چه خبر است؟!

این روزها ناکامی های فراوانی در صحنه سیاست خارجی مشاهده می شود. وزیر محترم امورخارجه ایران به طرابلس لیبی می روند و برخلاف روال معمول نتواسته با رئیس کشور لیبی، ملاقات کند! در عراق، پاکستان، افغانستان و یمن اتفاقاتی رخ داده است که هر کدام نیازمند بازخوانی و بررسی مجدد نقش سیاست خارجی است! هفته قبل وزیر امور خارجه به عراق سفر کوتاهی می کند و صحبت از ساز و کارهای جدیدی برای حل و فصل برخی سوء تفاهمات میان دو کشور می کند، کدام ساز و کار جدید! و متاسفانه نام معاهده 1975 نه در کلام ایشان و نه در گفتار سفیر جمهوری اسلامی ایران دیده نمی شود. ظاهراً جناب وزیر خارجه نگران حساسیت برخی مقامات عراقی نسبت به معاهده 1975 هستند! اگر اینگونه باشد آیا صحیح است دست اندرکاران سیاست خارجی که بایست امین ملت و حاکمیت باشند منافع ملی ایران را قربانی حساسیت عراقی ها کنند؟ اصولاً موارد مورد نوافق چیست؟ آیادر راستای موضوعات معاهده 1975است یا اینکه توافقات جدیدی صورت گرفته است که آحاد ملت ایران غریبه اند و نبایست بدانند؟ ماجرای پدید آمدن ترتیبات جدید دیگر چه صیغه ای است؟

متاسفانه ایران امروز گرفتار یک حود انزوایی در عرصه معادلات منطقه ای و بین المللی شده است. نتوانسته ایم تعریف مناسبی از همکاری های منطقه ای و فرامنطقه ای ارائه دهد. شرایط منطقه ای و بین المللی افغانستان دچار یک دگر دیسی جدید و جدی شده و می شود که متاسفانه دست اندرکاران سیاست خارجی نسبت بدان بی تفاوت هستند. افغانستان، تروریزم ، مواد مخدر که سه عنصر مهم در مناسبات ایران و جامعه بین الملل و غرب بوده است و ما نتوانستیم از هیچکدام از این عناصر به عنوان یک فرصت بهره بگیریم. عدم حضور در اجلاس های مهم بین المللی مثل دو نشست در مورد افغانستان که در فرانسه و ایتالیا برگزار شد جمهوری اسلامی ایران را گرفتار انزوایی خود ساخته کرده است. ظاهراً عدم شرکت در اجلاس لندن هم در دستور کار دستگاه سیاست خارجی است. عدم مشارکت باعث می شود که دیگر رقبای منطقه ایی فعال تر و پویا تر از جمهوری اسلامی عمل کنند. عربستان سعودی در افغانستان حضور جدی تر پیدا کرده است. ترکیه ادعای حل اختلافات بین پاکستان و افغانستان را دارد و جالب است که از شرق به آن سوی مرزهای ایران برای حل مشکلات خود می روند تا او منجی و میانجی دو کشور شود! درپاکستان، عربستان سعودی نقش جدید و جدی تری پیدا کرده است. احتمال به قدرت رسیدن نواز شریف و بازگشت به سیاست های ضد ایرانی دهه هفتاد عینیت بیشتری می یابد. رقبای منطقه ای ما، پاکستان و عربستان سعودی از انزوای خود ساخته ایران بهترین بهره ها را گرفته اند. اینک جمهوری اسلامی در اوج واگرایی در صحنه منطقه ای روبروست.

جمهوری اسلامی روزگاری قدرت برتر منطقه ای و بازیگر مهم عرصه جهانی بود. ظرفیت های ژئو پولتیک و ژئو استراتژیک، اهمیت تاریخی، تمدنی و فرهنگی، ایران را با سایر ممالک منطقه متمایز ساخته بود.

چگونه شد که عربستان سعودی که روزگاری با یمن درگیر بود اینک دیالوگ و حضور جدیدی با سیاست های فعال خود در یمن پیدا کرده است؟ و بازیگر عمده ای در منطقه و یمن شده است! و امریکا هم اعلان می کند هم پیمان استراتژیک یمن است. اینک امریکا در هرات چند صد افسر اطلاعاتی-نظامی و سیاسی دارد. آیا این ها برای امنیت افغانستان و هرات آنجا گرد هم آمده اند یا ماجرای دیگری در کار است؟

رفتار دست اندرکاران سیاست خارجی قابل فهم نیست! امیدواریم که آنها حداقل در جریان این فعل و انفعالات جدی در منطقه باشند! و بدانند که جمهوری اسلامی ایران در محیط پیرامونی خود با قصه پر غصه هفت گنبد افلاک مواجه است.