بنزين تحريم شده ايران را چه کسى جبران مى‌کند، چین یا روسیه؟
دیپلماسی ایرانی: بحث تحریم بنزین ایران این روزها در رسانه‌های منطقه و اروپا بسیار مطرح است. از جلمه در روزنامه‌های روسیه که توجه خاصی به آن کرده‌اند. بحث تحریم بنزین ایران موضوع بسیاری از روزنامه‌های روسی است. کارشناسان روسی ادعا می‌کنند، تصویب قانون محدودیت صادرات بنزین به ایران در کنگره امریکا بی‌تاثیر خواهد بود، زیرا چین خلاء موجود را پر خواهد کرد.
آندره نسترینکو سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد، رهبری عالی روسیه مخالف سیاست تحریم ایران است. ولی هم مطبوعات روسیه و هم کارشناسان روس در تحلیل‌هایشان تاکید دارند، در تحریم‌های اقتصادی از جمله محدودیت در صادرات بنزین به ایران همه چیز را چین تعیین خواهد کرد.
ولادیمیر یفسیف صاحب‌نظر در امور ایران و کارشناس علمی انستیتو اقتصاد جهانی و روابط بین‌الملل آکادمی علوم روسیه در گفت و گو با دویچه وله می‌گوید: «امریکا در تابستان فروش بنزین به یکی از کمپانی‌های هندی و یک کمپانی بریتانیایی را متوقف کرد. در نتیجه ۴۰ درصد از واردات ایران کاهش یافته است، اما کمپانی‌های چینی آن را جبران کردند و این تحریم‌ها کاملا بی تاثیر ماند. اگر چین به تحریم‌ها نپیوندد، سیاست تحریم امریکا به شکست خواهد انجامید.»
آلکسی موخین مدیر مرکز مطالعات سیاسی در مسکو و مدیرمرکز مطالعات سیاسی در مسکو نیز درباره نقش چین در تحریم‌های ایران می‌گوید: «ما از این قضیه تعجب نمی‌کنیم، زیرا چین در بسیاری از عرصه‌های ژئوپولیتیکی دنیا نقش تعیین کننده‌ای ایفا می‌کند. درنشست کپنهاگ و در بحران مالی دنیا ما این نقش را دیدیم. و حالا شاهد آن هستیم که چین در این بخش از دنیا نیز نقشی را ایفا می‌کند.»
با این حال وی به سهم صادرات بنزین چین به ایران به دیده تردید می‌نگرد و می‌گوید: «در حال حاضر چین در افریقا نقش مهمی را دارد و بر روی اقتصاد اروپا و امریکا نیز می‌تواند تاثیر بگذارد، اما در خاورمیانه امریکا و روسیه نقش تعیین‌کننده‌ای را بازی می‌کنند. به نظر من اشتباه است که نقش چین را در این منطقه بیش از آنچه هست نشان دهیم.».
اما ولادمیر یفسیف نظر دیگری دارد و می‌گوید که چین خواستار جابه‌جایی زمان برگزاری مذاکرات ۵+۱ شده است. وی تاکید می‌کند، چین اکنون اوضاع را تحلیل می‌کند و نمی‌خواهد از حضور خود در بازار ایران بکاهد. برای چین این موضوع نه تنها مسئله‌ای سیاسی بلکه مسئله‌ای اقتصادی نیز هست.
ولی به نظر آلکسی موخین اقدام چین ماهیت سیاسی دارد. چین از لحاظ تکنولوژی آن‌قدر پیشرفته نیست که بنزین مورد نیاز ایران را در درازمدت به آن تحویل دهد. این اقدام چین بیشتر یک حرکت ضد امریکایی است و ماهیت سیاسی دارد نه اقتصادی. در غرب اختلاف منافع بین روسیه و چین را بزرگ‌نمایی می‌کنند. در حالی که چین برای روسیه هیچ خطری ندارد.
از سوی دیگر خبرگزاری ریانووستی روسیه می‌نویسد، اهرم موثرتری برای اعمال فشار بر ایران وجود دارد و آن بیمه بار است. این خبرگزاری با استناد به صحبت‌های ولادیمیر یفسیف گزارش می‌دهد، خطر بیمه بار برای ایران بیشتر از تحریم بنزین خواهد بود. ولادمیر یفسیف به این خبرگزاری گفته است: «اگر بارها بیمه نشوند، مشکلاتی برای صادرات کالاهای ایرانی و صادرات به ایران بوجود می‌آیند. بزرگترین بیمه کننده بریتانیا است و فعلا از این اهرم استفاده نمی‌شود، اما سیاستمداران کشورهای مختلف درباره آن صحبت می‌کنند.»
کارشناسان روسی امور ایران پیش‌بینی می‌کنند که تحریم‌های گسترده‌تری علیه ایران در ماه فوریه سال ۲۰۱۰ اعمال شود. اما آیا تحریم‌های اقتصادی علیه ایران و تحریم بنزین بدون مشارکت چین امکان‌پذیر خواهد بود؟ آلکسی موخین می‌گوید: «در رابطه با مشکلات ایران با غرب موضع‌گیری روسیه تغییری نکرده است. روسیه از ایران شفافیت بیشتری را در مسئله هسته‌ای طلب کرده، اما این به معنای تغییر روش و سیاست روسیه در قبال ایران نیست. به نظر من فعلا زود است گفته شود که چین نقش روسیه را در ایران بر عهده گرفته یا خواهد گرفت.»
به اعتقاد موخین حتی با توجه به نزدیکی مواضع باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده و دیمیتری مدودف رئیس جمهوری روسیه سیاست راهبردی روسیه در قبال ایران تغییری نخواهد کرد و این سیاست برمبنای تزی است که ولادیمیر پوتین در فوریه ۲۰۰۷ در مونیخ مطرح کرد. پوتین گفته است، روسیه در مسئله افغانستان و ایران با امریکا هم‌پیمان نیست و پیش از هر چیز منافع خود را در نظر خواهد گرفت.
نظر شما :