مذاکره ايران و آمريکا بى ثمر نبود
دکتر محمد جواد لاريجانى، کارشناس و صاحب نظر مسايل سياسى، به سوالات مختلف مطروحه در مورد مسايل سياست خارجى ايران و نيز مباحث مربوط به پرونده هسته‌يى ايران در گفت و گو با تفصيلى با خبرگزارى دانشجويان ايران (ايسنا)، پاسخ داده است.
طرح خاورميانه بزرگ از ميان رفت
لاريجانى در گفت وگويى در پاسخ به سوالى درخصوص شرايط ايران با توجه به مسايل عراق، يادآور شد:« شرايط امروز عراق ناشى از آن است که آمريکايى‌ها تصويرى غيرواقع بينانه از اين کشور داشتند. طبيعى است که آنها وقتى به عراق آمدند براى اين نبود که دلشان به حال مردم عراق سوخته باشد؛ آنها با هدف مهار بازار انرژى و سيطره بر منطقه به عراق آمدند.با اين ايده بزرگ آمريکايى‌ها سرمايه‌گذارى کردند و وارد منطقه شدند که هر دوى آنها با خطر مواجه شد .درنهايت طرح خاورميانه بزرگ از ميان رفت و امروز صحبت بر سر اين است که چگونه اسراييل را حفظ کنند.»
آمريکايى‌ها شرايط خروج شوروى‌ها از افغانستان را پياده مى‌کنند
لاريجانى با بيان اينکه در اين شرايط آمريکايى‌ها با مخالفت‌هاى داخلى نيز مواجهند، يادآور شد: « کشته‌هايى که امروز آمريکا در عراق مى‌دهد واقعيت‌هايى است که براى مردم اين کشور قابل قبول نيست و لذا آمريکا با پيچيدگى‌هاى مقابله با کشته شدن سربازان خود در عراق مواجه است. از طرف ديگر امروز اگر آمريکا بخواهد از عراق خارج شود بايد به بسيارى از مسايل از طرف مردم و گروه‌هاى آمريکايى پاسخ دهد.»
لاريجانى با اشاره به اينکه در اين شرايط تمهيد شرايط خروج بسيار مهم است، اضافه کرد:« در اين وضعيت آمريکايى‌ها شرايط خروج شوروى‌ها از افغانستان را پياده مى‌کنند که براساس آن هيچ کس نبايد درعراق نفوذ داشته باشد و اگر شرايط مطلوبى از نظر آن ها در عراق اتفاق نيفتد کس ديگرى نيز نتواند بر اوضاع سيطره داشته باشد.»
به گفته وى تنظيم اين شرايط بسيار براى آمريکا دشوار است بنابراين براى نيل به اين هدف حمايت از برخى عناصر بعثى و نيز فشار به شيعيان را در دستور کار قرار داده است.
مذاکرات ايران و آمريکا مى‌تواند ثمربخش باشد
اين صاحب نظر مسايل بين‌المللى و سياسى با بيان اينکه با اين تفاصيل مذاکرات ايران و آمريکا مى‌تواند ثمربخش باشد، يادآور شد:« اين مذاکرات مى تواند شرايط بعد از خروج آمريکا از عراق را به نفع مردم اين کشور تغيير دهد و جنگ داخلى در عراق اتفاق نيفتد.اين مذاکرات مى‌تواند تنش موجود در منطقه را تا حدى کاهش دهد و نيز باعث کاهش تنش ميان ايران و آمريکا نيز مى‌شود. لذا مى‌توانيم به آمريکايى‌ها در اين مذاکرات ثابت کنيم که هدف ما از نفوذ در عراق پر‌کردن خلاهاى قدرت نيست و تنها در جهت منافع مردم عراق است.»
لاريجانى با توجه به اين مسايل ظرفيت‌هاى مذاکره ايران با آمريکا را بسيار بالا توصيف کرد که استفاده از اين ظرفيت‌ها وتحرک بخشيدن به آنها مساله‌اى دو طرفه است.
وى ادامه داد:« معتقد نيستم که اين مذاکرات بى ثمر بوده است بلکه معتقدم از پتانسيل‌ها و ظرفيت‌هاى موجود به اندازه کافى بهره نبرده است.»
تهديدات براى ايجاد جو نا آرام در ايران است
اين نماينده اسبق مجلس در بخش ديگرى از اين گفت‌وگو سناريوى آمريکايى‌ها براى تهديد نظامى عليه کشورمان و حمايت برخى از کشورهاى غربى را مورد بحث قرار داد و با تاکيد بر اينکه براساس محاسبات سياسى حمله نظامى آمريکا به ايران جواب نمى‌دهد، تصريح کرد:« تهديد نظامى به ايران حداقل در مناسبات منطقه‌اى آثار بسيار زيادى مى‌تواند داشته باشد. لذا ما بايد آمادگى دفاعى خودمان را حفظ کنيم و اين بسيار کار معقولى و درستى است.»
وى يادآور شد:« ما به طور طبيعى نمى توانيم ايذاهاى نظامى را از نظر دور بداريم اما در مجموع معادلات سياسى اين اقدامات را قبول نمى‌کند.»
لاريجانى ضربه اى که اروپا و آمريکا از بحث دستيابى ايران به انرژى صلح آميز هسته‌يى خورده‌اند و نيز کار فنى‌اى که ايران با آژانس انجام داد را عاملى توصيف کرد که طى آن غرب غافلگير شده و لذا جو روانى عليه ايران ايجاد مى‌کند و حتى بحث‌هايى فراتر از قطعنامه هاى سازمان ملل نظير اقدام نظامى را طرح مى‌کنند.
وى با طرح اين سوال که بايد ديد آيا طرح حمله نظامى با منافع خود آمريکا نيز سازگار است يا خير؟، به خبرنگار ايسنا گفت:« با توجه به معادلات فعلى اين مساله به نفع آمريکا نيست ضمن اينکه اين را نبايد از نظر دور داشت که در طول تاريخ حماقت برخى رهبران ملت‌ها را به سمت جنگ نزديک کرده است.»
وى اضافه کرد:« در اين راستا ما آمادگى‌هايى کسب کرده‌ايم و اما در مجموع نبايد اين فضا سازى‌ها را مايه دلواپسى و نگرانى عمومى در داخل کشور قرار دهيم. به نظر مى‌آيد بخش قابل توجهى از اين تهديدات براى ايجاد جو نا آرام در ايران است که البته داراى آسيب‌هايى نيز هست.»
غرب شريک خوبى براى کشورهاى مستقل نيست
اين صاحب نظر سياسى با بيان اينکه «غرب على الاصول شريک خوبى براى کشورهاى مستقل نيست» ادامه داد:« با توجه به اين شرايط بايد خواسته هاى خود را براساس منافع و در چارچوب اصول بين‌الملل به پيش ببريم و برخورد خويشتن‌دارانه‌اى با برخى مسايل بين‌الملل داشته باشيم.»
وى مجددا تاکيد کرد:« تهديدات غرب ناشى از ناکامى‌هايش در قبال ايران است که مى‌خواهد از اين طريق آنها را جبران کند.»
فرانسه قبلا هم بهتر از حالا نبود
معاون وزير خارجه اسبق کشورمان در ادامه با اشاره به موضع‌گيرى‌هاى اخير خصمانه فرانسه عليه کشورمان با بيان اينکه نبايد فکر کنيم فرانسه در گذشته موضع مناسبى در خصوص بحث فعاليت هاى هسته‌يى ايران داشته است، تصريح کرد:« ممکن است بيانات فرق کند اما در مجموع فرانسوى‌ها با ايران موضع مناسب و خوبى نداشته‌اند و در گذشته نيز شيراک، رييس جمهور سابق فرانسه نيز اظهاراتى به صورت تلويحى عليه کشورمان مطرح کرده بود.»
وى ادامه داد:« وضعيت قبلى فرانسه در عمل خيلى بهتر از وضعيت فعلى نبوده است و در طول جنگ تحميلى نيز شاهد بوديم که هواپيماهاى سوپر استاندارد به دولت عراق قرض داد تا عليه ما استفاده کند؛ با توجه به اين مسايل بايد تصوير ما از دولت‌ها واقع بينانه باشد.»
به گفته وى چون دولت سارکوزى تازه کار است پيچيد‌گى‌هايى در کارهاى خود ندارد و دشمنى‌هايشان را خيلى زود ابراز مى‌کنند.
لاريجانى برخورد احمدى نژاد با اين اظهارات فرانسه را بسيار درست توصيف کرد و گفت:« بايد اجازه دهيم فرانسوى‌ها اين حرف‌ها را بزنند چرا که با توجه به سابقه‌شان چيز جديدى نيست.»
پاسخ ايران به قطعنامه مى‌تواند تند يا نرم باشد
رييس مرکز تحقيقات فيزيک نظرى در پاسخ به سوالى در مورد صدور احتمالى قطعنامه سوم و واکنش مناسب کشورمان در قبال اين اقدام، مسير قطعنامه را مسير بسيار بدى توصيف کرد که ادامه آن معقول نيست.
وى خاطرنشان کرد:« در همان قطعنامه اول که عليه ما صادر شد بايد از ان. پي. تى خارج مى شديم و همه چيز را معلق مى کرديم، ولى جمهورى اسلامى نخواست که برخورد تندى انجام دهد و در چارچوب ملايم‌ترى پاسخ خود را تنظيم کرد.»
به اعتقاد وى اين ملايمت نيز داراى حدى است ولى در عين حال دستاورد جمهورى اسلامى از اين برخورد کم نيست.
اين صاحب نظر سياسى دو گزينه معقول در برخورد با اقدامات شوراى امنيت را براى کشورمان متصور دانست و گفت:« اولين برخورد اين است که به طور کامل عضويت خودمان را در ان. پي. تى معلق کنيم و مذاکرات به طور کامل متوقف شود و همکارى ما مشروط به اين شود که مذاکرات در چارچوب ان. پي. تى صورت گيرد که اين به عنوان پاسخ تند مطرح است.»
وى ادامه داد:« بر اساس پاسخ نرم بايد بر مبناى محتواى هر قطعنامه‌اى پاسخ مناسب را ارايه دهيم که هر دوى اين روش‌ها مى‌تواند دو استراتژى درست باشد.»
لاريجانى پاسخ ايران به قطعنامه‌ها را بر اساس محتواى هر قطعنامه عنوان کرد و با طرح اين سوال که چه چيزى مى‌توان از قطعنامه سوم انتظار داشت، يادآور شد:« چيزى که آمريکايى ها در قطعنامه سوم به دنبا آن هستند تشديد تحريم هاى اقتصادى است که اين حدى دارد و اگر بيش از حد باشد ايران مجبور است پاسخ‌هاى مناسبى بدهد.»
لاريجانى همکارى‌هاى بين المللى را موردى عنوان کرد که در اثر اين تحريم‌ها بيشترين آسيب را مى‌بيند و مسير اين قطعنامه‌ها بيشترين ضربه را به آژانس وارد مى‌کند.
وى اظهار اميدوارى کرد اين مسير به سمتى نرود که شکست کلى آژانس در سطح جهان نتيجه‌گيرى شود.
به گفته وى اين مساله در شرايطى روى مى‌دهد که آمريکايى‌ها و اروپايى‌ها فکر مى‌کنند با سيال بودن قطعنامه‌ها مى‌توانند استراتژى خود را به نتيجه برسانند، در حالى که زمان قضاوت خواهد کرد که اين استراتژى ناموفق است.
لاريجانى تاکيد کرد:« اگر غربى‌ها زرنگ و عاقل باشند بايد از استراتژى قطعنامه به نحو مثبت استفاده کنند و از کار البرادعى حمايت کنند. اينکه غرب در برابر البرادعى ايستاده است خرابى استراتژى غرب است که آن ها را عصبانى کرده است.»
نمى خواهيم ترقه‌ى اتمى در کنيم
لاريجانى معتقد است هيچ لزومى ندارد که قطعنامه‌هايى که غرب صادر مى کند همواره تنبيهى باشد بلکه اين قطعنامه‌ها مى‌تواند به نوعى تشويقى نيز باشد و ايران و البرادعى را تشويق کند.
رييس مرکز تحقيقات فيزيک نظرى توفيقات علمى کشورمان در زمينه فناورى هسته‌يى را بسيار مفيد به حال کشورهاى دنيا دانست و خاطرنشان کرد:« بسيارى از کشورهايى که هم‌اکنون انرژى هسته‌يى دارند قبل از دستيابى به آن مجبور بودند مقدارى ترقه‌ى اتمى درکنند و بعد بگويند که ما انرژى هسته‌يى داريم، اما ما گفتيم که نمى خواهيم ترقه‌ى اتمى در کنيم و بر اساس ان. پي. تى قصد داريم حرکت نماييم.»
لاريجانى ادامه داد:« اگر اين اقدام ايران به ثمر بنشيند براى بسيارى از کشورهاى دنيا دستاورد بسيار عظيمى است و شامل حال کشورهايى مى شود که نمى‌خواهند بمب اتمى داشته باشند ولى تمايل دارند به انرژى هسته‌يى دست يابند که نمونه آن ترکيه، مالزى و اندونزى هستند که نمى‌خواهند وارد مسابقه تسليحاتى شوند.»
تحرک ديپلماتيک
وى سپس از اقدام کشورمان در فعال کردن ديپلماسى خود و سفرهاى اخير مقامات کشورمان به کشورهاى مختلف تمجيد کرد و نياز دولت مبنى بر تحرک در سياست خارجى را خبر بسيار خوبى توصيف کرد که نشان مى‌دهد ظرفيت مانده‌اى وجود دارد که بايد از آنها استفاده شود.
وى ادامه داد:« تحرکات ديپلماتيک نمونه‌هاى تحرک سياسى ما در عرصه بين‌المللى است که در کنار آن بايد ابتکار نيز داشته باشيم و به رفت و آمدهاى صرف تاکيد نکنيم.»
بايد در منطقه طرح ارائه کنيم
لاريجانى ابراز اميدوارى کرد که در طى سال‌هاى آينده جمهورى اسلامى ايران براى مسايل منطقه‌اى ابتکارهاى مختلفى ارايه دهد که نمونه ى آن در عراق، منطقه‌ى خليج‌فارس، لبنان و فلسطين مى‌تواند بروز و ظهور يابد.
وى اذعان دشمنانمان به نقش تاثيرگذار جمهورى اسلامى ايران را عاملى دانست که طى آن بايد جمهورى اسلامى ايران ايده‌هايى ارايه دهد و با توجه به اينکه فضا براى اين مقوله فراهم است نقش تاثيرگذار سياست خارجى کشور را ايفا کند.
وى تاکيد کرد:« تحرک ديپلماسى ما نبايد صرفا به تحرکات ديپلمات‌هايمان تنزل پيدا کند و بايد محورهاى ابتکارى براى مسايل مهم بين‌المللى ارايه کند.»
روابط ايران و مصر بايد بسيار زودتر از اين‌ها توسعه مى‌يافت
اين ديپلمات کهنه کار در ادامه با تاکيد بر اينکه روابط جمهورى اسلامى ايران و مصر بايد بسيار زودتر از اين‌ها توسعه مى‌يافت،برقرارى اين رابطه را بسيار مفيد به حال منافع دو کشور و منطقه توصيف کرد.
وى يادآور شد:« جاى اين روابط در عرصه سياست خارجى کشورمان بسيار خالى است چرا که ملت ايران و ملت مصر دو ملت قديمى و تاثيرگذار هستند که علقه‌هاى بسيار بين دو ملت در طول تاريخ وجود داشته است.»
به گفته لاريجانى اين برقرارى رابطه را بايد يکى از کارهاى بسيار مهم دستگاه ديپلماسى‌مان بدانيم که در آينده نه چندان دور به روابط سياسى دو کشور منتهى شود.»
نظر شما :