آینده عراق چه خواهد شد؟
استراتژی ایالات متحده در عراق بر مبناى ایجاد و توسعه یک توافق سیاسی درمیان احزاب کلیدی است که ضرورت یک دولت قانونی و استواری را ایجاب خواهد کرد.
پیشرفت در عراق می تواند تنها به وسیله یک آزمون پنهانی از روندهای سیاسی قضاوت شود. در واقع استراتژی ایالات متحده در عراق بر مبناى ایجاد و توسعه یک توافق سیاسی درمیان احزاب کلیدی است که ضرورت یک دولت قانونی و استواری را ایجاب خواهد کرد.
سیاستگذاران اصلی در این زمینه ژنرال دیوید پترااوس و سفیر آمریکا ریان کروکر آزادی بسیار زیادی در تفسیر و شرح چکونگی دستیابی به هدف تعیین شده رئیس جمهور بوش داشتهاند،اگر چه استراتژی آنها مبهم و نامفهوم بوده است هم اکنون به نظر روشن و شفاف میرسد یک دولت مرکزی قدرتمند دیگری مد نظر نیست. کردها خواهان یک دولت مرکزی قدرتمند نیستند.اهل سنت خواهان یک دولت مرکزی هستند تنها به شرطی که آنها بتوانند در رقابت برای تشکیل یک دلت مرکزی قدرتمند پیروز شوند. اهل تشیع در میان خودشان با شورای عالی علیه یک دولت مرکزی قدرتمند و رهبری آن به دست صدر سرسختانه مخالفت می کنند.
ایالات متحده از یک دولت مرکزی که دارای یک قدرت محدود در نشر و اشاعه منابع در آمد و سرمایه ها و اقتدار و اختیار اجرایی و سیاسی برا ی استانها است حمایت می کند.بسیاری از اعراب سنی مسلک اخیرا از ایالات متحده طرفداری کرده اند ولی یک تعداد معدودی از نظاره گران معتقدند که آنها هنوز دولت فعلی عراق را رسما نپذیرفته اند. آنها در انتظار روی کار آمدن ایالات متحده و دولت عراق هستند تا گنجینه ها و قدرت را به آنها واگذار کنند.
انتخابات استانی که در ماه مارس اعلام شد و برای اکتبر برنامه ریزی شد یک گام مهم در فراهم آوردن قدرت برای اعراب سنی مسلک می باشد.
با درنظر گرفتن جمعیت کردها – اکثر اعراب سنی مسلک و درصد چشمگیری از جمعیت شیعه در هیئت دولت صدر و احزاب غارتگری همچون القاعده در عراق شاید توانسته اند در حاشیه قرار گیرند. و با باقی ماندن نیروهای مقاوم و متجاوز فضای احتقانی ایجاد خواهد شد.
موفقیت در درجه اول به توانایی و اقتدار شورای عالی برای مغلوب کردن طرفداران صدر در انتخابات در بین اکثر مناطق شمالی شیعه نشین عراق بستگی دارد. چنانچه طرفداران صدر در انتخابات پیروز شوند و یک شانس خوبی وجود دارد که آنها میتوانند برنده رقابتهای انتخاباتی شوند.
در گزارشات بدست آمده از عراق در ماههای پیش، اظهار شده است که محبوبیت عامه طرفداران صدر رو به افزايش بوده و محبوبیت عامه شورای عالی رو به تنزل و کاستی می باشد. اگرچه درگیری های اخیر به عنوان نبردی علیه شبه نظامیان مسلح غیر قانونی ترسیم شد به نظر می رسد تنها طرفدار صدر سپاه مهدی مورد هدف گیری شده است. دولت مالکی که بهوسیله ایالات متحده حمایت شد شاید باور کرده است که حلقه درگیری اخیر دورنمای انتخابات و حمایت سیاسی صدر را تضعیف خواهد کرد.
اولا : سپاه مهدی در بصره به طور غیر قانونی در حال کسب در آمد و پول در آوردن است. ثانیا: جمعیت شیعه از آشکار شدن نبرد مرگبار متنفر می باشد.
نهایتا: دولت مالکی سعی کرده است تا یک ماده را در قانون انتخابات اضافه کند تا هر حزبی با یک قدرت نظامی را از شرکت کردن در انتخابات استانی منع کند. این ماده به سوی احزاب دیگر که نیروهای شبه نظامی را ابقا و نگهداری می کنند مانند هم پیمانان دولت مالکی نشانه گیری نشده است. صدر دو تاکتیک متناوب را اعلام کرده است تا از ممنوعیت انتخابات طفره رود. صدر رسما در حال مجزا کردن نیروهای شبه نظامی مسلح خود می باشد. سپاه مهدی را از دخالت در کارهای سیاسی و فعالیتهای انتخاباتیاش منفک کرده است.
نهایتا: دولت مالکی سعی کرده است تا یک ماده را در قانون انتخابات اضافه کند تا هر حزبی با یک قدرت نظامی را از شرکت کردن در انتخابات استانی منع کند. این ماده به سوی احزاب دیگر که نیروهای شبه نظامی را ابقا و نگهداری می کنند مانند هم پیمانان دولت مالکی نشانه گیری نشده است. صدر دو تاکتیک متناوب را اعلام کرده است تا از ممنوعیت انتخابات طفره رود. صدر رسما در حال مجزا کردن نیروهای شبه نظامی مسلح خود می باشد. سپاه مهدی را از دخالت در کارهای سیاسی و فعالیتهای انتخاباتیاش منفک کرده است.
همچنین طرفداران صدر نقشهها و طرحهایی را اعلام کرده اند تا در انتخابات به عنوان یک فرد رقابت کنند به جای اینکه تحت لوای فعالیتهای انتخاباتی طرفداران صدر رقابت کنند چنانچه فعالیتهای انتخاباتی غدغن شود.
گفتن اینکه چگونه انتخابات استانی سپری خواهد شد مشکل است. طرفداران صدر ممکن است خیلی خوب این کار را انجام دهند. اگر طرفداران صدر بتواند کنترل برخی از استانها را به دست بگیرند، صدر منابعی را بدست خواهد آورد که اقتدار او را بیشتر خواهد کرد و به او اجازه خواهد داد تا در انتخابات ملی آینده حتی بهتر از این فعالیت کنند.
پیش بینیها در مورد روند احتمالی موضوعات سیاسی و خشونتها در عراق مشکل هستند؛ متغیرهای بسیار زیادی وجود دارد با یک تمرکز بر روی انتخابات استانی دو راه ممکن روشن می گردد.
گفتن اینکه چگونه انتخابات استانی سپری خواهد شد مشکل است. طرفداران صدر ممکن است خیلی خوب این کار را انجام دهند. اگر طرفداران صدر بتواند کنترل برخی از استانها را به دست بگیرند، صدر منابعی را بدست خواهد آورد که اقتدار او را بیشتر خواهد کرد و به او اجازه خواهد داد تا در انتخابات ملی آینده حتی بهتر از این فعالیت کنند.
پیش بینیها در مورد روند احتمالی موضوعات سیاسی و خشونتها در عراق مشکل هستند؛ متغیرهای بسیار زیادی وجود دارد با یک تمرکز بر روی انتخابات استانی دو راه ممکن روشن می گردد.
اگر طرفدران صدر خوب عمل کنند آن موقع نقشه فعلی ایالات متحده برای مصالحه کردن سنی و شیعه احتمالا بیهوده خواهد بود بالاخره برخی از سنیهایی که علیه ایالات متحده صف آرایی کردهاند دوباره تغییر موضع خواهند داد؛ و خشونت و تعدی احتمالا تشدید خواهد شد.
اگر مالکی و شورای عالی خوب عمل کنند و سنی ها به طور همزمان قدرت را در برخی از استانها به دست بگیرند آن هنگام انها یک قدرت مستمر و مداوم را مورد توجه قرار می دهند. چنانچه قدرت در حال کاهش و تقلیل باشد حضور نیروهای نظامی ایالات متحده می تواند دلیلی باشد که هم اکنون کاهش اخیر خشونت و تعدی به مصالحه سیاسی نوید داده شده منجر می گردد.
اگر انتخابات استانی یک تصویر تیره و تاری ارائه دهد به هر حال رئیس جمهور اینده مجبور خواهد شد تا قضاوت خودش را جایگزین حقایق ابهام آمیز در این زمینه کند.
* برى پوزن، استاد علوم سياسى دانشگاه MIT
نظر شما :