگى که ذهن کاربران اينترنت را به خود مشغول کرده، اين است که چگونه مى توان پس از چندين سال حضور در عرصه اينترنت جهانى – حتى با پايين‌ترين سرعت ممکن - قيد آن را زد. پرسش و اما و اگر در اين باره فراوان است. نمونه اى چون کره شمالى نيز پيش رويمان است. ولى نمى توان فراموش کرد که کره شمالى هيچ گاه جامعه اى پويا، متحرک و رو به پيشرفت نبوده و حاکمانش زندگى در شرايطى بسته و ايزوله را براى مردم خود انتخاب کرده اند.
بطور حتم اين خبر دانش آموزان، دانشجويان، محققان و نخبگان را بيش از همه نگران کرده است. لازم است وزير ارتباطات سخنى شفاف‌تر در اين باره داشته باشد. اين وضعيت به معنى تعيين يک سبک زندگى مشخص از جانب دولت براى فرد فرد جامعه و محدود کردن ذهن و خواسته هاى آنهاست. بطور حتم اشتباهى سهوى در انعکاس خبر يا القاى مطلب توسط وزير ارتباطات وجود داشته است؛ وگرنه قطع ارتباط با جهان خارج براى کشورى چون ايران که رو به توسعه حرکت مى کند و توجه عمده اى به نخبگان و محققان و دانشمندانش دارد قابل تصور نيست و اصلا فکر کردن درباره آن به يک کابوس مى ماند.
نظر شما :