چرا باید به مذاکرات ژنو و وين به دیده مثبت نگریست؟

برخی از رسانه‌ها و سایت‌های کشور موضعی سرسختانه در قبال مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب گرفتند. موضعی که به نظر می‌رسد بیشتر برای جنجال سیاسی است تا مبتنی بر یک تحلیل صحیح و واقع‌بینانه. جالب است که بسیاری از این نقدها را سایت‌ها و رسانه‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان آغاز کرده‌اند که بسی جای شگفتی دارد.

پرسشی که مطرح می‌شود، این است که آیا در هر برهه زمانی فارغ از هر گونه جهت‌گیری‌های سیاسی، مگر نباید مصالح ملی و منافع کلان کشور را ملاک قرار داد؟ اگر پاسخ به این پرسش مثبت است، پس چرا برخی رسانه ها در برابر مذاکرات مهم هسته‌ای صرفا برای مخالفت با دولت و لجبازی با دولت احمدی‌نژاد از در مخالفت با مذاکرات در آمده‌اند و علیه مذاکرات وین و ژنو موضع‌گیری می‌کنند؟

البته نمی‌توانیم این نکته را نادیده بگیریم که برخی از مقام‌های ارشد کشور از جمله آقای علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و محمد رضا باهنر نائب رئیس مجلس، ایرادهایی گرفته‌اند که البته مرکز ثقل انتقادهای آنان بیشتر متوجه طرف‌های غربی است. بی‌شک آنها به موضوع از زاویه دیگری می‌نگرند و نکاتی را می‌بینند که بر اساس آن نتیجه‌گیری می‌کنند. اما به هر صورت نمی‌توان ماهیت مذاکرات ژنو و وین را آن گونه که برخی رسانه ها و تحلیلگران می‌گویند، بد توصیف کرد و آن را برای ایران ناموفق دانست.

اگر به مذاکرات ژنو و مذاکرات وین نگاهی بیندازیم، به خوبی می‌بینیم که در این مذاکرات ایران یک دستاورد بزرگ به دست آورد. این دستاورد این است که به هر صورت غرب پذیرفت حق غنی سازی اورانیوم در خاک ایران را برای جمهوری اسلامی ایران به رسمیت بشناسد. برخی می‌گویند، این حق غنی سازی صرفا در حد 5/3 درصد است. در پاسخ باید گفت، نباید فراموش کنیم که غرب تا همین چند وقت پیش اصولا حق غنی سازی ایران را به رسمیت نمی‌شناخت و حالا در هر حال پذیرفته که غنی سازی توسط ایران صورت بگیرد. یعنی این سیاست غرب که دائما خواستار توقف فوری چرخه غنی سازی اورانیوم در خاک ایران بود اکنون تغییر کرده و آنها پذیرفته‌اند که ایران به غنی سازی خود ادامه دهد. این دستاورد مهمی است که هم از مذاکرات ژنو و هم از مذاکرات وین حاصل شده است.

در این میان خرده‌ای که عده‌ای می‌گیرند، صرفا بر میزان خروج اورانیوم با غلظت پایین از خاک ایران است. آنها بیشتر بر کمیت خروج ذخایر اورانیوم فعلی از ایران بحث دارند. شاید این موضوع را در مذاکرات بتوان حل و فصل کرد.

اما در این جا نکته دیگری نیز وجود دارد و آن این که شاید ایران بخشی از اورانیوم خود را تحویل روسیه و غرب می‌دهد تا سوخت اصلی خود برای رآکتورها را به دست آورد اما از آنجا که غنی‌سازی متوقف نخواهد شد، پس میزان ذخایر اورانیوم ایران نیز کاهش نخواهد یافت. چون مراکز غنی سازی مان همچنان در حال فعالیت هستند و اورانیوم ما را تامین می‌کنند. موضوعی که خشم اسرائیلی‌ها را نیز برانگیخته و آنها اعلام کرده‌اند، هر گونه توافقی در این زمینه میان ایران با غرب را نمی‌پذیرند و تنها توقف کامل غنی‌سازی در خاک ایران را قبول دارند.    

بنابر این نمی‌توان دو مذاکره ژنو و وین را از اساس ناموفق دانست. شاید برخی نکاتی در نظر داشته باشند که به جای جنجال باید بر سر این نکات دقیق شد و کاری کرد تا ایران در مذاکرات بعدی بتواند با موفقیت خارج شود.