به نام ایران و سوریه، به کام عربستان و اردن

ديپلماسى ايرانى: این روزها در ایالات متحده چه خبر است؟ مصر و تنها مصر. خاورمیانه و تنها خاورمیانه. باز این منطقه مملو از التهاب و تنش، تبدیل به دغدغه اصلی واشنگتن نشین‌ها شده است. تا پیش از وداع حسنی مبارک با قدرت دغدغه آمریکایی‌ها دو راهی بود که گرفتار آن بودند: دفاع از رفیق شفیق یا رها کردن وی و چسبیدن به موج دموکراسی خواهی عمومی.

با رفتن مبارک باز امریکا در منطقه گرفتار شده است: متحدان واشنگتن از اینکه کاخ سفید نشین‌ها به سرعت قالیچه را از زیر پای حسنی مبارک بیرون کشیدند به شدت عصبانی هستند. بر همین اساس سایت یو اس ای تودی در این خصوص می نویسد: موجی از دلجویی و اطمینان خاطر دادن به اعراب در کاخ سفید آغاز شده است.

درست مانند یک ماه پیش که افشاگری‌های ویکی لیکس خانم هیلاری کلینتون را به منطقه خاورمیانه کشاند تا از دوستان و متحدان عرب خود من بابت لو رفتن سخنان محرمانه عذرخواهی و یا دلجویی کند، اکنون باز هم همین سنت در واشنگتن جاری شده است. اوباما باید با یک به یک متحدان خود در جهان عرب سخن گفته و برای آنها شرایط را توضیح دهد. چرا اوباما از مبارک حمایت نکرد؟ چرا کاخ سفید به این سادگی رفیق را رها کرده و بر موج سوار شد؟ استراتژی امریکا برای فردای خاورمیانه و البته اگر این نسخه برای کشوری دیگر هم پیچیده شود آیا پس از بن علی رئیس جمهوری فراری تونس و مبارک همتای مستعفی او نام یکی دیگر از متحدان امریکا در منطقه هم بر زبان‌ها خواهد افتاد؟

اوباما در تمام سخنان خود اصرار دارد که ما در کنار جریان‌های دموکراسی خواهی ایستاده‌ایم. پس از وداع مبارک، آقای اوباما گوشی را برداشته و شخصا با رهبران اردن و ترکیه تماس گرفت. گفت‌وگو با دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا هم در زمره همین برنامه‌ها بود. محور تمامی این سخنان هم یک چیز بود: روزهای بعد از مبارک را چگونه بگذرانیم. اوباما که کشورش در سه دهه گذشته بشترین حجم کمک‌های نقدی را پس از اسرائیل راهی مصر کرده است.

اوباما در سخنان اخیر خود تاکید کرد که در فضایی که ارتش حافظ دموکراسی در مصر باشد، کمک‌های واشنگتن به سبک و سیاق گذشته ادامه خواهد یافت. همزمان امریکایی‌ها به قول خود چماق خویش را بالای سر ایران نگاه داشته‌اند. واشنگتن به خوبی می‌داند که رفتن حسنی مبارک حداقل تا بازه زمانی چند ماهه و تشکیل دولت جدید و انتخابات خلا قدرتی را در منطقه ایجاد خواهد کرد.

بر همین اساس استراتژی واشنگتن هر چه دور نگاه داشتن ایران از این فضا است. ایران، سوریه، حزب الله لبنان و حماس در فلسطین خارهایی هستند به چشم آمریکا که البته دست دوستی هم با یکدیگر داده‌اند. مشاور امنیت ملی در سخنانی بی پایه و اساس به حاشیه‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران اشاره کرده و دولت ایران را برای آنچه که سرکوب معترضان خواند، مورد ملامت قرار داد. وزارت امور خارجه نیز همزمان در بیانیه‌ای محور انتقادهای خود را سوریه قرار داده و از بازداشت وبلاگ‌نویس‌های منتقد دولت در این کشور انتقاد کرد.

یو اس ای تو دی در ادامه می‌نویسد: خاورمیانه و استراتژی آمریکا در این منطقه پس از خروج حسنی مبارک از قدرن به یک پازل می‌ماند. پازلی که وقتی تکه تکه‌های آن از 18 روز پیش تاکنون را کنار هم می‌چینیم به این نتیجه می‌رسیم که واشنگتن برخلاف آنچه که در قاهره گذشت در حقیقت در این منطقه پویاتر از پیش شده است.

واشنگتن نشین‌ها برای به دست آوردن دل خاندان سعودی در عربستان و برگرداندن آرامش به ملک عبدالله در اردن، ایران و سوریه را بهانه می‌کنند.

اوباما در سخنانی با ملک عبدالله اردنی و رجب طیب اردوغان نخست وزیری ترکیه از انتقال آرام قدرت! در مصر به نیکی یاد کرده و البته این حرکت ارتش را برای پایبند بودن به تمامی توافقنامه‌های بین المللی ستود. حرکتی که رنگ و بوی آمریکایی دارد. از 32 سال پیش تاکنون حسنی مبارک تنها و تنها با حمایت پنج رئیس جمهور امریکایی که به چشم در کاخ سفید دیده توانسته بر خودکامگی‌های خود بیفزاید. اکنون در این فضا، اوباما ادعا می کند که به دموکراسی رسیدن مصر می‌تواند در حقیقت منجر به ثبات بیشتر در منطقه شود.

وی متعهد شد که به حمایت‌های خود از مردم مصر برای رسیدن به مطالبات قانونی و بر حق ادامه دهد. وی از جمله این کمک‌ها را تشویق کشورهای اروپایی به کمک به مصر خواند. دست زمانی که اوباما در حال تماس‌های تلفنی با متحدان و دوستان خود در منطقه بود، بیل برنز معاون وزیر امور خارجه در اردن مشغول گپ و گفتگو با ملک عبدالله و دیگر دوستان بود. بر اساس بیانیه‌ای که وزارت امور خارجه صادر کرد وی در این دیدار بر لزوم رابطه مستحکم این کشورها با امریکا تاکید کرده است.

اما سخنان منتشر شده از سوی کاخ سفید برای ایرانی‌ها درست مانند همیشه عاری از منطق بود: دولت ایران با اعلام مخالفت با صدور مجوز راهپیمایی برای منتقدان دولت نشان داد که برای حرکت مردمی مصر اندک اهمیت عمیقی قایل نیست. ما از ایرانی‌ها می خواهیم که به هموطنان خود برای نشان دادن حمایت از جریان‌های دموکراسی‌های در منطقه مجوز راهپیمایی بدهند.

بیانیه صادر شده برای سوریه هم چندان مودبانه نبود: ایالات متحده شدیدا برخورد با وبلاگ نویس منتقد دولت در سوریه را تقبیح می‌کند. ما از دمشق می‌خواهیم که زندانیان سیاسی را آزاد کرده و حقوق مدنی شهروندانش را رعایت کند.

کنت پولاک از کارشناسان به نام در حوزه خاورمیانه اعتقاد دارد که واشنگتن برای پیشبرد اصلاحات در منطقه باید تلاش بیشتری از خود نشان دهد.