شرايط حساس لبنان در آخرين روز رياست جمهورى اميل لحود
همانطور که پيش‌تر در خبرها آمد، نبيه برى جلسه پارلمان را تا روز جمعه به تاخير انداخت تا به رسم عموم شرقى‌ها سرنوشت لبنان در دقيقه نود رقم بخورد. يعنى روز 23 نوامبر يک روز قبل از پايان کار «اميل لحود» رئيس‌جمهورى کنونى از سمت خود. اين بدين معنا است که اگر رئيس‌جمهورى روز جمعه با توافق احزاب و گروه‌هاى سياسى لبنانى انتخاب شود، 24 ساعت بعد بدون کمترين فرصتى براى تنفس کار تازه رئيس‌جمهورى آغاز مى‌شود که البته آن هم چيزى نيست غير از آغاز سناريوى جديد يعنى انتخاب دولت که خود آن نيز داستان درازى دارد.
با تمام اين احوال و با وجود اين که انتخاب رئيس‌جمهورى پايان همه‌چيز نيست و تازه پتانسيل تازه‌اى براى نزاعى جديد در لبنان بر سر انتخاب نخست‌وزير و دولت بوجود مى‌آورد، با اين حال همگان انتظار دارند، لااقل لبنان از فاز کنونى خود خارج شده و وارد فاز جديدى شود تا حداقل صحنه بازى عوض شود.
چيزى که «برنار کوشنر» وزير امور خارجه فرانسه نيز در بيروت بر آن تاکيد کرده است. وى گفت: «ما اکنون تنها مشغول مذاکره بر سر انتخاب رئيس‌جمهورى هستيم و نه چيز ديگر.»
اما اين روزها داستان پر دامنه و پر تنش انتخابات رياست جمهورى لبنان از مرزهاى لبنان فراتر رفت تا شايد به کمک کشورهاى ديگر دريچه‌اى در ديوار بلند کنونى آن بوجود آيد. در حالى که وزير امور خارجه فرانسه و دبير کل اتحاديه عرب در بيروت با مقام‌هاى عالى‌رتبه لبنانى براى حال اين مشکل مشغول چانه‌زنى بودند و سوژه‌هاى متعددى را براى عکاسان بوجود آوردند، «سعد حريرى» رهبر طيف المستقبل و گروه اکثريت پارلمان لبنان موسوم به 14 مارس به مسکو رفت تا ضمن مذاکره با «ولاديمير پوتين» رئيس‌جمهورى روسيه از وى بخواهد براى خروج از بحران کنونى لبنان پا پيش بگذارد.
در همين رابطه «وليد معلم» نيز به ايران آمد تا درباره تحولات تازه لبنان با مقام‌هاى ايرانى به مذاکره بپردازد.
از سوى ديگر معاون وزير امور خارجه روسيه نيز به دمشق آمد تا هم‌زمان با تماس‌هاى پى در پى مقام‌هاى عالى‌رتبه اروپايى با «بشار اسد» و معاونانش با مقام‌هاى سوريه درباره تحولات لبنان به چانه‌زنى بپردازد.
در همين حال تماس‌هاى مکرر آمريکايى‌ها و اروپايى‌ها با چهره‌هاى تاثيرگذار در عرصه سياسى لبنان نيز همچنان ادامه دارد.
تهران
«وليد معلم» وزير امور خارجه لبنان که در ارتباط با پرونده لبنان به ايران سفر کرده بود، با «منوچهر متکى» وزير امور خارجه ايران و «محمود احمدى‌نژاد» رئيس‌جمهورى ايران ديدار و گفت و گو کرد. رئيس‌جمهورى ايران در اين ديدار تاکيد کرد: «هم‌پيمانى ايران و سوريه و لبنان تنها راه موجود براى رسيدن به پيروزى در منطقه است.»
وى در ادامه افزود: «وحدت و همبستگى ميان کشورهاى اسلامى منطقه بويژه موضع سوريه تمام توطئه‌ها را خنثى مى‌کند.»
اظهارات رئيس‌جمهورى ايران سئوال‌هاى بسيارى را در ميان لبنانى‌ها بوجود آورده است. پرسش‌هايى که يقينا گذر زمان که البته زياد طولانى نخواهد بود، پاسخ آنها را خواهد داد.
وزير امور خارجه ايران نيز گفت: «لبنان اکنون در حال گذر از يک مرحله بسيار دقيق و حساس است. تهران و دمشق معتقدند که موضوع لبنان تنها به دست خود لبنانى‌ها قابل حل است و لازم است که کشورهاى خارجى در دخالت در امور داخلى لبنان خوددارى کنند.»
وزير امور خارجه سوريه نيز گفت: «ما نظرات مشترکى با برادران لبنانى براى انتخاب رئيس‌جمهورى بر اساس قانون اساسى لبنان داريم. به اعتقاد ما انتخابات رياست جمهورى لبنان يک موضوع داخلى است و سوريه هيچ دخالتى در اين موضوع نمى‌کند. سوريه به هيچ وجه مايل نيست وارد بازى اسامى نامزدهاى رياست جمهورى لبنان شود و اين موضوعى است که تنها به لبنانى‌ها ارتباط دارد.»
معلم تاکيد کرد که «سوريه و فرانسه به تازگى همکارى‌هاى تنگاتنگى را براى حل بحران لبنان آغاز کرده‌اند.»
مسکو
در همين حال در کرملين سعد حريرى با ولاديمير پوتين رئيس‌جمهورى لبنان ديدار کرد و با وى درباره آخرين تحولات لبنان به گفت و گو پرداخت. پوتين در اين ديدار دو ساعته به حريرى گفت: «به نتيجه نرسيدن گروه‌ها براى انتخاب رئيس‌جمهورى بيشترين ضرر را متوجه خود لبنانى‌ها مى‌کند و اين موضوعى است که روسيه به شدت با آن مخالف است.»
وى به حريرى اطمينان داد که تماس‌هاى فورى با تهران و دمشق برقرار مى‌کند تا شايد آنها را براى همکارى بيشتر در لبنان ترغيب کند.
حريرى نيز در اين ديدار گفت: «لبنان و دنياى عرب نياز بيشترى به نقش روسيه در منطقه دارند و از مسکو مى‌خواهند که فعالانه‌تر در کشورهاى عربى نقش ايفا کند.»
بدين ترتيب علاوه بر فرانسه روسيه نيز پا به عرصه سياسى لبنان گذاشت. البته بسيار واضح است که اين دخالت خالى از امتياز نخواهد بود. بويژه اين که فرانسه يکى از رقباى ديرينه اروپاى روسيه در اين کشور حضور فعال دارد. مى‌توان حدس زد نقشه روس‌ها درباره لبنان چيست اما بهتر است منتظر نشست تا گذر زمان خود پرده از روى اين نقشه بر دارد.
پاريس
در همين حال در پاريس نيز تحرکات تازه‌اى براى خروج بحران از بحران کنونى آغاز شده است.
«پاسکال اندريانى» سخنگوى وزارت امور خارجه فرانسه در اين باره گفت: «فرانسه به طور مرتب با ايران و سوريه در تماس است تا شايد بتواند انتخابات رياست جمهورى لبنان را به سلامت برگزار کند و رئيس‌جمهور اين کشور در نهايت انتخاب شود.»
وى درباره اظهارات دو روز پيش وزير امور خارجه فرانسه که برخى آن را انتقادهايى متوجه ايران و سوريه دانستند، گفت: «وى به هيچ وجه قصد توهين يا گله به ايران و سوريه نداشته بلکه تلاش مى‌کرد، از کشورهاى همسايه لبنان بويژه ايران و سوريه بخواهد تلاش بيشترى براى بهتر برگزار شدن انتخابات رياست جمهورى لبنان انجام دهند و در خروج اين کشور از بحران کنونى تلاش بيشترى کنند.»
وى همچنين سفر کوسران به ايران را رد کرد و گفت: «وى به هيچ وجه اخيرا سفرى به ايران نداشته است.»
همچنين کاخ اليزه با صدور بيانيه‌اى رسمى اعلام کرد، در جريان کامل مذاکرات بيروت که وزير امور خارجه آن در حال انجام آن است، قرار دارد و تلاش مى‌کند، رئيس‌جمهورى در پارلمان و توسط نمايندگان مستقيما انتخاب شود. کاخ اليزه از کشورهاى همسايه لبنان نيز خواست، نقش بيشترى براى انجام هر چه بهتر انتخابات رياست جمهورى لبنان انجام دهند.
منابع نزديک به وزارت امور خارجه فرانسه نيز اعلام کرده‌اند تا 50 درصد احتمال حل بحران رياست جمهورى لبنان در روز جمعه وجود دارد.
دمشق
«نيکولا سارکوزى» رئيس‌جمهورى لبنان براى نخستين بار پس از تصدى پست رياست جمهورى خود در فرانسه با «بشار اسد» رئيس‌جمهورى سوريه تماس گرفت و در حدود نيم ساعت درباره آخرين تحولات لبنان با رئيس‌جمهورى سوريه با وى گفت و گو کرد.
مقام‌هاى عالى‌رتبه سوريه نيز اعلام کردند، باب مذاکرات ميان فرانسه و سوريه همچنان باز است و دمشق تلاش مى‌کند به فرانسه براى حل مشکل انتخابات رياست جمهورى لبنان يارى رساند.
آنها ضمن رد اتهام کوشنر که سوريه را عامل بحران کنونى در انتخابات رياست جمهورى لبنان دانسته بود، تاکيد کردند، سوريه و فرانسه به همکارى‌هاى مستمر خود ادامه مى‌دهند و اميدوارند به زودى مشکل کنونى در لبنان به پايان برسد.
«الکساندر سلطانوف» معاون وزير امور خارجه روسيه نيز که در دمشق به سر مى‌برد، پس از مذاکره با مقام‌هاى بلندپايه سورى با شرکت در يک مصاحبه مطبوعاتى گفت: «روسيه تمام تلاش خود را براى حل بحران لبنان انجام مى‌دهد و از لبنانى‌ها و غير لبنانى‌ها نيز مى‌خواهد تمام تلاش خود را در اين باره به انجام برساند. روسيه به طور مستمر در حال تماس با گروه‌هاى لبنانى است و تلاش مى‌کند از روابط خوب خود با گروه‌هاى اکثريت 14 مارس و مخالفان 8 مارس بهترين استفاده را براى حل بحران رياست جمهورى لبنان ببرد.»
بيروت
در بيروت تحرکات سياسى طبيعتا بيشتر از ديگر نقاط است. «اريک دلمان» مشاور وزير دفاع آمريکا در تماس تلفنى با «وليد جنبلاط» يکى از رهبران گروه اکثريت 14 مارس، رهبر دروزى‌هاى لبنان و رهبر حزب سوسياليست پيشرو گفت: «ايالات متحده از جريان «انقلاب برنج»، جريان 14 مارس و تمام توافق‌هاى بين‌المللى درباره لبنان حمايت مى‌کند و همچنان به پشتيبانى خود از جريان‌هاى استقلال‌طلب و دموکراتيک لبنانى ادامه مى‌دهد.»
جنبلاط نيز ضمن تشکر از مشاور وزير دفاع آمريکا گفت: «ما از فهرست ارائه شده صفير که شامل نامزدهاى رياست جمهورى لبنان است، حمايت مى‌کنيم و از تمام تلاش‌هاى جارى براى حل اين بحران که اکنون کشور را به مرحله بسيار حساسى رسانده پشتيبانى کامل مى‌کنيم. ما اعتقاد کامل داريم که رئيس‌جمهورى بايد از ميان يکى از نام‌هاى مطرح شده در فهرست نصرالله صفير انتخاب شود.»
جنبلاط همچنين درباره ليست نامزدهاى مطرح شده در فهرست صفير به روزنامه السفير چاپ بيروت گفت: «من هيچ اعتراضى به نام هيچ کدام از نامزدها ندارم و به تمام گروه‌ها هم اکثريت و هم اقليت گفته‌ام که سعه صدرى بيشترى به خرج دهند و از ميان فهرست ارائه شده بر نام يکى توافق کنند.»
وى همچنين گفت: «من هيچ اصرارى به اجراى بندهاى بين‌المللى پس از انتخاب رئيس‌جمهورى ندارم و به نبيه برى نيز گفته‌ام که ما نمى‌خواهيم توافقات بين‌المللى را بر جنازه لبنانى‌هاى به اجرا در آوريم.»
وى سپس تاکيد کرد: «من به تمام گروه‌هاى سياسى لبنانى از همين جا مى‌گويم، اگر قطره‌اى خون در خيابان‌ها ريخته شود مردم هيچ رحمى به ما نخواهند کرد و هيچ چشم‌پوشى در قبال ما نخواهند داشت. پس بهتر است هر چه سريعتر از تنگناى کنونى خارج شويم و همه چيز را به صورت مسالمت‌آميز حل و فصل کنيم. برنده آن کسى است که به نفع ملت تن به مصالحه دهد.»
در همين حال گروه مخالف دولت يعنى 8 مارس همچنان به پشتيبانى خود از «ميشل اده» ادامه مى‌دهند و اعلام کرده‌اند، وى همچنان نامزد نهايى آنها است.
در همين حال منابع خبرى لبنانى گزارش دادند، رياض نيز اعلام کرده از نامزدهاى مطرح در ليست صفير از جمله ميشل اده حمايت کامل مى‌کند.
پس از بازگشت حريرى از مسکو بلافاصله با برى تشکيل جلسه داد و درباره توافق بر سر نامزد نهايى با وى به مذاکره پرداخت که اين گفت و گوها اين بار نيز به نتيجه نرسيد. در اين جلسه برى بر نام ميشل اده به عنوان نامزد نهايى و توافقى اصرار مى‌کرد در حالى که حريرى «بير غانم» را نامزد نهايى و توافقى گروه 14 مارس مى‌دانست.
دليل اصلى عدم موافقت فراکسيون 14 مارس با نام ميشل اده، احتمال استعفاى وى در انتخابات نمايندگى پارلمان در سال 2009 و احتمال روى کار آمدن ميشل عون به جاى وى است. حريرى تاکيد کرده است که گروه 14 مارس به هيچ وجه اجازه نمى‌دهد چنين اتفاقى رخ دهد.
از سوى ديگر گفته مى‌شود، احتمالا نيکولا سارکوزى براى حل نهايى بحران رياست جمهورى لبنان ظرف ساعت‌هاى آينده وارد بيروت شود.
همچنين کوشنر نيز اقامت خود را در بيروت تمديد کرده است. وى شب گذشته براى بار دوم در ضيافت شامى که در کاخ «قريطم» برگزار شد، با «عمرو موسى» ديدار کرد که در آن ضيافت سعد حريرى نيز حضور يافت.
عمرو موسى همچنين با «سيد حسن نصرالله» دبير کل جنبش حزب‌الله لبنان نيز به مدت دو ساعت ديدار و گفت و گو کرد. وى پس از اين ديدار گفت: «ملاقات ما بسيار خوب و مثمر ثمر بود.» وى جزئيات بيشترى از اين ديدار ارائه نکرد.
کوشنر نيز شب گذشته به همراه جان کلود کوسران معاون خود با «نواف الموسوى» مسئول روابط خارجى حزب‌الله لبنان ديدار و گفت و گو داشت. موسوى در اين ديدار به کوشنر تاکيد کرد: «راه حل تنها زمانى حاصل مى‌شود که ضمانت‌هايى براى خواسته‌هاى سيد حسن نصرالله که در نطق اخير خود بر آن تاکيد کرده، داده شود.»
در همين حال بطريک نصرالله الصفير سفر خود به رم براى شرکت در مراسم کاردينال‌ها را به تعويق انداخت. دليل تعويق سفر وى رسيدگى بيشتر به امور لبنان تا زمان انتخاب رياست جمهورى اين کشور اعلام شده است.
از سوى ديگر حال تدابير شديد امنيتى در بيروت حاکم است. به گونه‌اى که ارتش در تمام نقاط شهر حضور يافته و به شدت آمد و شد و عبور و مرور افراد را زير نظر دارد.
با ذکر اين توضيحات و تشريح آن چه در لبنان مى‌گذرد بايد گفت، لبنان ديگر از دقيقه نود عبور کرده و منتظر ضربات پنالتى است. شايد در ضربان پنالتى اتفاقى رخ دهد.
نظر شما :