توافقنامه هسته‌ای امریکا و هند امضا نشد

کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا در حالی به هند سفر کرده که بسیاری از ناظران انتظار داشتند توافقنامه هسته­ای میان دو کشور به امضا رسد. اما بر خلاف انتظار این توافقنامه به امضا نرسید و دو کشور امضای آن را به زمان دیگری موکول کردند.

دولت هند اعلام کرده است، قبل از امضای رسمی این توافقنامه آن هم در یک مراسم ویژه ترجیح می­دهد که قبل از هر چیز توافقنامه هسته­ای به امضای جورج بوش رئیس جمهوری امریکا برسد. به همین دلیل کاندولیزا رایس نیز در مصاحبه مطبوعاتی­اش با خبرنگاران گفت: «پرزیدنت جورج بوش خود توافقنامه هسته­ای میان هند و امریکا را امضا می­کند.»

وی که در حضور براناب موخرجی، همتای هندی­اش سخن می­گفت، در ادامه افزود: «موافقت­ها انجام شده و گمان نمی­کنم دیگر موضوع حل نشده­ای بین ما وجود داشته باشد. اگر هم اکنون چیزی به امضا نرسیده به مسائل اداری مربوط می­شود و الا هیچ اختلاف نظری وجود ندارد. همان طور که می­دانید ما دو روز گذشته را در وضعیت بسیار اضطراری­ای به سر می­بردیم و نمی­توانستیم به دلیل بحران مالی که متوجه کشورمان بود به مسائل دیگری بپردازیم.»

کنگره امریکا روز چهارشنبه گذشته موافقت کرد، میان واشنگتن و دهلی نو توافقنامه هسته­ای امضا شود. بر اساس این توافقنامه هند می­تواند به سوخت هسته­ای امریکا دسترسی داشته باشد و به کمک کارشناسان امریکایی نیروگاه­های هسته­ای خود را تکمیل و راه­اندازی کند.

منابع دیپلماتیک هندی اعلام کرده­اند، برای جلوگیری از آنچه هند در سال 1974 با امریکا تجربه کرده، وزارت امور خارجه هند، تصمیم گرفته که این توافقنامه در ابتدا به امضای جورج بوش رئیس جمهوری امریکا برسد. در آن سال هند موفق به راه­اندازی نخستین رآکتور هسته­ای در خاک خود شد که با انتقادهای گسترده مقام­های ارشد کاخ سفید در آن زمان مواجه شد. به گونه­ای که برای مدتی تحریم­هایی علیه هند از سوی کشورهای غربی وضع شد. تا پایان جنگ سرد هند سیاستی مبتنی بر سیاست سازمان عدم تعهد را در پیش می­گرفت و تلاش می-کرد به جای امریکا خود را به اتحاد جماهیر شوروی نزدیک کند اما در نهایت هیچ گاه به طور کامل تسلیم کامل غرب و کمونیسم نشد.

پیش از این مقام­های امریکایی امیدوار بودند رایس در سفرش به هند بتواند این توافقنامه را به امضا برساند. اما چنین نشد و حتی جشنی که پیش بینی می­شد به همین مناسبت برگزار شود نیز لغو شد.

آنچه کار واشنگتن و هند را برای امضای این توافقنامه سخت کرده، عدم حمایت نمایندگان کمونیست پارلمان هند از دولت فعلی برای امضای این توافقنامه است. آنها در ماه اوت بر سر همین مسئله حمایت خود را از مانموهان سینگ، قطع کردند و وی را متهم کردند که می­خواهند هند را به واشنگتن بفروشد. اکنون هند پذیرفته است که 14 رآکتور از 22 رآکتور خود را به نظارت سازمان انرژی هسته­ای در آورد.

سفر کاندولیزا رایس به هند 24 ساعت بیشتر به طول نینجامید و وی دهلی را به مقصد قزاقستان ترک کرد.