جایگاه ایران در مصر پس از حسنی مبارک
دیپلماسی ایرانی: عمر سلیمان مردی که از سوی حسنی مبارک به عنوان معاون اول وی انتخاب شده، این روزها در صدر اخبار بین المللی قرار دارد. مردی که آمریکایی‌ها از وی به عنوان متحد اصلی خود در مصر آتی و شاید هم بعد از مبارک سخن می‌گویند. مردی که تنها چهل و هشت ساعت پس از دریافت حکم از سوی حسنی مبارک در سخنانی تلویحی تاکید کرد که شاید بد نباشد اگر آقای رئیس جمهور اندکی هم به استعفا و کناره گیری از قدرت البته به مسالمت آمیزترین شکل آن فکر کند.
عمر سلیمان این روزها در صدر تجزیه و تحلیل‌های کارشناسان قرار گرفته است. سیاست‌های داخلی او، رویکردش در عرصه سیاست خارجی و متحدانی که برای خود از سطح جهانی انتخاب خواهد کرد همه و همه ذهن تحلیل‌گران را به خود مشغول کرده است. حسنی مبارک از سه دهه پیش تاکنون بر مسند قدرت نشسته و البته به نوعی بله قربان گوی ایالات متحده بوده است. مبارک سه دهه کمک‌های نظامی واشنگتن را دریافت کرد و با اسرائیل پیمان صلح و دوستی بست. سه دهه نقش میانجی بی‌طرف میان فلسطین و اسرائیل را بازی کرد اما راه کمک‌رسانی به مردم در محاصره اسرائیل گرفتار غزه را بست. آیا عمر سلیمان، مبارکی جدید برای آمریکا خواهد بود یا رهبری منصف برای هموطنانش؟
از قریب به ده روز پیش که ناآرامی‌های تونس با اسم و رسم انقلاب به مصر رسید، همگان قاهره 2011 را به تهران 1979 تشبیه کردند. انقلابی که سه دهه دیرتر به کشوری رسید که رابطه دیپلماتیک با ایران ندارد. در این فضا بسیاری از خود این سوال را می‌کنند که آیا مصر بعد از حسنی مبارک در مسیر عادی سازی رابطه با تهران قرار می‌گیرد یا خیر؟
ویکی لیکس برای این پرسش هم پاسخی در چنته دارد. انفجار اطلاعاتی که این روزها بیم آغاز موج جدید آن تبدیل به کابوس ایالات متحده شده است اخیرا اطلاعاتی را در خصوص شخص عمر سلیمان و دیدگاه‌هایش افشا کرده است. بر اساس این افشاگری‌ها، عمر سلیمان در روزهای داغ پرونده هسته‌ای ایران، به واشنگتن نصیحت کرده بود که با تهران از در مصالحه و مذاکره وارد نشود. این در حالی بود که محمد البرادعی رئیس سابق آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای و از رهبران فعلی اوزیسیون در مصر، بر مذاکره امریکا با ایران تاکید داشت.
بر اساس سند ویکی لیکس، در بیست و یکمین روز از ماه آوریل سال 2009 میلادی، در نشست قاهره، عمر سلیمان به مایک مولن فرمانده ستاد مشترک ایالات متحده متذکر می‌شود که: در همان مسیری با ایران قدم نزنید که اروپایی‌ها گام برداشتند.
درست بیست و چهار ساعت پیش از این گفتگو در پکن پایتخت چین، محمد البرادعی در جمع خبرنگاران تاکید می‌کند که تعامل بیشتر آمریکا با ایران منجر به برقراری ثبات و امنیت بیشتر در منطقه خاورمیانه می‌شود.
این تضاد در آرا نشان دهنده سرنوشت متفاوتی است که در صورت روی کار آمدن هر کدام از این دو نفر بعد از حسنی مبارک در انتظار مصر و دوستان و متحدان خارجی‌اش است. عمر سلیمان از نخستین لحظه‌ای که بر مسند قدرت در مصر نشست، ماموریت یافت تا با مخالفانی مانند البرادعی و نمایندگان معترضان وارد گفتگو شود. البرادعی از جمله چهره‌های پیشنهادی مخالفان برای رهبری بر مصر در دوران دولت انتقالی است.
تحولات مصر در ثانیه پیش می‌رود. مردی که گمان می‌کرد می‌تواند با سرکوب معترضان را به خانه بازگرداند چهل و هشت ساعت پیش در تلویزیون ملی مصر سخن گفت و وعده داد که در انتخابات آتی شرکت نخواهد کرد. با این همه جمعیت جمع شده در میدان التحریر مصر اندک توجهی به وعده دیکتاتور ندارند و خواهان برکناری کامل وی هستند.
مایک مولن در قامت ژنرال سرویس اطلاعاتی مصر در گفتگو با مولن ادعا کرده بود که ایران ماهانه 25 میلیون دلار به حماس کمک می‌کند! وی تاکید کرده بود که واشنگتن نباید تمام هم و غم خود را بر روی ایران بگذارد و پرونده هسته‌ای این کشور نباید در اولویت دستگاه دیپلماسی واشنگتن قرار بگیرد.
البرادعی درست در نقطه مقابل همواره از واشنگتن خواست که برای حل بحران در پرونده هسته‌ای ایران با این کشور وارد تعامل شود.
البرادعی در جریان دوازده سال تکیه زدن بر مسند قدرت آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای، تمام تلاش خود را برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن به کار گرفت. در دسامبر 2009 وی جان خود را به دبیر کلی جدید داده و بازنشسته شد. وی همواره دوره نخست ریاست جمهوری باراک اوباما را حیاتی ترین دوران برای برقراری ارتباط با تهران و بالا بردن نرخ امنیت در منطقه دانسته بود.
وی در نوامبر 2009 با چارلی روز مصاحبه‌ای داشت که در آن با تاکید بر نقش ایران در منطقه گفت: باراک اوباما می‌تواند نخستین گام‌ها را برای عادی سازی رابطه با تهران پس از 50 سال تنش و بالا و پایین رفتن این رابطه بردارد. ایران می‌تواند نقش بسیار مثبتی را در بالا بردن امنیت منطقه بازی کند. می‌تواند به برقراری ثبات در افغانستان، عراق، سوریه، لبنان و فلسطین کمک شایانی کند.
نظر شما :