بازى مستقيم ايران و عربستان
ديپلماسى ايرانى: چندى است دلخوشى هاى زيادى از رهگذر تغييرات خاورميانه اى در دولت ها و ملت ها به وجود آمده است. اين دلخوشى يا خوش‌بينى به ويژه نزد مخالفان يا رقباى رژيم هاى ساقط شده بيشتر است. ايران بى ترديد با نگاه به جنس اين حوادث، اميد زيادى به تحولات منطقه و تاثير آن در سرنوشت خود بسته است. تغييرات در مصر و سپس زلزله در يمن و بحرين تا اندازه زيادى مى تواند پرسينگ چند سال گذشته نظام هاى متمايل به آل سعود را از ايران بردارد.
در اينکه مصر جديد با هر دولت و قدرتى متفاوت از مصر حسنى مبارک خواهد بود و اگر دوستى با ايران را جزو برنامه هاى خود پيش بينى نکرده باشد، دست کم از دشمنى و تعارض مستقيم با تهران دست خواهد شست، ترديدى وجود ندارد. اما اين مسئله که روند تحولات در سوريه و بحرين و يمن و حتى ليبى به کدام سمت متمايل مى شود و چه سرنوشتى را عايد منطقه مى کند، هنوز پوشيده است.
آنچه اکنون جريان دارد، اوج گيرى تنش ميان تهران و عرب هاى حاشيه خليج فارس است که جملگى تحت الشعاع قطب بندى ايران – عربستان در منطقه قرار دارد. پس از قطع مناسبات ديپلماتيک تهران و منامه، رابطه با کويت نيز مخدوش شده و پاره اى اتفاق ها سبب شده است تا درگيرى لفظى ميان تهران – رياض بار ديگر بالا بگيرد.
پس از بیانیه مجلس شوراى اسلامى خطاب به عربستان سعودی درباره وضعيت بحرین، یک مقام دولتى عربستان در واکنشی تند و تيز به ايران تاخته و علاوه بر متهم کردن تهران به دخالت در امور منطقه، ایران را از نقض تمامیت ارضی بحرین برحذر داشته است! اين مقام دولتى از تعابير گزنده و توهين آميزى براى رساندن مقصودش استفاده کرده و ميزان تنش بين تهران و رياض را به خوبى نمايان کرده است.
عربستان به شدت از موضع گيرى ها و فعاليت هاى رسانه هاى دولتى و برون مرزى ايران عصبانى است و تهران را به حمايت از مخالفان و دخالت در خاک بحرين متهم کرده است. چند روز پيش نيز يک مقام ديپلماتيک بحرين با لحنى تند به تهران هشدار داده و اعلام کرده بود که در صورت ادامه اين روند، خود را مهياى رويارويى با ايران خواهند کرد.
برخى تحليل‌گران حوزه خاورميانه معتقدند با توجه به سويه هايى که از جانب غرب مشاهده مى شود، برخورد جامعه بين الملل با حوادث بحرين و يمن مشابه رويکرد آنها در قبال مصر و ليبى نيست و بطور طبيعى عربستان و متحدانش تلاش گسترده اى در مهار بحران سياسى پديد آمده مصروف مى دارند.
آنچه سوال برانگيز است و پيش بينى درمورد دسته بندى هاى قريب الوقوع منطقه را مشکل مى کند، ورود و حضور تمام قد ايران در تحولات کشورهاى همسايه برخلاف انفعال گزينى اش در قبال حوادث تونس و مصر و ليبى است.
روابط ايران با کشورهاى حوزه خليج فارس و اتحاديه عرب در سال هاى گذشته، سرد و مايوس کننده و حتى در مقاطعى مجادله آميز بوده است. ديگر حتى موضع گيرى هاى سياسى مربوط به مالکيت جزاير سه گانه نيز از صدر اولويت ها افتاده است. رودررويى تهران با رياض که از وراى مناقشات با دولت هاى کويت و بحرين متجلى شده، فصلى جديد از روابط متشنج و تقابل ايدئولوژيک ميان نظام جمهورى اسلامى با نظام هاى مورد حمايت سعودى را نشان مى دهد.
بايد منتظر نشست و ديد تاثير بازى مستقيم ايران و عربستان در آينده منطقه و سرنوشت تحولات عربى اخير چگونه خود را نشان مى دهد. آنچه مشخص است اينکه هيچ گاه تهران و رياض تا اين حد وارد مناقشه و تنش نشده بودند. کار از بدبينى و سوءتفاهم گذشته و ترس عربستان بطور واضح و روشنى در سيماى اين کشور ديده مى شود. چيزى براى پنهان کردن وجود ندارد. اگر تا ديروز بايد منتظر مى نشستيم تا پايگاه ويکى ليکس اسناد اختلاف ها و هراس هاى فيمابين را افشا کند، امروز احتياجى به اين واسطه نيست و صراحت و شفافيت حرف اول را در اين وادى مى زند.
نظر شما :