تحریم‌های تشدید شده؛ گزینه اصلی در فضایی کاملا منفی

يک فرمانده نظامى جمهورى اسلامى روز يکشنبه اعلام کرد که ايران با ارتقاء سيستم پدافندى خود قادر شده نه تنها موشک کروز رادار گريز دشمن را شناسايى بلکه آن را نيز منهدم کند. از سوی دیگر سی و پنج عضو شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی طی یک هفته رسیدگی به پرونده هسته‌ای ایران از جمله اتهام تلاش برای استفاده نظامی از انرژی اتمی را بررسی می‌کنند.

گفتاری از دکتر سید جلال ساداتیان، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل سیاسی و بین المللی:

ایران به تکنولوژی موشکی دست یافته و حتی موشک‌های دوربرد را مورد آزمایش قرار داده است، این موضوع واکنش‌های مختلفی را در سطح بین المللی به همراه داشت به گونه‌ای که ایالات متحده امریکا در دوران جرج بوش موضوع استقرار سیستم دفاع موشکی در لهستان و ماهواره‌ها و سایت راداری مربوط به آن را در جمهوری چک مطرح کرد.

این موضوع موجب برانگیخته شدن حساسیت روسیه شد و در مقابل امریکا پاسخ داد که هدف از استقرار این سیستم ایران است نه روسیه. اما مسکو این سیستم را تهدیدی علیه خود تلقی کرد. این پروسه همچنان مراحل خود را طی می‌کند و در مذاکرات امریکا و روسیه موضوع سپر دفاع موشکی برقرار است در نتیجه حساسیت کماکان نسبت به برد بلند موشک‌های ایران نیز همچنان پاربجاست.

در کنار حساسیت، طرف‌های غربی چنین تصور می‌کنند که ایران به دنبال آن است که به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند و اصل تاکید ایران بر ادامه غنی سازی اورانیوم در داخل خاک کشور برای آن است که با دست یابی به این تکنولوژی، تبدیل اورانیوم غنی شده به سوخت با قدرت بالاتر قابل استفاده در کلاهک‌های اتمی نیز برای ایران حاصل خواهد شد.

بر اساس این تصور اگر ایران بتواند تکنولوژی اتمی خود را سوار بر تکنولوژی موشکی خود کند، دیگر قطعا باید از این ایران ترسید چراکه می‌تواند برای منطقه، امریکا و اروپا تهدید تلقی شود.

حال این نتیجه‌گیری غرب را در کنار سخن آقای احمدی نژاد مبنی بر لزوم حذف اسرائیل از نقشه جهان قرار می‌دهیم؛ اسرائیل بیشترین بهره بردای را به عنوان بیشترین نگرانی از این گفته آقای احمدی نژاد به عمل آورد و با اشاره به شواهدی چون آزمایش موشک‌های دوربرد در ایران، گفته‌های برخی مقامات این کشور در مورد اسرائیل و تاکید بر غنی سازی اورانیوم بر تهدید بودن ایران اصرار می‌ورزند.

تحولات داخلی ایران و برخی مباحث مطرح شده در صحنه سیاسی ایران مزید بر علت شد و برخی مخالفین ایران معتقدند که علی رغم تاکید ایران بر صلح آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای‌اش، این مساله صحت ندارد و به نظر می‌رسد این مخالفان بعضا از ابزارهایی که پس از انتخابات ایران به وجود آمد استفاده لازم را برده و بر ذهن غربی‌ها تاثیر خود را می‌گذارند.

مجموعه پیش گفته موجب شده که غرب و در راس آن امریکا و حتی اروپا با تردید ویژه‌ای به برنامه‌های هسته‌ای ایران نگاه کنند. محمد البرادعی در گزارش آخر خود به گونه‌ای بر این نگرانی‌ها صحه می‌گذارد، در هیچ یک از گزارش‌های قبلی دیده نشد که نماینده ایران در آژانس با نگرشی ناامید کننده نسبت به گزارش آژانس اظهار نظر کند. هر بار پس از انتشار گزارش آژانس نماینده ایران تلاش می‌کرد جنبه‌های مثبت گزارش را تکرار کند اما این بار دیدیم که آقای سلطانیه به کلی نا امیدانه در مورد این گزارش سخن گفت.

حال در چنین جو و شرایطی امریکا مطرح کرد که نمی‌توان تا ابد برای پاسخ ایران به درخواست مذاکره صبر کرد و تهران باید تکلیف خود را مشخص کند. برای این کار تا اواخر سپتامبر مهلت تعیین شد اما به تازگی ایران از زبان دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد که بسته پیشنهادی جدیدی را برای همکاری ارائه خواهد داد، به این ترتیب طرف‌های غربی یک فرصت دیگر نیز برای ایران در نظر گرفتند، به این ترتیب که ابتدا بسته پیشنهادی جدید را دریافت و مورد بررسی قرار دهند و پس از آن اظهار نظر کرده و مهلت را تا زمان برگزاری اجلاس سازمان ملل تمدید کنند.

سابقه و پایه کار همچنین ذهنیت غربی‌ها تقریبا تماما منفی است با این وجود طرف‌های ایران قصد اتمام حجت دارند، به ویژه که اکنون اسرائیل بیش از هر زمان دیگری در حال فشار بر کشورها در مورد سخت‌گیری بر ایران است. البته غرب چندان به فشارهای اسرائیل اعتنا نداشته اما این نگرانی‌ها را تحت نظر دارد.

تحریم‌های تشدید شده یکی از جدی ترین گزینه‌های پیش روی غرب در مورد ایران است، اکنون امریکا و اروپا در شرایطی نیستند که دست به حمله نظامی علیه ایران بزنند اما حمله نظامی می تواند در شرایطی دیگری از جمله بهبود اوضاع اقتصادی باشد- که اکنون در حال شکل گیری است - یا بازگشت اعتماد به جامعه اروپایی - که تاحدودی از زمان آغاز بکار آقای اوباما حاصل شده است- یا دیگر فاکتورها، زمینه‌های حمله نظامی را فراهم کند.