دیدگاه کارشناسان درباره تحولات آینده ژاپن با نخست وزیری فوکودا
کابینه جدید یا دولتی انتقالی؟
حزب حاکم لیبرال دموکرات ژاپن، یکشنبه، یاسوئو فوکودا را برای جانشینی شینزو آبه، رهبر سابق این حزب و نخست وزیر ژاپن برگزید؛ با این انتخاب و نظر به اکثریت قاطع حزب لیبرال دموکراتیک در مجلس نمایندگان، انتخاب فوکودا به نخست وزیری در رای‌گیری سه‌شنبه قطعی است.
به این ترتیب او سه‌شنبه به طور رسمی وارد دفتر نخست وزیری ژاپن می‌شود تا به عنوان یک شخصیت محافظه‌کار میانه‌رو ثبات را جایگزین تجربه دوره‌ای از تنش و بحران در صحنه سیاسی ژاپن کند و مانند همکاران‌اش در حزب لیبرال دموکراتیک امیدوار است با این کار محبوبیت از دست رفته حزب متبوع‌شان را تا پیش از انتخابات عمومی به آن بازگرداند.
اکنون با قطعیت نسبی نخست وزیری فوکودا، خبرگزاری رویترز در گفتگو با کارشناسان و تحلیل‌گران سیاسی و اقتصادی ژاپن عقاید و نظرات آنها را درباره حضور فوکودا در مقام نخست وزیری و تغییرات آینده در این کشور جویا شده است.
هیرومیچی شیراکاوا، تحلیل‌گر اقتصاد بازار، موسسه اعتباری «سوئیس»
«فکر نمی‌کنم فوکودا تسلیم فشارهای موجود درباره افزایش اعتبارات توسعه بخش‌های روستایی شود [به رغم وعده‌های خودش] و به همین خاطر و با در نظر گرفتن برنامه کاهش سه درصدی در هزینه پروژه‌های مربوط به فعالیت‌های اجتماعی، در نهایت مخارج دولت در دوران او تغییری نخواهد کرد.
«بنابر این گمان می‌کنم تمرکز برنامه‌های مالی فوکودا بر اصلاح نظام مالیاتی باشد. در حقیقت او باید به دنبال راه حل مناسبی در این زمینه بگردد چرا که افزایش مالیات فروش در حالی که برنامه کاهش مالیات بر شرکت‌ها در دستور کار دولت ژاپن قرار دارد، نمی‌تواند کمک زیادی به افزایش درآمد دولت از محل مالیات‌ها بکند. این در حالی است که برنامه کاهش مالیات بر شرکت‌ها منافع زیادی برای بازار مالی ژاپن دارد و توقف آن درست نیست.
«فوکودا همچنین باید تصمیم قاطع و عزم خود را برای اصلاح ساختار نظام مبادله، تشکیل، و ادغام شرکت‌ها نشان دهد به گونه‌ای که شرکت‌های خارجی نیز در این برنامه قرار گیرند. به نظر من او باید برنامه خصوصی‌سازی شرکت پست ژاپن را [که از دوران نخست‌وزیری جونیچیرو کوئیزومی آغاز شده است] با جدیت دنبال کرده و به نتیجه برساند.»
مامرو یامازاکی، کارشناس ارشد اقتصاد، موسسه آربی‌اس
«نامزدهای ریاست حزب در انتخابات اخیر درون حزبی [که به انتخاب فوکودا منتهی شد] از حمایت از بخش‌های روستایی و کاهش اختلاف درآمدها سخن گفتند اما مشخص نکردند که چگونه می‌توانند این کارها را بدون افزایش مخارج انجام دهند.
«به نظر من موضوع اصلی اکنون این است که فوکودا چه طور این وعده‌ها را عملی می‌کند؛ آیا به ناچار مخارج را افزایش می‌دهد یا با برنامه‌های ویژه‌ای برای کاهش مخارج از محل‌های دیگر سعی می‌کند تراز مالی خود را حفظ کند.
«در شرایط موجود به نظر می‌رسد که فوکودا بیش از هر چیز به دنبال اجماع نظر است ... شرایط سیاسی حاضر به او اجازه نمی‌دهد سیاست‌های بسیار متفاوتی از سیاست‌های نخست‌وزیران قبلی پیش بگیرد. او برای تصویب طرح‌ها، پیشنهادها، و حتی بودجه باید نظر احزاب مخالف را نیز جلب کند و واضح است که در چنین شرایطی نمی‌توان موجی از اصلاحات ساختاری را با قدرت پیشبرد. [حزب او اکنون تنها در مجلس نمایندگان صاحب اکثریت مطلق است و در انتخابات ژوئیه امسال اکثریت کرسی‌های مجلس مشاوران را به حزب مخالف واگذار کرده است. تمام مصوبات مجلس نمایندگان پیش از لازم الاجرا شدن باید به تایید مجلس مشاوران برسند.] به بیان دیگر هر چه او بخواهد تحویل دهد نیم‌پخته است.
«از سویی دیگر بازار مالی در پیروزی فوکودا نقش بسزایی داشته است و او نیز پیشاپیش اعلام کرده که تنها تغییرات اندکی در کابینه قبلی ایجاد خواهد کرد. به این ترتیب به نظر نمی‌رسد که تغییرات ژاپن پس از نخست وزیری فوکودا چندان هیجان‌انگیز باشد.»
سی‌جی شیراایشی، کارشناس ارشد اقتصاد، موسسه اچ‌اس‌بی‌سی
«انتخاب فوکودا به عنوان نخست وزیر جدید اتفاق خوبی برای بازار مالی به شمار می‌رود چرا که او از جمله افرادی است که به حفظ انسجام بازار مالی متعهد است.
«فوکودا گفته است که به مناطق روستایی کمک می‌کند اما گمان نمی‌کنم شرایط سخت اقتصادی برای ساکنان نواحی روستایی ژاپن بهبود پیدا کند چرا که نخست وزیر جدید متعهد است برنامه دولت‌های پیشین را برای رسیدن به تراز مالی اولیه تا سال 2011- 2012 دنبال کند.
«برخی مراکز و بازارهای مالی نیز بیمناک و مراقب هستند تا فوکودا در بهار آینده پس از تسلیم بودجه - آن طور که انتظار می‌رود - به طور ناگهانی درخواست انتخابات زودهنگام نکند. در صورتی که فوکودا به چنین اقدامی دست بزند و این مساله با پایان دوره ریاست رئیس فعلی بانک ژاپن در ماه مارس سال آینده هم زمان شود، شرایط نامطلوبی برای اقتصاد ژاپن پدید خواهد آمد.»
تاکه‌هیکو یاماموتو، استاد علوم سیاسی، دانشگاه وازدا
«ایمنی، امنیت، و ثبات؛ این‌ها چیزهایی هستند که بسیاری از اعضای حزب لیبرال دموکراتیک ژاپن از فوکودا انتظار دارند.»
به عقیده یاماموتو با نظر به اختلاف در پارلمان و حضور قدرتمند حزب رقیب در مجلس مشاوران فوکودا برای پیشبرد برنامه‌های خود چاره‌ای جز مصالحه با نیروهیا مخالف دولت نخواهد داشت. او در این باره گفت: «در دوره نخست وزیری فوکودا شاهد بازگشت به سیاست مصالحه با مخالفان خواهیم بود که سنتی دیرینه در تاریخ سیاسی ژاپن به شمار می‌رود.»
کن ماسودا، کارشناس ارشد بازار سهام، موسسه شینکو
«همان طور که پیش‌بینی می‌شد فوکودا در این رای‌گیری به پیروزی رسید هرچند که شمار آرای تارو آزو نیز من را شگفت‌زده کرد. با این وصف به نظر می‌رسد فوکودا پیروزی خود را بیشتر مرهون آرایی باشد که از اعضای حزب لیبرال دموکرات در دفاتر شهرستان‌های این حزب دریافت کرده است.
«فکر نمی‌کنم از فوکودا بتوان انتظار داشت نقش رهبری قدرتمند را ایفا کند. در حقیقت نکته مثبت درباره نخست وزیری فوکودا این است که او "آبه" نیست. به بیان دیگر مهم این است که شینزو آبه دیگر نخست وزیر نیست و چندان فرقی نمی‌کند چه کسی برای این پست انتخاب شده است.
«به عقیده من فوکودا همان سیاست‌ها و راهکارهای دولت آبه را بدون تغییرات عمده‌ای دنبال خواهد کرد. اگر آزو به نخست وزیری انتخاب شده بود شاید تغییراتی در برخی سیاست‌ها پدید می‌آمد اما با فوکودا مسیر و جهت حرکت دولت همان مسیر حرکت دولت آبه است.
«با این وجود تغییر بزرگی که با آمدن فوکودا پدید آمده این است که حزب لیبرال دموکرات دیگر شخصی به نام آبه ندارد که بتواند او را عامل اصلی تمام مشکلات معرفی کند و همین امر - آن طور که از هم اکنون شاهدش هستیم – موجب پیشرفت مذاکرات و گفتگوهای بین حزبی بین لیبرال دموکرات‌ها و حزب دموکراتیک (حزب مخالف دولت) شده است.
«علی رغم بهبود شرایط به این شیوه، انتخاب فوکودا کمکی به بهبود چهره ژاپن در افکار عمومی جهان نمی‌کند. ژاپن طی دو سال گذشته سه بار شاهد تغییر کل مجموعه اجرایی کشور بوده است و افرادی که از خارج به این کشور نگاه می‌کنند با خود می‌اندیشند که چه اتفاقی در ژاپن افتاده و آیا این تغییرات مداوم نتیجه بازی و رقابت سیاسی است.
«به عقیده من توجه بازار در ماه‌های آینده بیشتر به ریسک‌های سیاسی معطوف خواهد شد و باید دید موازنه قدرت بین حزب لیبرال دموکرات و حزب دموکراتیک در نهایت چه تاثیری بر بازار ژاپن خواهد گذاشت.»
هیدئو کومانو، کارشناس ارشد اقتصاد، موسسه تحقیقاتی دای-ایچی لایف
«با توجه به عملکرد خوب آزو [در دوران تصدی وزارت امور خارجه در کابینه آبه] به نظر می‌رسد که فوکودا نیز ترجیح دهد او را در کابینه خود نگه دارد. از سویی دیگر حضور آزو در کابینه و اجرای سیاست‌های او به معنای تحمیل برخی هزینه‌ها به فوکودا و افزایش نسبی مخارج دولت خواهد بود. اما در کل این دو نفر وعده داده‌اند که بانی برخی اصلاحات شوند و هر دو با افزایش مالیات بر مصرف موافق‌اند و معتقدند که از این طریق می‌توان هزینه برخی پروژه‌های دیگر را تامین کرد. این نشان می‌دهد که دولت ژاپن قصد ندارد بی رویه به ریخت و پاش و هزینه‌های گزاف تن دهد و این برای بازار علامت خوبی است.
«آن چه من شخصاً منتظرش هستم این است که اول ببینم فوکودا چه کسانی را برای کابینه‌اش انتخاب می‌کند و بعد این که چطور می‌تواند برنامه اصلاحات مالی را پیاده کند.
«علاوه بر این ما در ماه‌های آینده شاهد دوران سختی (در پارلمان) خواهیم بود که ارتباطی با نخست وزیری فوکودا ندارد و در واقع به خاطر انقضای تاریخ قانون مبارزه با تروریسم است [که به طور موقت به نیروهای ژاپنی اجازه می‌دهد خارج از مرزهای این کشور به همکاری با نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی در درگیری‌های عراق و افغانستان بپردازند] ... زمانی که مساله قانون مبارزه با تروریسم حل شد بودجه سال مالی آینده و تدابیر دولت جدید درباره مالیات بر مصرف به کانون توجه افکار عمومی و کشاکش‌های پارلمان تبدیل می‌شود.
«البته با توجه به نتیجه انتخابات مجلس مشاوران و مقاومت احتمالی حزب دموکراتیک در برابر سیاست‌های دولت فوکودا [با توجه به قدرت فعلی آنها در مجلس مشاوران] افزایش چشمگیر مالیات بر مصرف ممکن به نظر نمی‌رسد اما فوکودا می‌تواند با زمینه چینی مناسب شرایط را برای اعمال چنین افزایشی در سال آینده مالی میسر کند.»
هاجیمه بادا، مدیرکل اتحادیه آهن و فولاد ژاپن
«امیدواریم دولت جدید فوکودا با دنبال کردن اصلاحات ساختاری موجب ثبات نرخ رشد اقتصادی کشورمان شود و از این طریق به توانایی رقابت صنایع ژاپن در عرصه بین‌المللی کمک کند که در نهایت موجب پیشرفت و بهبود زندگی مردم ژاپن خواهد شد.»
ریچارد ساموئلز، استاد علوم سیاسی دانشگاه ام‌آی‌تی
«سئوال اساسی در این برهه این است که آیا ما امروز با ژاپنی روبرو هستیم که به بن‌بست رسیده و تنها به درون نظر دارد یا حزب حاکم لیبرال دموکرات در مواجهه با حزب مخالف (اپوزیسیون) دموکراتیک و شکست اخیر [در انتخابات مجلس مشاوران] مشغول بازآفرینی خود است تا مدت بیشتری بتواند قدرت را در قبضه خود داشته باشد؟
«به نظر من بخش دوم پاسخ صحیح به این پرسش است. "بازآفرینی" قاعده بازی‌های سیاسی امروز ژاپن است.
«فوکودا هر چه بیشتر بتواند در راس قدرت دوام بیاورد شرایط را برای رهبری حزب مخالف دموکراتیک، ایچیرو اوزاوا، سخت‌تر خواهد کرد.»
تاکاهیده کیوچی، کارشناس ارشد اقتصاد، موسسه نومورا
«به رغم این که دولت جدید ژاپن بیشتر شبیه دولت‌های انتقالی است، حضور فوکودا در مقام نخست‌وزیر، هم‌زمان تاثیرات مطلوب و نامطلوبی بر بازار مالی ژاپن داشته است.
«سرمایه‌گذاران داخلی که خواستار ثبات سیاسی هستند از او استقبال می‌کنند در حالی که سرمایه‌گذاران خارجی که خواستار تغییراتی در شرایط و قوانین موجود هستند، او را از نسل گذشته سیاستمداران ژاپن می‌شمارند (که با اصلاحات میانه خوبی نداشتند) و به همین دلیل از ژاپن فاصله می‌گیرند.
«به عقیده من این مساله پیش از هر چیز موجب نزول مبادلات در بازار بورس ژاپن می‌شود که به طور مستقیم تحت تاثیر سرمایه‌گذاری‌های خارجی است.»
نظر شما :