مذاکرات هسته‌اى؛ اميدهايى که از مصاحبه فراتر نمى‌رود
ديپلماسى ايرانى: قصه شروع مذاکرات هسته‌اى بعد از چهار ماه ديگر چنان ملال‌آور و تکرارى شده که تا زمانى که اتفاقى عملى براى آغاز گفت‌وگوها ميان ايران و غرب به وقوع نپيوسته، نمى‌توان انتظار داشت که اظهارنظرها درباره تمايل طرفين به از سرگيرى مذاکرات، حکايت از امرى واقعى داشته باشد.
از ابتداى سپتامبر يعنى زمانى که ايران براى از سرگيرى گفت‌وگو ها با 1+5 اعلام آمادگى کرده بود، وزراى خارجه طرف مقابل گفت‌وگو ها، از روسيه و چين گرفته تا ايالات متحده و انگلستان، همگى در مصاحبه‌هاى رسانه‌اى خود بر ضرورت شروع هر چه زودتر مذاکرات با ايران تاکيد کرده‌اند.
در جريان نشست مجمع عمومى سازمان ملل در نيويورک هم گرچه وزراى خارجه گروه 1+5 هر کدام جداگانه و در بيانيه پايانى نشست اين گروه درباره ايران، ضرورت شروع مجدد گفت‌وگوها و حل مسئله هسته‌اى ايران از طرق ديپلماتيک را ياد آور شدند، اما به گفته متکى به پيشنهاد ايران براى برگزارى مذاکرات در سطح وزيران خارجه در نيويورک بى توجهى کردند و فرصت نيويورک را از دست دادند.
در اين سوى ميز مذاکره هم ايران گرچه بعد از تصويب قطعنامه 1929 شوراى امنيت به شدت واکنش نشان داد و صحبت از تنبيه غرب با به تعويق انداختن مذاکرات کرد اما زمان زيادى لازم نبود تا مقامات ايرانى هم آمادگى خود را براى از سرگيرى مذاکرات با گروه 1+5 اعلام کنند. مقامات ايرانى از رئيس جمهور گرفته تا سخنگوى وزارت امور خارجه بارها بر آمادگى ايران براى آغاز مذاکرات ميان ايران و گروه 1+5 در صورت پذيرش حقوق هسته‌اى ايران از سوى طرف مقابل تاکيد کرده است.
از سخنان متکى درباره علت اختلاف گروه 1+5 اين طور برداشت مى‌شود که اختلاف اين گروه درباره سطح مذاکرات در جلسه نيويورک مانع از برگزارى جلسه وزراى خارجه اين گروه با ايران بوده است اما به نظر مى‌رسد نکته‌اى وراى اين اختلاف وجود دارد و آن هم اين است که غرب تمايل ندارد در حالى که هنوز اميد به عقب نشينى بيشتر ايران تحت فشار تحريم‌هاى بين المللى و يک‌جانبه وجود دارد، مذاکرات را آغاز کند.
گروه 1+5 و در راس آن امريکا نظارتى دقيق را درباره اجراى تحريم‌هاى بين المللى و يک‌جانبه اعمال مى‌کنند و در صدد هستند که با وارد آوردن فشار اقتصادى و سياسى به دولت ايران، مقامات ايرانى را وادار کنند که در برنامه هسته‌اى تجديد نظرى جدى کنند.
طرف‌هاى غربى مذاکرات هسته‌اى ايران همواره از حق ايران براى استفاده صلح آميز از انرژى هسته حمايت کرده‌اند، اما ادعاى حرکت ايران به سمت استفاده نظامى از انرژى هسته‌اى مانع از ايجاد رابطه‌اى سازنده درباره مسئله هسته‌اى شده است.
راه اندازى نيروگاه بوشهر توسط روسيه که سال‌ها به تعويق افتاده بود در بحبوحه مناقشات هسته‌اى ايران با غرب گرچه اقدامى مثبت از سوى روسيه بود اما بعيد به نظر مى‌رسد که در پس اين اقدام فکرى نهفته نباشد. به نظر مى‌رسد نگاه غربى با موافقت با راه اندازى نيروگاه بوشهر در پى آن باشد که ايران را متقاعد کند در حال حاضر به ميزان نيازش مى‌تواند از انرژى هسته‌اى صلح آميز استفاده کند و اصرار بر غنى سازى بيشتر اورانيوم عاملى براى نگرانى جامعه بشرى به حساب مى‌آيد.
با توجه به اين نگاه که به چيزى کمتر از توقف غنى سازى اورانيوم در ايران رضايت نمى‌دهد و همه اهرم هاى فشار را براى رسيدن به اين خواسته به کار گرفته است و اصرار ايران براى توليد بومى سوخت اتمى و غنى سازى اورانيوم در داخل خاک کشور، به نظر نمى‌رسد به اين زودى‌ها اظهارنظرهاى مبتنى بر تمايل براى آغاز گفت‌وگو ها به واقعيت بپيوندد و در صورت آغاز مذاکرات هم طرفين بتوانند به توافقى درباره اين مسئله دست يابند.
نظر شما :