مجله هفته/ دريچه/ نمايش قدرت به سبک پيونگ يانگ

ديپلماسى ايرانى: کره شمالى که چند سال پيش از سوى ايالات متحده امريکا در فهرستى تحت عنوان شرارت قرار گرفت و نافرمانى هاى مدنى و جهانى اش از حيث حقوق بشر و انرژى هسته اى آن را به کشورى دردسرساز و خطرناک براى منطقه و جهان تبديل کرد، بعد از کمى بازى با گروه مذاکره کننده، طاقت نقش آفرينى جديد را نياورد و مذاکره کنندگان همسايه و غيرهمسايه را مايوس کرد و به اصل خويش رجعت کرد. در اين رجعت آتش به سوى کره جنوبى گشود و تنش هاى فروخفته دو کره را بار ديگر زنده کرد.

جدايى ميان مردم دو کره اگرچه موجب دلتنگى و غربت براى بسيارى از خانواده هاى دو کشور شده است اما علاوه بر اين، ترس و وحشت هايى را هم ايجاد کرده که بخش عمده آن نصيب کره جنوبى شده است. ساکنان کره جنوبى از پيش بينى ناپذير بودن همسايه شمالى شان به شدت در هراس اند و هر شب با بيم وقوع حادثه اى غيرمترقبه سر بر بالين مى گذارند.

تفاوت از اين کره تا آن کره به اندازه يک کره است. کره جنوبى از پيشروترين و مرفه ترين جوامع آسيايى محسوب مى شود و کره شمالى در زمره آخرين هاست. اتومبيل ها، گوشى هاى تلفن همراه، لوازم الکترونيکى، تراشه هاى رايانه اى و مهندسان و تکنسين هاى کره اى در رقابتى نفسگير با همتايان چينى و ژاپنى‌شان به سر مى برند. يک وجب آن سوتر کره شمالى در پى چاره هايى براى رفع مشکلات اقتصادى و نيز نمايش قدرت، پروژه جلوه نمايى يک ورزشگاه فوتبال غول پيکر را در دستور کار دارد.

چند روز پيش يکى از مقام هاى گردشگرى کره شمالى اعلام کرد که دولتش قصد دارد با معرفى بزرگترين ورزشگاه فوتبال جهان به دنيا، گردشگران بيشترى را جذب کره شمالى کند. استاديوم «رونگرادو مى دى» يا به تعبيرى «روزى در مى» يک استاديوم تماشايى در مرکز پيونگ يانگ است که در 1989 افتتاح شده و گنجايش 150 هزار تماشاگر را دارد.

ماه مى که ورزشگاه به آن موسوم شده است، اشاره به ماهى دارد که کره شمالى در آن نخستين موشک قاره‌پيماى خود را آزمايش کرد. ظاهرا نظام هاى ايدئولوژيک بابت احداث اماکن نمادينى که جمعيتى فراوان را دربرمى گيرد و شعارهايى حاکى از شور و پايدارى و وفادارى را در خود طنين مى اندازد، نه تنها سستى از خود نشان نمى دهند بلکه آن را در اولويت برنامه ها و طرح هاى توسعه اى‌شان قرار مى دهند.

ساخت نمادواره هاى تبليغاتى جزو اصلى ترين برنامه هاى پروپاگاندى نظام هاى توتاليتر محسوب مى شود. اين نظام ها بويژه اگر برآمده از يک ايدئولوژى خاص باشند، تلاش مى کنند با ساخت نمودها و نمادها، به تظاهر قدرت دست بزنند و نمايشى خيره کننده از خويش بروز دهند. اين تظاهرات از موشک و بمب و تسليحات گرفته تا احداث بلندترين برج ها، ورزشگاه ها و يا ساماندهى عظيم ترين اجتماعات توده اى را شامل مى شود. تظاهر به قدرت و ميل به جلوه گرى نزد نظام هاى توتاليتر درحالى که مردم کشورشان ضعيف، فاقد ثروت و امکان مشارکت در قدرت هستند، به عنوان بديلى براى قدرت واقعى درنظر گرفته مى شود. اين حکومت ها حتى جلال و جبروت ظاهرى را در سرکوب و ارعاب مردم خود با استفاده از عجيب ترين زره پوش ها و مجهزترين ماموران در خيابان رعايت مى کنند.

گفته مى شود دولت کره شمالى قصد دارد پروژه احداث مرتفع‌ترين هتل جهان را هم در شهر پيونگ يانگ که ساخت آن در 1987 آغاز شده و در 1992 به دليل پايان اعتبارات مالى متوقف شد، از سربگيرد. اين هتل 105 طبقه اى که داراى هزاران اتاق و هفت رستوارن گردان خواهد بود، بازهم در راستاى سياست دومنظوره جذب گردشگر و نمايشگرى قدرت ساخته مى شود.

نمايشگرى و عوام گرايى در ذات نظام هاى توتاليترى و ايدئولوژيک است که بعد از انفجار اطلاعات و گسترش ابزار اطلاع رسانى، شدت بيشترى گرفته است. کره شمالى مى کوشد در مقابل هجمه ها و انتقادهاى بيرونى و با هدف پوشاندن ضعف هاى بنيادين خود بر اين عنصر تکيه کند؛ نمايش عظيم ترين ها، دعوت از گردشگران خارجى براى خيره ماندن به عظمت بناها و معرفى خود به عنوان قدرقدرت و اولين و يگانه و برترين و...