درگيرى ها، فلسطين را به کجا مى برد؟

درگيرى هاى خونين طرفداران دو حزبى که چندى پيش براى بازگشت آرامش به فلسطين دست دوستى به سمت يکديگر دراز کردند در حالى بيش از ده ها کشته و زخمى بر جا گذاشت که فتح حضور خود را در دولت وحدت ملى به حالت تعليق درآورده است.

پس از حمله طرفداران فتح به خانه اسماعيل هنيه که پيش از آنکه از سران حماس باشد، نخست وزير دولت وحدت ملى است، درگيرى ها گسترده تر شد. محمود عباس رهبر تشکيلات خودگردان فلسطين در حالى فلسطينيان خشمگين را به آرامش فراخواند که راديو وابسته به جنبش فتح در اقدامى غيرمنتظره از شاخه نظامى فتح خواست که به جنگ با همشهريان خود در جبهه حماس روآورند. حماس نيز از سوى ديگر طرفداران فتح را تهديد کرده است که يا استعفاى خود را تقديم کنند يا منتظر مرگ باشند.

صائب عريقات که مسووليت تيم مذاکره کننده با اسرائيل را در اختيار دارد در اين خصوص گفت؛ هيچ کدام از دو حزب درگير در نهايت برگ برنده اين بازى را در دست نخواهند داشت. اگر اين جنگ خانمان سوز همچنان ادامه داشته باشد، همه ما در آتش آن خواهيم سوخت. در پايان هيچ کس موفقيتى به دست نخواهد آورد.

عريقات در ادامه سخنانش اعلام کرد که هرگز در طول دوران حضور خود در صحنه سياسى فلسطين، چنين صحنه هايى را به چشم نديده بود. وى از اين روزها به عنوان بدترين روزهاى عمرش ياد مى کند. صدها نفر از اعضاى حماس با تجمع در برابر مقر فتح در شمال غزه حملات گسترده اى را ترتيب دادند. فرمانده شاخه نظامى حماس در اين درگيرى ها جان خود را از دست داد.

آخرين آمار حاکى از کشته شدن ده عضو فتح و يازده نفر از طرفداران حماس در اين درگيرى ها است. از ماه گذشته تاکنون با آغاز دور جديدى از درگيرى ها در فلسطين بيش از 80 نفر جان خود را از دست دادند. خانه اسماعيل هنيه براى دومين بار ظرف دو روز گذشته هدف حملات طرفداران فتح قرار گرفت. پيش از اين، نيروهاى حماس رئيس جنبش فتح در شمال غزه را با شليک هاى ممتد خود به قتل رسانده بودند.

صائب عريقات در اين خصوص مى گويد؛ وجود چندين مقام مسوول در غزه کنترل فعاليت طرفداران مسلح دو گروه را سخت کرده است. ما حتى در اين منطقه نيز قدرتى نداريم. دولت فلسطين هم مستقل نيست. ما در اشغال به سر مى بريم. اين روزها نفس کشيدن هم در غزه غيرممکن شده است.

عريقات بر اين باور است که جنگ ميان طرفداران فتح و حماس بر سر به دست گرفتن قدرت نيست بلکه جدال تنها براى زير پا گذاشتن قانون است. وى در آخرين سخنان هشدارآميز خود خطاب به فلسطينى ها گفت؛ يا بايد در چنين شرايط حساسى کنار يکديگر بايستيم يا بايد در انتظار سرنوشتى وحشتناک باشيم.

 افزايش دامنه درگيرى ها

دامنه درگيرى ميان طرفداران فتح و حماس به کرانه باخترى نيز کشيده شد؛ مکانى که محل استقرار دولت فلسطين است. مردان مسلح فتح اقدام به ربودن يک کارمند دولت حماس در رام الله کردند. هنوز از سرنوشت وى خبرى در دست نيست. پيش بينى ها حاکى از اين است که مردان مسلح دو گروه قطعاً به محل تلويزيون و راديو فلسطين نيز حمله خواهند کرد. خبرنگار سى ان ان که از نزديک شاهد فعاليت طرفداران حماس بوده است در اين خصوص مى گويد؛ طرفداران حماس به مقر شبکه تلويزيونى متعلق به فتح حمله کردند. از سوى ديگر در رام الله نيز گارد رياست جمهورى سه خبرنگارى را که براى شبکه تلويزيونى حماس کار مى کردند، بازداشت کردند.

اولتيماتوم حماس به فتح

با شدت گرفتن درگيرى ها در فلسطين، حماس به مردان مسلح حزب رقيب دو روز فرصت داد تا تمامى اسلحه هاى خود را بر زمين نهاده و به اين درگيرى ها پايان دهند. شاخه نظامى حماس اعلام کرد که در صورت خوددارى مردان مسلح فتح، طرفداران حماس براى خلع سلاح به زور متوسل خواهند شد. يک منبع نزديک به دولت فلسطين اعلام کرد که حماس کنترل چندين مقر اصلى فتح را در اختيار گرفته و در نتيجه دستيابى به تسليحات نظامى فتح در حال حاضر براى حماس بسيار آسان است.

کشته شدن بيش از 9 نفر در درگيرى هاى روز چهارشنبه، موج درگيرى ها ميان فتح و حماس را وارد روند تازه اى کرد. حمله مردان مسلح به منزل سخنگوى فتح ماهر مقداد، هفت کشته بر جا گذاشت. ماهر مقداد از اين حمله جان سالم به در برده است. راديو اسرائيل اعلام کرد که حماس ليستى از سران فتح را که بايد از دولت خارج شوند آماده و اعلام کرده است.

 نام مشاور امنيت ملى دولت فلسطين محمد دهلان در راس اين ليست قرار دارد. بسيارى از افرادى که نام آنها در ليست ذکر شده است در حال حاضر در غزه حضور ندارند. گزارش منابع فلسطينى حاکى از اين است که مردان مسلح حماس موشک هاى ضدتانک و خمپاره به سمت مقر فتح در نوار غزه پرتاب کرده اند. حمله اى که تاکنون بيش از ده کشته بر جا گذاشته است.

 آتش بس هايى که نقض شدند

درگيرى ميان طرفداران حماس و فتح امکان حضور دانش آموزان و دانشجويان بر سر کلاس هاى درس و شرکت در امتحانات را از آنها گرفته است. اين در حالى است که آتش بس اعلام شده در روز جمعه نيز دوامى نياورده و آتش بس هر لحظه گسترده تر مى شود. در حال حاضر بيش از هفت هزار دانشجو و دانش آموز در بلاتکليفى به سر مى برند. آخرين بار اواسط ماه مه بود که حماس و فتح ضمن توافق با يکديگر به مفاد آتش بس دوطرفه وفادار ماندند.

 از آن زمان تاکنون با آغاز مجدد آتش بس چندين بار طرفين بر لزوم برقرارى آتش بس تاکيد کرده اما هرگز موفق به عملى کردن آن نشدند. حنان اشراوى يکى از نمايندگان پارلمان بر اين باور است که فلسطين در سراشيبى سقوط به سمت جنگ داخلى قرار دارد. وى معتقد است تا زمانى که فلسطينيان خود را مسوول برقرارى امنيت و مجرى قانون ندانند کارى از پيش نخواهد رفت.

دو کارمند فلسطينى سازمان ملل نيز بر اثر درگيرى ها در نوار غزه جان خود را از دست دادند. به گفته منابع دولتى اين نخستين بار است که دو عضو سازمان ملل در آتش بسى ميان حماس و فتح جان خود را از دست مى دهند.

 تلاش هاى بين المللى براى برقرارى آرامش

همزمان با افزايش آتش بس در نوار غزه و افزايش آمار کشته شدگان نخست وزير اسرائيل هشدار داد که مرز ميان غزه با مصر بايد تحت کنترل کامل نيروهاى سازمان ملل قرار گيرد. ايهود اولمرت بر اين باور است که مردان مسلح حماس از طريق مرز مشترک با مصر تسليحات مورد نياز خود را تامين مى کنند.

اسرائيل در حالى خواهان نظارت بين المللى بر اين منطقه مى شود که پيش از اين بارها با استقرار نيروهاى حافظ صلح اين سازمان در منطقه مخالفت کرده بود.

اهود اولمرت در نشست با اعضاى کابينه هشدار داد که در صورتى که حماس کنترل مرز را در اختيار بگيرد، پيامدهاى اجتناب ناپذير آن کل منطقه را دربر خواهد گرفت.

وزير امور خارجه ايتاليا همزمان با برقرارى آتش بس در غزه اعلام کرد که در صورت تمايل دولت فلسطين براى پايان دادن به آتش بس ميان فتح و حماس حاضر به اعزام نيرو در قالب صلح بانان سازمان ملل است.

از سوى ديگر رئيس کميته سياست خارجى اتحاديه اروپا خاوير سولانا نيز خواهان مشارکت بين المللى براى پايان دادن بحران در غزه شد.

آقاى سولانا در حالى با محمود عباس براى برقرارى آرامش در نوار غزه مذاکره مى کند که گزارش ها حاکى از تسلط نسبى نيروهاى حماس بر نوار غزه است. از سوى ديگر عباس نيز تهديد کرد که در صورت ادامه اين آتش بس حزبش را به طور کامل از دولت خارج خواهد کرد. وى در مصاحبه اى مطبوعاتى هشدار داد که ادامه اين آتش بس منجر به سقوط غزه خواهد شد.

آقاى عباس براى چندمين بار ظرف دو روز گذشته از طرفين خواست که با پذيرفتن آتش بس در پاى ميز مذاکره حاضر شوند. اتحاديه اروپا نيز نسبت به برپايى جنگ داخلى در فلسطين هشدار داد.