آغاز غنی‌سازی؛ قانونى يا تحريک‌آميز؟
علی‌اکبر صالحی، مدیر سازمان انرژی اتمی ایران، روز سه‌شنبه اعلام کرد در صورتی که کشورهای غربی سوخت موردنیاز برای رآکتور اتمی تهران را تامین کنند، تهران غنی‌سازی اورانیوم را متوقف خواهد کرد.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با حسین شیخ الاسلام، مشاور رئیس مجلس و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی ایران:
ایران غنی سازی تا بیست درصد را آغاز کرد. همزمان نسبت به مذاکرات مبادله سوخت ابراز خوش بینی کرد و بلافاصله با آغاز غنی سازی اعلام شد که تهران آماده توقف غنی سازی در قبال دریافت سوخت هسته‌ای است. ارزیابی شما از این تصمیمات جدید تهران چیست؟
آغاز غنی سازی تا بیست درصد کاملا مطابق قوانین بین المللی است. ایران تلاش کرد که به گونه‌ای سوخت هسته‌ای را خریداری کند با وجود این که این کار ممکن بود به لحاظ اقتصادی به نفع کشور نباشد اما در زمانی که غرب می‌خواست در ازای تحویل سوخت هسته‌ای امتیاز سیاسی دریافت کند باید خود اقدام به غنی سازی می‌کردیم که خوشبختانه این کار انجام شد.
کار درستی آغاز شده است و غرب باید تکلیف خود را مشخص کند؛ یا می‌خواهد با زور و باج گیری سیاسی اهداف خود را پیش ببرد یا بر اساس تعهدات بین المللی پیش خواهد رفت. اگر مسیر زور مورد نظر غرب باشد طبیعی است که ملت ایران پذیرا نخواهد بود.
ایران پیمان ان پی تی را امضا کرده و به آن متعهد است و همچنان که مسئولیت‌های خود را در قبال ان پی تی رعایت می‌کنیم، انتظار امتیازات قانونی را که باید در اختیارمان قرار گیرد را نیز داریم.
متاسفانه غرب همکاری لازم را نداشت. با این که مقام‌های کشور بارها تلاش کردند غرب را به توافقی اطمینان بخش برای ایران قانع کنند اما این توافق حاصل نشد. طرف غربی تاکید دارد که به اهداف ایران اعتماد ندارد، در این شرایط چگونه انتظار دارند که ایران به آنها اعتماد داشته باشد.
راه حل‌های پیشنهای ایران برای تبادل سوخت منطقی بود، ایران خواهان آن بود که تبادل در داخل خاک کشور و به صورت مرحله‌ای انجام شود چراکه به این ترتیب می‌توان اعتماد را جلب کرد. این امر قابل پذیرش نیست که طرف مقابل به ما اعتماد نداشته باشد اما از ما بخواهد که با اعتنماد کامل دست آوردای خود را در اختیار آنها قرار دهیم، متاسفانه بی اعتمادی دو طرفه است.
غرب معتقد است که آغاز غنی سازی تا بیست درصد در ایران نقض کننده چهار قطع نامه قبلی است که از سوی شورای امنیت علیه ایران صادر شده بود، نظر شما در این خصوص چیست؟
این قطع نامه‌ها غیر قانونی است؛ تهران هیچ یک از این قطع نامه‌ها را نپذیرفته است و در به این ترتیب به آنها متعهد نیست. امری که ما به آن متعهدیم همان پیمان ان پی تی است که امضا کرده‌ایم. این قطع نامه‌ها هیچ مبنای قانونی برای صدور نداشت و ایران تعهدی به اجرای آنها ندارد.
آیا آغاز غنی سازی که نگرانی اصلی غرب در مورد ایران بود مانع اساسی در مسیر توافق بر سر مبادله سوخت ایجاد نمی‌کند؟
این دو بحث هیچ تناقضی یا یکدیگر ندارند. ما به سوخت هسته‌ای برای راکتور تهران که مصارف پزشکی دارد نیازمندیم و باید این سوخت را برای مردم و بیماران کشورمان تامین کنیم. برای این کار قصد نداریم از روش‌های تحریک آمیز استفاده کنیم اما زمانی که غرب همکاری نکرده و سوخت مورد نیاز ما را تامین نمی‌کند، آغاز غنی سازی تا بیست درصد روشی قانونی است نه تحریک آمیز.
طرف غربی هر زمان که سوخت را در اختیار ایران قرار دهد، تهران آماده تبادل است. باید توجه داشت که بی تردید برای ایران به صرفه‌تر خواهد بود که سوخت هسته‌ای را از غرب به قیمت تجاری و بین المللی آن خریداری کند همچنان که یک بار این کار را با آرژانتین انجام داد اما متاسفانه غرب همکاری نمی‌کند.
بنابراین امکان ادامه مذاکرات برای تامین سوخت در عین انجام غنی سازی تا بیست درصد در داخل کشور وجود دارد؟
بله. لازم به ذکر است که ایران مشابه سوخت راکتور تهران را بای راکتور اراک هم نیاز دارد؛ راکتور تهران 5 مگاوات است اما راکتور اراک 40 مگاوات است و تقریبا ساختار مشابهی با یکدیگر دارند اگرچه سوخت راکتور تهران صفحه‌ای است و سوخت مورد نیاز راکتور اراک میله‌ای است اما ابتدای کار در هر دو با استفاده از یک تکنولوژی است.
در هر حال ایران برای تولید سوخت هسته‌ای تلاش می‌کند و هر زمان که غرب قصد همکاری داشته باشد، مانعی موجود نیست.
آیا غنی سازی تا مرز بیست درصد و سپس تبدیل این اورانیوم غنی شده به صفحه و میله‌های سوخت زمان بر نخواهد بود؟
ما دو سال زمان داریم چراکه راکتور تهران تا دو سال دیگر سوخت دارد. البته این راکتور نهایتا تا 10 سال دیگر عمر دارد اما طی این مدت ما توان تولید سوخت را داریم.
از دید شما اقدام تهران به آغاز غنی سازی چه تاثیری بر فضای کلی گفت و گوهای دو طرف در بحث تبادل سوخت خواهد داشت؟
این مساله بستگی به تصمیم غرب دارد؛ اگر آنها به حقوق ایران اعتراف کنند بر اساس این حقوق می‌توان اقداماتی انجام داد اما تا زمانی که آنها حقوق قانونی ما را قبول ندارند این گفت و گوها با مشکل روبروست.
نظر شما :