نقش فعالتر ایران در بحران گرجستان
گفتگو با محمود شورى، کارشناس امور روسيه
منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران در سفر به گرجستان با مقامات این کشور دیدار و گفت و گو کرد. آقای متکی در تفلیس، ضمن اشاره به این موضوع که ایران قصد ندارد که نقش میانجی را در بحران گرجستان بازی کند گفت که هرگونه تنش در قفقاز میتواند پیامدهای جهانی داشته باشد. کار ما یک اقدام میانجیگرانه نیست، اما طرح ایدههایی میتواند کمک کند که بحران، مسیر برون رفت خود را پیدا کند.
محمود شوری معتقد است که ایران در شرایط کنونی نه ظرفیت میانجیگری در این بحران را دارد و نه میانجیگری در این شرایط متناسب با منافع ایران است.دلیل عمده این است که هر دو طرف اهداف و منافعی دارند که به سادگی قابل حل نیست و پشت این بحران پای قدرتهای بزرگ در میان است.
منوچهر متکی در دیدار با همتای خود گفت که حادثه اخیر موجب نگرانی همه شد و ما در راستای اهمیتی که برای ثبات و امنیت منطقه قائل هستیم درصدد برآمدیم تا تحرک خود را برای برقراری صلح و امنیت آغاز کنیم.
آقای ساکاشویلی، رییس جمهور گرجستان نیز در دیدار با آقای متکی اعلام کرد که هر قدرت منطقهای که بتواند وضع را به شرایط عادی بازگرداند ما آمادگی داریم در فرایند منطقهای با آن همکاری های لازم را به عمل آوریم.
سفرهای منوچهر متکی پس از آغاز بحران گرجستان به روسیه، آذربایجان و گرجستان در راستای دیپلماسی قفقاز ایران انجام شده است.
به عقيده محمود شوری، پژوهشگر مسائل روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز، ایران به عنوان همسایه کشورهای قفقاز هم از امنیت این کشورها متاثر می- شود و هم میتواند بحرانهای منطقه تاثیر بپذیرد. سفر آقای متکی به منطقه قفقاز از جمله آذربایجان و گرجستان در واقع با این هدف صورت گرفته است که ایران بتواند در بحران اخیر گرجستان نقش فعال تری را برعهده بگیرد.
عبدالله گل در سفر تاریخی خود به ارمنستان پیشنهاد پیمان قرهباغ را مطرح کرده بود که شامل کشورهای ترکیه، روسیه، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان بود. هرچند این پیمان هنوز در قالب یک طرح مطرح شده است و با وجود درگیری های منطقهای معلوم نیست که چه روندی را طی کند ولی نام ایران در لیست کشورهای عضو این پیمان به چشم نمیخورد.
شورى عقيده دارد که این اواخر طرحهایی در خصوص ائتلاف قفقاز برای امنیت این منطقه مطرح میشود که آنچه این روزها از این طرحها مشخص است این است که ایران در این طرحها نقشی ندارد. طبیعتا سفر آقای متکی میتواند این فضایی که بدون ایران درحال شکلگیری است را تا حدودی تحت تاثیر قرار دهد و ضروری بود که وزیر امور خارجه ایران در چنین موقعیتی، با توجه به پیوندهای تاریخی و فرهنگی بین ایران و آذربایجان، ایران و ارمنستان و ایران و گرجستان وجود دارد، به این کشورها سفر کند و مجددا این پیوندها را به شکلی به این کشورها یادآوری کند.
این عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین گفت که یادآوری این مسائل سبب میشود که کشورهای دیگر بدانند که نباید در طرحهای امنیتی که برای منطقه تعریف میکنند، ایران را نادیده بگیرند. بنابراین سفر منوچهر متکی به این کشورها هم حائز اهمیت بود و هم بسیار ضروری.
آقای شوری همچنین گفت که گرجی ها در آغاز این بحران یک اقدام نسنجیده انجام دادند که از طرف غربیها هم مورد تایید قرار گرفته است و ایران نیز آن را پذیرفته است. این مسائل مانع از این نمیشود که ایران دیپلماسی خودش را در منطقه دنبال نکند.
نظر شما :