قهر و کينه در اتحاديه عرب شکاف ايجاد کرد
نشست سران اتحادیه عرب بر خلاف آنچه سران این اتحادیه تبلیغ میکردند و تلاش داشتند مثبت جلوه دهند، در فضایی آکنده از اختلاف، قهر و کینه برگزار شد. نخستین نکته مهم این نشست عدم حضور 10 رهبر کشور عربی از جمله حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر بود. حضور مصر به اندازهای کمرنگ بود که حتی وزیر امور خارجه این کشور هم در این نشست شرکت نکرد. در این میان 9 کشور دیگر نیز حاضر نشده بودند که گرچه رسانههای عربی و دولت قطر اشارهای به آن نکردند اما میتوان از پرچمهای خالی نشست غایبان آن را حدس زد. کشورهای تونس، مغرب، موریتانی و سومالی از کشورهایی بودند که رهبرانشان در این اجلاس شرکت نکردند.
ظاهرا مغرب در اعتراض به روابط گرم ایران و قطر و بیتفاوتی این کشور در برابر اختلافهای بهوجود آمده میان خود با ایران به دولت قطر معترض است و یکی از دلایل عد م حضورش به همین موضوع باز میگردد. مغرب ایران را متهم میکند که در ترویج تشیع در کشورهای عرب عمدتا سنی مذهب بسیار تلاش میکند و سعی دارد دموگرافیک عمدتا سنی مذهب جامعه عربی را تغییر دهد. دولت مغرب اخیرا روابط خود را با تهران به طور کامل قطع کرده و حتی دفتر حافظ منافع خود در تهران را نیز تعطیل کرده است. همچنین به تازگی تمامی کتابهای مرتبط با ایران را در راستای پروژه تعریف شده ایران ستیزی از تمامی کتاب فروشیهای مغرب جمعآوری کرده و صدها شیعه ساکن در مغرب را نیز برای بازجویی دستگیر کرده است.
مشابه چنین دیدگاهی را دولت عربستان سعودی نیز دارد. دولت عربستان که از عقاید افراطی وهابیت حمایت میکند نیز معتقد است ایران در ترویج تشیع در عربستان و دیگر کشورهای عربی بسیار فعال شده و تلاش دارد دموگرافیک عمدتا سنی مذهب دنیای عرب را تغییر دهد. شیعه ستیزی و ایران ستیزی دولت عربستان در ماههای اخیر بسیار شدت گرفته که نمونههای آن را در سرکوب خشن شیعیان در مراسم رحلت پیامبر اعظم (ص) و امام حسن مجتبی (ع) و رفتار زننده با زوار ایرانی میتوان دید. شاید به همین دلایل است که هنگامی که امیر قطر قصد داشت رئیس جمهوری ایران را برای شرکت در نشست اتحادیه عرب در دوحه دعوت کند، پادشاه عربستان شرط حضورش در این اتحادیه را عدم حضور هیات ایرانی اعلام کرده بود.
اما بر سر عدم حضور رئیس جمهوری مصر حرف و حدیثهای بسیاری وجود دارد. یکی از مهمترین دلایل موجود به اختلاف به وجود آمده میان دوحه و قاهره در جریان حمله اسرائیل به غزه باز میگردد. قطر که در آن جنگ از حماس حمایت میکرد و در همین زمینه روابط خود را به ایران و سوریه نزدیک کرد، از دولت مصر به دلیل آنچه دوحه کوتاهی این کشور در حق فلسطینیان میدانست، به شدت انتقاد کرد به گونهای که خود را در برابر مصر قرار داد. ظاهرا این اختلافها هنوز حل نشده و همچنان به قوت خود باقی است.
اما این بخشی از جریانهای حاشیهای جنجال آفرین در نشست اتحادیه عرب در دوحه بود. جنگ کلامی رئیس جمهوری لیبی با پادشاه عربستان در صحن علنی نشست از دیگر حاشیههای نشست دوحه بود. در این نشست معمر قذافی در سخنرانی خود خطاب به پادشاه عربستان گفت: «ما میدانیم که تو مزدور بریتانیا و اسرائیل هستی و با حمایت آنان در قدرت باقی ماندهای اما با این حال حاضریم با شما روابط حسنه داشته باشیم...»
سخنان رئیس جمهوری مادام العمر لیبی به اندازهای تند بود که امیر قطر در جریان سخنرانی قذافی پس از چند بار تذکر و گفتن این عبارت که «برادر معمر مودب باش» مجبور به قطع میکروفنش شد. اما این هم برای ترک جلسه از سوی ملک عبدالله کافی نبود. وی در حالی که به قذافی دشنام میداد و از او میخواست مودب باشد، نتوانست فضای به وجود آمده را تحمل کند و جلسه را ترک کرد. به دنبال وی عدهای از رهبران حاضر نیز جلسه را ترک کردند.
پشیمانی وزیر خارجه قطر از دعوت احمدی نژاد
در این میان اظهارات وزیر امور خارجه قطر درباره ایران و رئیس جمهوری آن بسیار تعجبآور است. وی در اظهاراتی غیرمنتظره از دعوت احمدی نژاد و حماس به اجلاس های گذشته سران عربی ابراز پشیمانی کرد!
به گزارش سایت عصر ایران به نقل از روزنامه الشرق الاوسط چاپ لندن، «شیخ حمد بن جاسم آل ثانی» با اشاره به دعوت رئیس جمهوری ایران به نشست های گذشته سران عرب به ویژه اجلاس دوحه که در ماه ژانویه برای بررسی مسائل غزه برگزار شد اظهار داشت، از محمود احمدی نژاد و حماس دیگر برای شرکت در نشست های آینده کشورهای عربی دعوت نخواهد شد.
وزیر امور خارجه قطر پس از نشست وزیران خارجه کشورهای عربی در دوحه همچنین گفت: «ما از دعوت احمدی نژاد و حماس به اجلاس های عربی توبه کرده ایم!»
سخنان وزیر امور خارجه قطر پس از آن عنوان میشود که برخی کشورهای عربی اخیراً نارضایتی خود را از شرکت احمدی نژاد در نشست های سران عرب ابراز کردند و حتی پیش از این چند کشور عربی تهدید کردند در صورت شرکت رئیس جمهوری ایران در اجلاس جاری دوحه، این نشست را تحریم خواهند کرد.
پیشتر در جریان حمله اسرائیل به غزه در ماه ژانویه کشورهای عربی در دوحه پایتخت قطر گردهم آمدند تا به بررسی این بحران بپردازند. احمدی نژاد رئیس جمهور ایران نیز یکی از شرکت کنندگان در این اجلاس بود که دعوت از او و سران حماس نارضایتی برخی کشورهای عربی از جمله مصر و عربستان را برانگیخته بود.
قبل از آن روزنامه گلف نیوز روز گذشته از احتمال حضور منوچهر متکی وزیر خارجه در این اجلاس خبر داده بود.
سران اتحادیه عرب روز دوشنبه 30 مارس به مدت دو روز با دستور کار «اتحاد و انسجام دولت های عربی و حل اختلافات فی مابین» در شهر دوحه گردهم آمدند.
نظر شما :