ايران و چين امريکا را به بازى گرفتند
دیپلماسی ایرانی: از آغاز دور جديدى از تحريم‌ها عليه ايران قريب به دو ماه مى‌گذرد. اندک اندک غربى‌ها بايد به ثمر نشستن ميوه درخت خود کاشته را به نظاره بنشينند. از همان نخستين روزهاى تلاش باراک اوباما، رئيس جمهورى ايالات متحده براى تصويب تحريم‌هايى به قول امريکايى‌ها کمرشکن و فلج کننده، تحليل‌گران به اين خوش‌باورى امريکايى‌ها به ديده ترديد نگاه کردند. تحريم‌هاى ايران در غرب جدى گرفته شده است اما در شرق همگان از غيبت کمپانى‌هاى غربى استفاده مى‌کنند. تحريم‌هاى يک‌جانبه ايالات متحده و اتحاديه اروپا در حقيقت حکم آب در هاون کوبيدن را دارد. در اين ميان سايت آمريکايى "رقابت براى مهار ايران" در تازه‌ترين نگاه خود به پرونده تحريم‌ها عليه ايران به خبر درج شده در رسانه‌هاى ايرانى اشاره کرده و با پررنگ کردن آن مى‌نويسد:
وزير راه و ترابرى چين امروز به تهران مى‌رود تا قراردادى به ارزش 2 ميليارد دلار با ايرانى‌ها امضا کند. بر اساس اين قرارداد چينى‌ها به تجهيز سيستم ترابرى ايران در حوزه قطارهاى بين شهرى مى‌پردازند و در نهايت اين گسترش و توسعه راه‌ها مى‌تواند ايران را به سوريه و عراق از طريق مرز زمينى متصل کند.
ايران هر روز بر حجم همکارى‌هاى خود با همسايگان مى‌افزايد. رابطه ايران با تاجيکستان و تبديل شدن تهران به مسيرى ترانزيت ميان کشورهاى آسيايى با افغانستان اندک اندک بر حجم نفوذ اين کشور بر منطقه آسيا و خاورميانه مى‌افزايد. روز به روز تهران بيش از پيش در مسير نزديکى به کشورهاى آسيايى قرار مى‌گيرد و همين مساله همگان را به وحشت از راه افتادن ناتو آسيايى در منطقه با رياست ايران انداخته است. آسيايى‌ها پس از چندين دهه سکوت در برابر کشورهاى غربى با قدرت اقتصادى در مقابل افول اقتصادى غرب ايستاده‌اند و خود را براى قدعلم کردن در برابر ارباب قديمى مهيا مى‌کنند.
نيکولاس سوآنستورم که رياست ميز آسيای ميانه دانشگاه هاپکينگز را عهده‌دار است در اين خصوص مى‌گويد: «امضاى اين توافقنامه همکارى ميان ايران و چين تنها از بعد اقتصادى حائز اهميت نيست. اين مساله در اين فضاى حاکم بر رابطه ميان غرب – ايران رنگ و بوى سياسى هم دارد. چينى‌ها مى‌خواهند با اين حرکات مارپيچ اقتصادى به اروپايى‌ها بفهمانند که شما مى‌توانيد با نام تحريم حتى بندرگاه‌هاى ما را هم ببنديد اما در خاک ايران نمى‌توانيد مانع از سرمايه‌گذارى ما شويد. ايران با احداث خطوط راه آهن ميان اين کشور و سوريه و عراق در حقيقت همسايگان را به خود نزديک‌تر مى‌کند.»
ايران در حالى با خونسردى تمام بر حجم مراوده‌هاى تجارى خود با کشورهاى همسايه مى‌افزايد که هنوز دو ماه از به آب و آتش زدن غربى‌ها براى تحريم ايران و گرفتار کردن اين کشور به انزوايى مهلک نگذشته است. ايالات متحده پس از آن که تحت فشارهاى چين و روسيه متن تحريم‌هاى رد شده از شوراى امنيت را تعديل کرد دست به دامان متحدان خود در اروپا شد تا تحريم‌هاى يک‌جانبه‌اى را کليد بزند. اتحاديه اروپا، کانادا و استراليا در زمره کشورهاى اروپايى بودند که به اين درخواست واشنگتن پاسخ مثبت دادند. در ميان کشورهاى آسيايى هم اين ژاپن و کره جنوبى بودند که به نشانه تاييد سياست‌هاى باراک اوباما در قبال ايران ماشه تحريم‌ها را کشيدند. چين نيز در صحن شوراى امنيت به چهارمين قطعنامه عليه ايران راى مثبت داد و تاکيد کرد که از اين تحريم‌ها تبعيت مى‌کند. روس‌ها نيز با راى مثبت به قطعنامه چهارم نشان دادند که در تحريم ايران قاطع هستند. البته پکن در ميانه موضع‌گيرى‌هاى خود تاکيد کرد که تنها از تحريم‌هايى تبعيت مى‌کند که از کانال شوراى امنيت عبور کرده باشد. بر اساس اين موضع‌گيرى چينى‌ها قرار نيست به هر ساز امريکايى‌ها برقصند.
سفر وزير راه و ترابرى چين به ايران از هيچ‌کدام از چهارچوب‌هاى موجود در مفاد قطعنامه چهارم عدول نکرده است. از سوى ديگر همکارى چين با ايران در حوزه راه‌سازى حتى اندک تخطى از تحريم‌هاى يک‌جانبه کنگره ايالات متحده و اتحاديه اروپا هم نيست. چينى‌ها در يک ماه اخير حرکات ديپلماتيکى از خود نشان داده‌اند که اثبات مى‌کند پکن شايد به زبان به تحريم‌ها آرى گفته باشد اما در حقيقت به ايالات متحده و غرب اجازه نمى‌دهد که در جزئيات روابط ديپلماتيک پکن – تهران دخالت کنند. هند نيز به تازگى پا جاى پای چينى‌ها گذاشته است. هندى‌ها نيز از غيبت کمپانى‌هاى غربى استفاده مى‌کنند و به دنبال افزايش نفوذ اقتصادى خود در ايران هستند. از روزى که دور جديدى از تحريم‌ها عليه ايران به تصويب رسيد چينى‌ها دست به ديپلماسى اقتصادى در مقابل ايران زدند. به عنوان نمونه ماه گذشته بود که چين از همکارى با ايران در حوزه نفت و انرژى خبر داد. از سال 2004 تا‌کنون تمامى قراردادهاى منعقد شده با ايران در حوزه انرژى توسط کشورهايى به غير از غربى‌ها به امضا رسيده است. قريب به شش سال است که طرف معامله ايران در اين حوزه آسيايى‌ها و رهبران کشورهاى امريکای لاتين هستند. البته چين در ميان اين کشورها سکوى نخست را به خود اختصاص داده است. پيش‌بينى مى‌شود که در چند ماه آتى هم چينى‌ها باز در معادلات انرژى بيشترى با ايران وارد بازى شوند. دخالت چين در معامله‌هاى ايرانى در حوزه انرژى در حقيقت در تناقض کامل با تحريم‌هاى مدنظر ايالات متحده و غرب است. چين با تخطى از مفاد تحريم‌هاى بين‌المللى در حوزه انرژى به امريکايى‌ها مى‌فهماند که شايد پکن در تقابل مستقيم با واشنگتن قرار نگيرد اما دليلى هم براى گوش دادن به فرامين آقايان نشسته در کاخ سفيد نمى‌بيند.
در حالى که رسانه‌هاى غربى اندک توجهى به خبر دخالت چين در حوزه راه و ترابرى در ايران نکردند، رسانه‌هاى شرقى به اين موضوع پرداخته و حتى آن را بزرگنمايى هم کردند. روزنامه ايندين پرس چاپ دهلى نو با انتشار اين خبر نوشت: ايالات متحده عزم خود را براى انزواى ايران جمع کرده است و اين در حالى‌ست که چين هر روز بر نفوذ در ايران مى‌افزايد. ايران تبديل به سکوى پرتاب چين به قله معادلات تجارى جهانى شده است. چين با کمک به بهبود اوضاع راه‌ها در ايران در حقيقت همان نقشى را بازى مى‌کند که روسيه يک قرن پيش در منطقه بازى کرد.
اين سايت امريکايى در ادامه مى‌نويسد: از منظر ايران جدال ميان چين و امريکا بر سر اين کشور جالب و ديدنى است. در حقيقت واشنگتن دوستان قديمى تهران را به اين کشور نزديک مى‌کند بى‌آن که از ايران بهايى دريافت کرده باشد. ايران با حرکت‌هاى ناشيانه امريکايى‌ها در اعمال چندمين دور از تحريم‌ها در حقيقت به صدر اخبار بين‌المللى بازگشته است. امريکايى‌ها در حقيقت به راحتى چند گزينه پيش روى ايران قرار دادند. در غياب امريکا و دولت‌هاى غربى اين شرقى‌ها هستند که يک به يک دستان خود را براى رقص ديپلماتيک با ايران دراز مى‌کنند.
در حال حاضر دستگاه ديپلماسى ايران بر رونق اقتصادى با کشورهاى آسيايى مانند ترکيه، عراق، سوريه و ترکمنستان متمرکز شده است. کشورهاى ْآسيايى نه تنها در بعد اقتصادى به چشم ايرانى‌ها آمده‌اند بلکه به گواه مدارک دانشگاهى از قريب به سه سال پيش بر موج اعزام دانشجوهاى ايرانى به کشورهايى مانند چين، هند و مالزى هم افزوده شده است.
نظر شما :