بحران یمن و مواضعی دوگانه

 یک دیپلمات ارشد امریکایی گفته است مدرکی را دست ندارد که نشان دهد ایران در نا آرامی‌های یمن دخالت می‌کند. جفری فلتمن، معاون وزیر امور خارجه امریکا با اشاره به نگرانی ابراز شده به وسیله کشورهای عربی منطقه خلیج فارس از حمایت ایران از شورشیان شیعه در یمن، گفت اطلاعات مستقلی برای تایید این سخنان وجود ندارد.

گفتاری از دکتر حمید احمدی، استاد دانشگاه، عضو مرکز مطالعات خاورمیانه و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه:

مواضع ایالات متحده امریکا همواره اصولی بوده است. این کشور پیشتر نیز این چنین مواضعی را اعلام کرده بودند، به عنوان مثال پیشتر در مورد نقش ایران در عملیات الخور( دهه نود) اتهاماتی مطرح بود؛ در این مورد واشنگتن هیچ گاه به طور آشکار اظهار نظر نکرد. این در حالی است که علملیات مذکور علیه منافع امریکا بود و تعدادی از نیروهای امریکایی در ان کشته شده بودند اما از آنجا که مدارکی در مورد نقش ایران موجود نبود، واشنگتن موضعی علیه ایران نگرفت.

روش امریکا این است که پس از انجام تحقیقات دقیق و بدست آوردن مدارک و شواهد لازم، داده‌های حاصل را جمع بندی می‌کنند و سپس اعلام موضع می‌کنند، در واقع اتهاماتی که امریکا به کشور یا کشورهایی وارد می‌کند بر خلاف کشورهای خاورمیانه سیاسی و ایدئولوژیک نیست، آنها بر اساس مدارک اظهار نظر می‌کنند.

در عین حال از ابتدا مشخص بود که ایران در بحران یمن دخالتی ندارد و اتهامات وارده بر ایران بی اساس بود، به همین ترتیب امریکاییان نیز موضع گیری اصولی خود را در این مورد اعلام کردند.

بنابراین با توجه به مواضع اصولی امریکا در اغلب موارد و عدم دخالت ایران در بحران یمن، اظهار نظر این دیپلمات ارشد امریکایی مساله شگفت آوری نیست.

تهران در موضوع یمن تنها به حمایت‌های سیاسی پرداخت اما این حمایت دال بر مداخله نیست. تاکید این دیپلمات امریکایی بر عدم دخالت ایران در یمن در سیاست‌های جاری خاورمیانه موثر خواهد بود.

عربستان و مخالفت

در مورد امکان ابراز نارضایتی ریاض از این موضع دیپلمات امریکایی باید گفت که عربستان تنها می‌تواند مدارکی در مورد نقش ایران در درگیری های یمن ارائه دهد. به نظر نمی رسد که ریاض مدارکی دال بر مداخله ایران در یمن بدست آورده باشد.

در عین حال امریکاییان به مدارک مستند نیاز دارند در واقع آنها دخالت‌های عینی و تسلیحاتی و نظامی را مورد توجه و پیگیری قرار می‌دهند نه اظهار نظرهای سیاسی صرف، به عقیده آنها مداخله باید عینی باشد و بر این اساس تا زمانی که مدارکی دال بر این نوع مداخله از جانب ایران موجود نباشد، تلاش های عربستان نیز به جایی نخواهد رسید.

 از طرف دیگر اظهار نظر دیپلمات امریکایی در مورد ایران و اوضاع یمن نمی‌تواند بر سرنوشت درگیری‌های موجود در یمن تاثیرگذار باشد چراکه امریکا موضع رسمی برای پایان و توقف درگیری‌ها در یمن اتخاذ نکرده است. واشنگتن تنها در مقابل وضعیت یمن با سکوت اختیار کرده که قابل انتقاد است چراکه در برخی کشورها با کوچکترین حرکت، امریکاییان اتهامات حقوق بشری خود را روانه آن کشور می‌کنند اما در مورد یمن علی رغم استمرار درگیری‌های فجیع علیه یک گروه ملی- مذهبی، سکوت کرده‌اند و این موضع دوگانه واشنگتن را نشان می‌دهد.

تنها در صورت فشار بسیار گسترده جهانی علیه فجایع در جریان یمن، می‌توان به پایان درگیری‌ها امیدوار بود که متاسفانه این فشار هم قابل تحقق نیست چراکه از یک سو ایران با امریکا در موضوعات مختلف مشکل دارد و از بسیار ضعیف است.

به نظر می‌رسد که با این اوضاع، درگیری‌های یمن و عربستان ادامه خواهد داشت. این در حالی است که در کنار سکوت امریکا، اتحادیه اروپا نیز علی رغم ادعاهای حقوق بشری، موضع گیری مشخصی نداشته است.