ادامه جریان تنش‌زدایی در مسیر هسته‌ای

امريکا اعلام کرد که نمايندگان کشورهاى عضو گروه پنج به علاوه يک روز دوشنبه همزمان با بررسى پيش نويس وين از سوى ايران با يکديگر تلفنى گفت و گو کردند. در همین حال منوچهر متکى به خبرگزارى جمهورى اسلامی گفته است که: "ايران در حال بررسى دو گزينه است که يا سوخت مورد نياز راکتور اتمى تهران را مانند دفعات قبل بخرد و يا بخشى از اورانيوم غنى شده موجود در ايران را بدهد و در مقابل سوخت دريافت کند."

گفتاری از دکتر حسین سلیمی، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی:

پیش بینی پاسخ ایران به طرف‌های غربی دشوار است، رفتار سیاسی کشورها تا حد زیادی به ذهنیت تصمیم گیرندگان بستگی دارد و از آنجا که در شرایط کنونی ذهنیت‌های متفاوتی در هر دو طرف مذاکره وجود دارد، بنابراین پیش بینی به طور کامل امکان پذیر نیست.

به نظر می‌رسد که چون دو طرف تصمیم دارند به گونه‌ای مسائل فی مابین را برطرف سازند، تصمیمات یا مواضعی اتخاذ شود که جریان تنش‌زدایی آغاز شده را تحت الشعاع قرار دهد.

احتمال زیادی وجود دارد که رویکرد ایران به توافقات اخیر مثبت باشد چراکه نباید فراموش کنیم اصل پیشنهاد انتقال اورانیوم به خارج و دریافت سوخت اولین بار از سوی ایران مطرح شد و طبیعی است تهران برای اجرای پیشنهادی که خود طرح کرده است مکانیسم‌‌های لازم را پیش‌بینی خواهد کرد. البته این پیشنهاد در دولت‌های قبل یک بار توسط روسیه مطرح شد اما در دوره جدید رئیس جمهور ایران این پیشنهاد را مطرح ساخت.

معتقدم که اصل پیشنهاد انتقال اورانیوم به خارج و دریافت سوخت قابل صرف نظر کردن نیست و ممکن است اختلاف نظرهایی پیرامون مکانیسم اجرا وجود داشته باشد.

در این میان بحث بی‌اعتمادی میان طرفین دیده می شود اما باید گفت که بی‌اعتمادی نتیجه سی سال اختلاف و حتی تقابل سیاسی میان طرفین است و یک شبه قابل رفع نیست، برای اعتماد سازی به زمان و گذر از آزمون‌ها و خطاها نیاز است و در یک زمان مشخص سرانجام بی‌اعتمادی برطرف خواهد شد.

باید توجه داشت که مسائل بین المللی و دیپلماتیک مانند مسائل کارخانجات صنعتی نیست که با تغییر خط تولید مشکلات برطرف شود، تحولات سیاسی و دیپلماتیک باید در ذهنیت رهبران در مکانیسم‌های تعامل شکل گیرد و نباید انتظار داشت که بی‌اعتمادی میان ایران و غرب که در طول سه دهه به شدیدترین شکل ممکن وجود داشته یک یا دو ماهه برطرف شود.

اما در صورتی که تهران به پیشنهادها و توافق‌های اخیر پاسخ منفی دهد، بطور قطع تشدید تحریم‌ها که به تازگی روسیه و چین نیز با آن همراهی کرده‌اند حاصل کار خواهد بود.