کويت بخشى از خسارت‌هاى جنگ را از عراق دريافت کرد ایران چطور؟

۲۹ خرداد ۱۳۸۹ | ۰۳:۵۴ کد : ۷۸۱۶ اخبار اصلی
نویسنده خبر: افشار سلیمانی
این در حالی است که در طول یک سال اخیر تنی چند از مقامات عالیرتبه عراقی اظهاراتی نیش‌دار و قابل تامل در رابطه با ایران کرده‌اند که از سوی تهران آنگونه که باید مورد کنکاش واقع نشده و واکنش مناسبی صورت نگرفته است. یادداشتی از افشار سلیمانی
کويت بخشى از خسارت‌هاى جنگ را از عراق دريافت کرد ایران چطور؟
عطار هفت شهر عشق را گشت، ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم ! به گزارش خبرگزاری ایلنا مورخه 24/3/89 به نقل از اصوات العراق، هیات ویژه ارزیابی خسارت‌هاى کویت در گزارشی اعلام کرد که این کشور تا آخر ماه دسامبر گذشته، 17.5 میلیارد دلار از مجموع 41 میلیارد دلار زیان‌های ناشی از جنگ رژیم صدام حسین معدوم  دیکتاتور سابق عراق علیه این کشور را دریافت کرده است. 
 
براساس گزارش مذکور، کويت 23.5 میلیارد دلار باقیمانده از زیان‌های ناشی از جنگ را نیز از عراق دریافت خواهد کرد. از مجموع خسارت‌های برآورد شده، سه میلیارد و 786 میلیون و 496 هزار دلار برای جبران خسارت‌های زیست‌محیطی است که از این مبلغ تاکنون دو میلیارد و 438 میلیون و 500 هزار دلار آن دریافت شده است و باقى آن از اموال مصادره شده عراق برداشت خواهد شد.
این در حالی است که در طول یک سال اخیر تنی چند از مقامات عالیرتبه عراقی اظهاراتی نیش‌دار و قابل تامل در رابطه با ایران نموده‌اند که از سوی تهران آنگونه که باید مورد کنکاش واقع نشده و واکنش مناسبی صورت نگرفته است.
 
در اینجا به برخی از اظهارات مقامات عراقی اشاره می‌نمایم:
- یک عضو فراکسیون اتحاد اسلامی کردستان در پارلمان عراق در اظهاراتی عجیب مدعی شده بود حکومت عراق بابت خسارت جنگ ۸ ساله‌، هیچ تعهدی نسبت به‌ ایران ندارد. به‌گزارش خبرنگار “تابناک” از بغداد، “سامى اتروشى” عضو کمسیون اقتصادی پارلمان عراق در گفتگو با سایت رسمی حزب اتحاد اسلامی کردستان گفته بود:

عراق به‌ هیچ وجه‌ خسارات ایران را پرداخت نخواهد کرد، زیرا هیچ تعهدی نسبت به‌ آن ندارد و تنها خسارت کشور کویت را پرداخت خواهد کرد.

 
این گزارش افزوده بود، حزب اتحاد اسلامی کردستان که در تهران نیز نمایندگی رسمی دارد، از سوی احزاب اتحادیه‌ میهنی و دمکرات کردستان، همواره‌ به‌ دریافت امکانات مادی و معنوی از مقامات عربستان سعودی متهم شده است و‌ احتمالا این اظهارات از آنجا منشاء گرفته‌ است.
 
-پیش از این نمایندگان دیگری از پارلمان عراق مانند محمود عثمان، اظهارنظرهای مشابهی داشته‌اند اما دولت تاکنون اقدام ملموسی در خصوص گرفتن غرامت جنگ تحمیلی از عراق نکرده است. وی که يکى از نمايندگان کردستان عراق درپارلمان اين کشوراست گفته بود: قرارداد الجزاير بايد فسخ شود، زيرا اين قرارداد در شرايطى امضا شده است که ايران وعراق، خواهان مبارزه با کردها و تسويه حساب با ملا مصطفى بارزانى بودند، ضمن اينکه از آن تاريخ تاکنون نسبت به هيچ يک از بندهاى آن عمل نشده و دولت ايران تاکنون نسبت به آن سکوت کرده وهيچ کارى درراه اجراى قرارداد الجزاير انجام نداده است.
 
وی همچنين ادعا کرده بود که يکی از بندهای قرارداد الجزاير، تعقيب کردها در منطقه تحت حاکميت عراق و ايران است که بايد هرچه سريعتر اين بند از بيانيه حذف شود. (تابناک ،آفتاب يزد 3/8/88)
-پائیز سال گذشته بود که روزنامه عراقى الزمان نوشت؛ وزير امور آب عراق پيش از سفر به ايران گفته بود، اختلافات بسيار مهمى درباره استفاده ازآب‌هاى مرزى بين ايران وعراق وجود دارد که بايد برطرف شود تا عراق از حق طبيعى خود در بهره‌گيرى از اين منابع آبى، بازنماند.

عبدالطيف رشيد افزوده بود؛ ما با همسايه خود ايران، منافع مشترک مرزى و آبى داريم ولى ايران با اجراى برخى طرح‌ها، موجب شده مسير آبهائى که به عراق بايد وارد مى‌شد، تغيير جهت دهد. او مدعى شده بود که ايران مسير کارون، اروند و کرخه را به گونه‌اى تغيير داده که آبى به عراق وارد نمى‌شود. (همان منبع)

 
-در پى گذشت چند ماه از ناآرامى‌هاى اردوگاه عراق جديد (اشرف) دولت عراق تصميم به انتقال تمام اعضاى 3500 نفرى گروهک منافقين ازاردوگاه اشرف واقع در منطقه العظيم درشهر الخالص تابع استان دياله (نزديک به مرز ايران ) به صحراى باديه 15 در نزديکى مرزجنوبى عراق و عربستان گرفته بود. دولت عراق 15 دسامبر 2009 را به عنوان آخرين مهلت تخليه اردوگاه اشرف و انتقال منافقين به صحراى باديه اعلام کرده بود. (پايگاه خبرى ميدل ايست آنلاين، مهر، آفتاب يزد3 /8/88 ص 11) اما تا کنون این تصمیم عملی نشده است و به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک هم عملی نخواهد شد.

- هوشیار زیباری وزیر خارجه عراق در گفتگو با پایگاه خبری ایلاف، با بیان اینکه چه کسی می‌تواند نقش ایران را در عراق انکار کند، ایران در عراق حضوردارد، تاثیرات ایران بر عراق کاملا روشن است و روابط عراق با ایران روابط پیچیده‌ای است. وی افزوده بود که کشورش در خصوص مرزها و اروندرود با ایران مشکل دارد، به عنوان مثال باید خطوط مرزی ترسیم شود. در جریان سفر منوچهر متکی وزیر خارجه ایران به عراق گفتیم که باید این مسئله را بررسی کنیم. زیباری در این مصاحبه در اتهاماتی تعجب برانگیز، ایران را به دخالت در امور داخلی کشورش متهم کرده و گفته بود که با آنچه وی آن را دخالت‌های ایران علیه حقوق ، مرزها و خواسته‌های عراق می‌خواند، بر اساس قوانین واصول رسمی و دیپلماتیک برخورد می‌شود (18/6/88آفتاب یزد ص 11 به نقل از ایسنا) 

- عراق ایران را به آلوده کردن آب‌های اروند رود متهم کرد. این جمله عنوان خبری است که روزنامه آفتاب یزد در تاریخ  25/6/88 به نقل از ایسنا، که آن نیز به نقل از روزنامه القدس العربی چاپ لندن گزارش کرده بود در صفحه 11 خود درج نموده بود متن خبر به این شرح است: مقامات عراقی به دلیل وجود فجایع زیست محیطی در اروندرود ایران را به آلوده کردن این آب‌ها متهم کردند. این مقامات که اشاره‌ای به نامشان نشده است همچنین مدعی شدند که تهران از اروندرود به عنوان محلی برای دفع زباله‌ها و آب‌های فاضلاب استفاده می‌کند که این امر موجب آلودگی زیاد و افزایش میزان نمک در آن شده است.
 
در همین راستا استاندار بصره گفت به زودی و بعد از تعطیلات عید فطر نشستی میان مسئولان عراق و ایران به منظور بررسی بحران آب در تهران برگزار خواهد شد و در صورت شکست این گفتگو و مخالفت ایران با پاسخگوئی به نیازهای آب استان بصره، دولت محلی ازدولت مرکزی عراق درخواست کمک خواهد کرد.(ظاهرا نشست‌هائی برگزار شد و توافقات نسبی حاصل شد اما مسئله مورد اختلاف به شکل نهائی حل نشده است چراکه هنوز تکلیف قراداد 1975 مشخص نیست.)
- ایاد السامرائی رئیس مجلس نمایندگان عراق پس از بازگشت از سفر خود به ایران، در بخشی از سخنانش به خبرنگاران گفته بود که فراکسیون‌های مجلس نمایندگان عراق نسبت به این سفر دیدگاه‌های متفاوتی داشته اند، اما همه باید بدانند که به مصلحت عراق و ایران نیست که مناسبات تنش‌آفرین با یکدیگر داشته باشند.
 
وی افزوده بود از جمله مسائلی که با مسئولان ایرانی بحث و بررسی کرده است، موضوع بحران آب، ترسیم مرزها، زندانیان عراقی و پرونده اسرا و مفقودان جنگ تحمیلی بوده است.(ایرنا 13/7/88)
-طارق الهاشمی معاون رئیس جمهورعراق نیز سال گذشته اعلام کرده بود که ایران می‌تواند با انتقال حجم بیشتر آب از طریق رودخانه کرخه و کارون به حل بحران آب در عراق کمک کند، وی افزوده بود؛ در بصره استان جنوبی عراق مشکلات ناشی از کمبود آب وجود دارد که ایران باید اجازه انتقال آب بیشتری به آن بدهد.
 
این مقام عراقی که در کنفرانس خبری در بصره سخن می‌گفت ادامه داده بود که؛ مقامات ایرانی همواره اعلام کرده‌اند که مردم عراق را دوست داشته و از روند سیاست عراق طرفداری می‌کنند و اکنون نیاز است که از سوی مقامات ایرانی با انتقال حجم بیشتر آب از رودخانه کارون وکرخه به داخل خاک عراق این حسن نیت نشان داده شود!! (ایسنا  13/7/88) گوئی ایران با این همه هزینه‌ای که در عراق نموده، حسن نیت خود را به ملت عراق نشان نداده و با انتقال آب باید حسن نیت خودرا نشان دهد!!
 
-نوری المالکی هم به نوبه خود بیکار ننشسته بود وی نیز با به راه انداختن جنجال فکه و رسانه‌ای کردن آن و به کار بردن این عبارت که "اگر تدبیر من نبود، جنگ با ایران حتمی بود چرا که ایران با اشغال فکه به خاک ما تعرض کرد" یا این جمله که "ما بر سر معاهده الجزایر هنوز با ایران مشکل داریم و تهران نمی‌خواهد این قضیه را حل کند"، چطور انتظار دارد که بزرگترین همسایه مرزی‌اش به حمایت از او برخیزد؟ گرچه ایران با هر فرد شیعی‌ای که منافع شیعیان و کلا ملت عراق را تامین کند، موافق است. مالکی نشان داده که به فکر منافع جمهوری اسلامی ایران نیست و تنها به تهران وعده می‌دهد و عملی در کار نیست. نوری المالکی با ایران 120 پروتکل همکاری امضا کرده است در حالی که اکثریت قریب به اتفاق آنها به اجرا در نیامده است.
 
بحث منافقین همچنان مطرح است و آنها آزادانه در عراق به مزاحمت دیگر شهروندان عراقی می‌پردازند و می‌گویند "این جا مال ماست و کسی حق اعتراض ندارد" بدون این که دولت مالکی برای برخورد با آنها کاری از پیش ببرد. در حالی که آقای مالکی بارها طی چهار سال گذشته به ایران قول مساعده داده بود که مسئله منافقین را حل و فصل کند 

-جنجالی‌ترین شخصیت ائتلاف العراقیه (که در انتخابات پارلمانی اخیر در عراق با 91 رای از اکثریت نسبی برخوردار شد و هم اکنون با ائتلاف ملی و دولت قانون حکیم و المالکی که پیمان ملی را تاسیس کرده اند اختلاف دارد) صالح مطلک است. او که روابط نزدیکی با سازمان به اصطلاح موسوم به مجاهدین خلق ایران در عراق دارد، به اتهام طرفداری از افکار حزب بعث که در قانون اساسی عراق حزب فاشیست بعث نامیده شده، در انتخابات اخیر پارلمانی رد صلاحیت شد.

 
حزب او، یعنی جبهه گفتگو اجازۀ شرکت در انتخابات را داشت و تنها شخصی که از این حزب رد صلاحیت شد خود صالح مطلک بود. صالح مطلک که به مخالفت شدید با ایران شهرت دارد بارها خواستار استفاده از مجاهدین خلق به عنوان عامل بازدارندۀ به گفتۀ او دخالت ایران در عراق شده است. او در اظهاراتی بیان کرده بود که رد صلاحیت او هدیه‌ای ارزشمند به محمود احمدی‌نژاد در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود. مطلک معتقد است که دلیل رد صلاحیت او نه همفکری با حزب بعث بلکه به دلیل مخالفت تند و صریحش با دخالت‌های ایران در عراق و به درخواست محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران صورت گرفته است.

-تجمع آزادگان عراق به رهبری ایاد جمال الدین روحانی سکولار و جنجالی شیعه است که در انتخابات پارلمانی عراق شرکت نموده بود. جمال الدین که به مدت ۱۶ سال در ایران سکونت داشته و در حوزه علمیه قم تحصیل کرده است از بیان شدیدالحن‌ترین مخالفت‌ها با جمهوری اسلامی ایران هیچ ابایی ندارد. او معتقد است که جمهوری اسلامی به چیزی کمتر از به گفته او بلعیدن عراق راضی نمی‌شود. 

او که آشکارا از سیاست‌های آمریکا در عراق دفاع می‌کند شدیدا اتهام دریافت کمک‌های مالی از آمریکا را رد می‌کند. به نظر جمال الدین ایران سیاست یک بام  و دو هوا را در مورد عراق پیش گرفته است. به این معنا که گفته‌های رسمی مسئولان ایرانی در مورد حمایت از نظام جدید در عراق با عملکرد نیروهای امنیتی ایران در تضاد کامل است. او معتقد است که ایران از طریق آموزش شبه نظامیان عراقی و همچنین ارسال اسلحه به داخل عراق سعی در تضعیف عراق دارد. وی که به شدت طرفدار جدایی دین از سیاست است وعده داده بود که در صورت رسیدن به پست نخست وزیری!! در عراق همان سیاست دوگانه را در مورد ایران اجرا می‌کند. او می‌گوید "ما باید از تمام ابزارهای موجود از جمله به اصطلاح مجاهدین خلق برای بازداشتن ایران از دخالت در امور عراق استفاده کنیم و با پشتیبانی مالی و تسلیحاتی آنها زمینه را برای انجام عملیات خراب‌کارانه در ایران فراهم کنیم و این کار را تا زمانی ادامه دهیم که ایران دست از خرابکاری در عراق بکشد."

این سخنان در حالی عنوان می‌شود که سال گذشته رئیس دولت دهم اعلام کرد «غرامت خسارات جنگ جهانی دوم» از متفقین می‌گیرد، وی در آذرماه 1388 در سفری که به دانمارک داشت گفت: سه کشور فاتح جنگ جهانی دوم، یعنی آمریکا، شوروی و انگلیس از خاک ایران و امکانات ایران استفاده و این جنگ را به نفع خود تمام کردند.

در این دوره مردم ایران تحت فشارهای زیادی قرار گرفتند و خسارات فراوانی به ایران وارد شد اما هیچ غرامتی به ایران پرداخت نشد.
وی این ادعا را مطرح کرد که ما خسارات وارده از جنگ جهانی دوم را مطالبه می‌کنیم و من گروهی را مامور کرده‌ام که این خسارت را محاسبه کنند و به زودی هم طی نامه‌ای به دبیر کل سازمان ملل خواهم خواست که خسارت وارده به ایران در جنگ جهانی دوم پرداخت شود.

چندی پس از این اظهارات بود که ایشان، سالروز پیروزی روسیه در جنگ جهانی دوم را به همتای روسی خود تبریک گفت!!؟؟
اظهارات طلبکارانه  اتهام‌آمیز آشکار و نهان برخی مقامات عراقی و شخصیت‌های سیاسی عراق  و بعضا بعضی از مقام‌های سیاسی و نظامی آمریکا و نیروهای ائتلاف وعدم تمکین دولت عراق به قرارداد 1975 الجزایر که توسط صدام معدوم پاره شده بود و عدم پرداخت خسارات ناشی از جنگ تحمیلی به ایران و عدم اجرای قطعنمامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد و فراهم نمودن فرصت برای ادامه حضور نیروهای سازمان منافقین در خاک عراق، علی‌رغم کمک‌های همه جانبه ایران به مردم عراق در دوران پس از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، در شرایطی که عراق هنوز به ثبات و امنیت مطلوب نرسیده، بسیار قابل تامل است.
 
قابل تامل‌تر آنکه مقامات ذیربط ایرانی در برابر اینگونه اظهارات مقامات عراقی واکنش جدی از خود نشان نداده و در جهت تحقق منافع ایران که ملت فهیم وغیور ایران به ویژه ایثارگران و خانواده‌های معظم شهدا انتظار دارند اقدام قابل توجهی انجام نداده است !
سوال این است اگر در وضعیت کنونی عراق، مطالبات کشورمان را دریافت نکنیم، در آینده که عراق وضعیت بهتری خواهد داشت چگونه خواهیم توانست قرارداد 1975 را مجددا نهائی و تثبیت نمائیم؟ چگونه خسارات ناشی از جنگ تحمیلی صدام علیه ملت ایران را خواهیم ستاند؟

چگونه نیروهائی که در جنگ عراق علیه ایران با نام مجاهدین خلق دست در دست صدام گذاشت و جوانان ایرانی را به خاک و خون کشید را از عراق خواهیم راند؟ اکنون دیر شده، اگر دیرتر شود هزینه‌برتر و دست نیافتنی‌ترخواهد شد. چراکه عراقی‌ها قصد دارند از حضور نیروهای خارجی در این کشور با توجه به نوع تنش‌های موجود در مناسبات تهران با غرب و عدم حمایت روسیه و چین از ایران و حضور منافقین در این کشور به عنوان اهرم فشار علیه ایران استفاده کنند و خسارت ناشی از جنگ تحمیلی 8 ساله علیه ایران را نپردازند و قراداد 1975 الجزایر را هم تثبیت نکنند و تهران را وادار به مذاکره پیرامون این قرارداد نمایند.

هرچند قدری دیر شده اما اینک فرصتی است که بغداد را وادار به پذیرش درخواست‌های تهران کرد البته نه با توسل به زور بلکه با دیپلماسی قوی و بهره‌گیری از اهرم‌های اقتصادی، سیاسی و... اگر در همسایگی خود نتوانیم نقش شایسته خودرا در راستای تامین منافع ملی کشورمان ایفا نمائیم هرگز نخواهیم نتوانست در منطقه و جهان ایفاگر نقشی قابل توجه باشیم. چراکه بیشترین مولفه ها را در همسایگی برخورداریم تا در نظام بین‌الملل.
افشار  سلیمانی

نویسنده خبر

سفیر اسبق ایران در آذربایجان و پژوهشگر و تحلیلگر مسائل روسیه و منطقه.

اطلاعات بیشتر


نظر شما :