بهره ایران از پاشنه آشیل پاکستان

اخباری که طی دو روز گذشته پیرامون دیپلمات ربوده شده ایرانی در پیشاور منتشر شده است حکایت از این دارد که مقامات ایران فشارهای دیپلماتیک افزون تری در این ماجرا به کار بسته اند و پاکستان را در موقعیت پاسخگویی قرار داده اند.

در شرایطی که اعلام شده بود به احتمال قریب به یقین نظامیان القاعده در ربایش عطارزاده نیاکی در پیشاور دست داشته اند و سفير ايران در پاکستان نیز اعلام کرده بود که افراد مظنون در این حادثه شناسايى و بازداشت شده اند، طالبان محلی هر گونه دست داشتن در این قضیه را رد کرده است.

تکذیب اقداماتی چون گروگان گیری و ربایش و انتحارگری به معنی عدم دخالت است چرا که ارتکاب چنین اعمالی تنها به قصد علنی شدن اعتراض عاملان به رویه دولت ها و گروه های طرف مقابل انجام می شود. این مسئله که هنوز گروهی مسئولیت حادثه را قبول نکرده و پلیس پاکستان نیز اطلاعات موثقی درباره عاملین آن به دست نیاورده، تنها فرضیه موجود را نیز دستخوش تردید و رد قرار داده است.

به گفته ماشاءالله شاکرى سفير ايران در پاکستان، افراد بازداشت شده توسط مقامات پاکستانى تحت بازجويى هستند. هنوز مطلبی درخصوص هویت مظنوین منتشر نشده است. به نظر می رسد در صورتی که این افراد ارتباط هایی با فرضیه سابق داشتند بلافاصله تایید پیش بینی ها اعلام می شد ولی مکث و تردید مقامات امنیتی پاکستان در اظهارنظر پیرامون مظنونین بار دیگر شائبه رد دخالت طالبان محلی را قوت می بخشد.

با این همه، ملک نويدخان رئيس پليس ايالت سرحد شمال غرب به صراحت اعلام کرده که تمامى شواهد از دخالت قطعى گروه طالبان در ربودن ديپلمات ايرانى و ساير اتباع خارجى حکايت دارد. رحمان مالک، مشاور نخست وزير پاکستان در وزارت کشور هم گفته است که نيروهاى محلى طالبان مسئول ربودن ديپلمات ايرانى و ديگر نيروهاى خارجى در پاکستان هستند. در مقابل، طالبان محلى در بيانيه اى دست داشتن در هر نوع آدم ربايى در پيشاور را رد و اعلام کرده که تنها عليه جنايتکاران دست به اقدام مى زند. سرکنسول ایران در پیشاور نیز احتمال دست داشتن طالبان را در این قائله منتفی می داند. از سوی دیگر محمد بخش عباسى سفیر پاکستان در ایران در سخنانی، ربوده شدن ديپلمات ايرانى را مرتبط با گروهک موسوم به جندالله ندانسته و گفته: اين گروهک در بلوچستان است که 2هزار کيلومتر با منطقه پيشاور فاصله دارد.

مطابق آنچه این دیپملات ارشد پاکستانی بیان کرده، ناحيه اى که در آن ربايش رخ داده نزديک مرز افغانستان است و تروريست ها در کوهستان مخفى شده اند. همچنین يک ماه قبل از ربوده شدن کنسول ايرانى، یک کنسول افغانى ربوده شد و دو روز پیش از ربایش عطارزاده هم يک افسر ارشد آمريکايى را ربودند؛ ضمن اینکه چندى قبل تعدادی شهروند چينى دزیده شدند که تا به حال اثری از آنها پیدا نشده است.

تعدد رخدادهای تروریستی در پاکستان و شدت گیری آن در ایالت سرحد طی ماه های گذشته، برقراری امنیت بیشتر از سوی دولت میزبان و رعایت اصول امنیتی از سوی طرف ایرانی را می طلبد. سفیر پاکستان در تهران که معتقد است برخی عوامل خارجى با دست داشتن در موضوع ربوده شدن وابسته بازرگانى سرکنسولگرى ايرانى در پيشاور قصد دارند زمينه‌هاى نارضايتى ايران را فراهم کنند و ارتباط دو کشور را دستخوش سوءتفاهمات سازند، از دستگاه دیپلماسی ایران انتقاد کرده و گفته که "برخى از ديپلمات هاى اروپايى در پاکستان يک سيستم امنيتى ويژه براى خود درست کرده اند و محافظت شخصى دارند و ديپلمات هاى ايرانى هم که مى‌دانستند اين خطرات وجود دارد بايد چنين کارى مى کردند و در حالی که دو روز قبل از ربودن ايشان يک مقام آمريکايى در آنجا ترور شده بود، وى در آنجا باز هم به تنهايى رفت و آمد مى کرد."

در همين حال، روز گذشته کاظم جلالی مخبر کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى مجلس شوراى اسلامى با اشاره به جلسه کمیسیون با معاون  آسيا و اقيانوسيه وزارت امور خارجه درباره حادثه ربوده شدن ديپلمات ايرانى گفت: "براساس قواعد بين‌المللى، طبيعتا مسئول اين حادثه دولت پاکستان است و انتظار مى‌رود اين دولت با جديت به موضوع بپردازد و با ارائه پاسخى قانع‌کننده، براى آزادى عطارزاده تلاش کند."

محمد اقبال على اصغرى سرکنسول ایران در پیشاور نیز به خبرگزاری مهر گفته است: "موضوع ربوده شدن عطارزاده نبايد مانند سرکنسول افغانستان که دو ماه پيش با شيوه اى مشابه در اين شهر ربوده شد، و هنوز هم خبرى از آن نيست، به فراموشى سپرده شود."

وی همچنین اظهارنظرها درباره دست داشتن طالبان در ربودن عطارزاده را رد کرد و از رسانه هاى ايران و مقام هاى پاکستان خواست تا اين ذهنيت را که با گذشت زمان اين مسئله از تب و تاب بيفتد و به فراموشى سپرده شود، از خود دور کنند.

فشارهای ایران از یکسو و دستورات رئیس جمهور و نخست وزیر پاکستان برای حل ماجرا از سوی دیگر، آمادگی بحرانی شدن روابط میان دستگاه های دیپلماسی دو کشور را دارد. از یاد نبریم که تعدادی از سربازان ایران دربند گروه جندالله در پاکستان کشته شده و از تعدادی دیگر از آنها هنوز خبری به دست نیامده است. در همین باره محمد بخش عباسی سفیر پاکستان اعتقاد دارد که نهایت همکاری از سوی دولت متبوعش انجام و برادر مالک ریگی تحویل ایران شده است. او البته درخصوص سایر دستگیرشدگان این گروه اعلام کرد که با شکایت متهمان پرونده به دادگاه پاکستان ارجاع شده و استقلال این دستگاه می طلبد که منتظر تصمیمات آن درباره اعضای جندالله باشیم.

تلاش ایران برای سوق دادن قضیه سربازان دربند جندالله به سمت برد برای خود و باخت برای طرف مقابل به دیواری مستحکم برخورده و بعید است در فرصتی کوتاه نتیجه بخش باشد. البته ربایش عطارزاده نیاکی برگ برنده دیگری در دست ایران خواهد بود تا فشارهای بیشتری را برای اعمال نفوذ در تصمیم گیری های امنیتی و مرزی پاکستان به کار ببرد. نگرانی سفیر پاکستان هم که از احتمال خدشه وارد شدن بر روابط دو کشور بر سر این حادثه ابراز نگرانی کرده، در نوع خود پرمعناست.

ناامنی‌های اخیر در ایالت سرحد و ماجرای دیپلمات ربوده شده حالا به پاشنه آشیل پاکستان در مقابل ایران تبدیل شده است. ایران اکنون در وضعیت مطالبه جویانه قرار دارد و پاکستان می بایست از تمام قدرت و فرصت خود برای حل بحران پیش آمده استفاده کند. این قائله حتی اگر به یافتن زودهنگام گمشده ایرانی منتهی شود بازهم نقطه پایان خواسته های سیاسی امنیتی و انتقادات معنی دار ایران نخواهد بود.