انتخابات رياست جمهورى پاکستان؛ اتحاد يا اختلاف؟
گفت‌وگو با محمد طاهريان، سفير سابق ايران در پاکستان
پاکستان امروز (شنبه، شانزدهم شهريور ماه) با آغاز راى‌گيرى براى انتخاب رييس جمهور آتى اين کشور، توجه ناظران و تحليل گران را به خود معطوف داشته است. رقابت هاى انتخاباتى حکايت از پيشروى آصف على زردارى، همسر بى نظير بوتو، طرفدارآمريکا و داراى سوء پيشينه رسوايى مالى و اتهام اختلال روانى، دارد.
برخى بر اين باورند که در صورت پيروزى آصف على زردارى، همسر بى‌نظير بوتو، نخست وزير مقتول اسبق پاکستان، وى به يکى از قدرتمند‌ترين رهبران غير نظامى در طول تاريخ 61 ساله استقلال پاکستان بدل خواهد شد.
براى بررسى دقيق و تخصصى انتخابات رياست جمهورى پاکستان و آگاهى از احتمالاتى که پيش روى آينده سياسى اين کشور است، ديپلماسى ايرانى گفت و گويى با محمد طاهريان سفير سابق ايران در پاکستان انجام داده که در ادامه مى خوانيد.
- آقاى زردارى که به نظر مى رسد شانس اول در انتخابات امروز باشد، بيشتر از حمايت احزابى بهره مند است که وجهه طايفه اى داشته و تجربه و سابقه سياسى محدودى دارند، ضمن آنکه ايشان با انبوهى از مخالفين در داخل پاکستان روبرو هستند، تحليل شما از تحولات داخلى پاکستان در صورت پيروزى زردارى چيست؟
آنچه به نظر تحليل گران اوضاع پاکستان مى رسد اين است که پيروزى آقاى زردارى در اين انتخابات چه در مجالس ايالتى و چه در مجلس فدرال، تقريبا قطعى است، لذا اگر کسى راى اکثريت راى کسب کند به معناى آن است که از حاميان زيادى برخوردار بوده است، اما آنچه مسلم است در انتخابات امروز هر کس برنده باشد اولا نظام پارلمانى پاکستان، قدرت اجرايى بيشتر را به نخست وزير مى دهد و ثانيا يکى از توافقات دو حزب عمده برنده در انتخابات، اين بود که با برگزارى انتخابات رياست جمهورى، رئيس جمهور به اختيارات مندرج در قانون اساسى سال 1973 پاکستان باز گردد. بر اين اساس اصولا رئيس جمهور نقش چندان برجسته و عمده اى نخواهد داشت.
نظام پاکستان، نظامى پارلمانى و نخست وزير است اما بى شک نقش رئيس جمهور هم مهم است. با اين وجود چه زردارى پيروز انتخابات باشد و چه کانديداهاى مطرح ديگر، پاکستان مشکلات اساسى و جدى در حوزه هاى اقتصاد و امنيت و سياست دارد. به نظر مى رسد اگر سياست مداران اين کشور به سوى بخش هاى تصميم ساز و همگرايى حرکت کنند، امکان فائق آمدن بر مشکلات اقتصادى که دشمن اصلى و اول پاکستان است، وجود خواهد داشت.
اصولا پاکستان نياز به توسعه و امنيت دارد، اين دو مقوله اى به هم پيوسته هستند؛ هر فردى که برنده انتخابات باشد در صورتى‌که بتواند همگرايى بين بخش هاى تصميم ساز کشور ايجاد کند، شانس فائق آمدن بر مشکلات اقتصادى را که بسيار جدى و تهديد کننده است، دارا خواهد بود و پس از آن اين امکان وجود دارد که در حوزه امنيت نيز اقدامات مثبتى صورت گيرد. در هر حال چشم انداز پاکستان، مى تواند نگران کننده باشد خصوصا اگر بعد از انتخابات واگرايى ها شدت پيدا کند.
- آقاى زردارى چندين بار قول مساعد براى پيگيرى موضوع بازگشت قضات و رفع مشکلات محاکم پاکستان را داده اما اقدام جدى در اين خصوص انجام نداده است، آيا اين موضوع مى تواند به بحرانى پيش روى زردارى پس از پيروزى در انتخابات تبديل شود؟
دو حزب مردم و مسلم ليگ با يکديگر توافقاتى داشته اند که بايد مرحله به مرحله اجرايى شود. در حقيقت توافق اين دو حزب بر اين بوده که ابتدا انتخابات رياست جمهورى برگزار شود و در مرحله بعدى براى بازگشت قضات کارى انجام گيرد، به نظر مى رسد که بخشى از توافقات در حال انجام و بخشى منوط به اقدامات بعدى است.
در حقيقت طرف مقابل زردارى اين توقع را دارد که بدون طى مراحل، توافقات اجرايى شود. ناظرين بر اين باورند که توافقات بايد بر اين اساس پيش مى رفته است، ابتدا برگزارى انتخابات رياست جمهورى و در مرحله بعدى، سازو کار بازگشت قضات. با اين وجود چه از نظر مردم پاکستان و چه از نظر ناظران بيرونى، موضوع اول و با اهميت براى پاکستان، مسائل اقتصادى همچون کمبود نقدينگى است.
- ارزيابى شما از نقش نواز شريف در انتخابات رياست جمهورى و رقابت با زردارى چيست و پس از انتخابات رقابت دو حزب اين افراد چه تغييراتى خواهد داشت؟
در صورتى‌که دو حزب برنده انتخابات که شرايط سختى را با هزينه هاى زياد پشت سر گذاشته اند و امروز وارد پارلمان شده و دولت ائتلافى تشکيل داده اند، بتوانند به همگرايى دست يابند، هر دو پيروز هستند، در غير اين‌صورت مردم و جريانات داخلى پاکستان بطور قطع هزينه هاى زيادى متحمل خواهند شد و اوضاع پاکستان از اين که هست، وخيم تر خواهد شد.
اميدواريم که تصميم گيران پاکستان با توجه به واقعيات منطقه و کشور خود، به يک همگرايى دست يابند، در غير اين‌صورت راه نجاتى براى هيچ يک از طرفين وجود ندارد و رفتار تک روانه به نتيجه نخواهد رسيد، تجربه گذشته نيز نشان داده است هر زمان احزاب با هم اختلاف داشتند، مردم، احزاب و گروه ها و حتى کشورهاى همسايه، زيان خواهند ديد.
نظر شما :