اروپا و مشکلی به نام ترامپ

دیپلماسی ایرانی: با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، اتحادیه اروپا با یک واقعیت سیاسی جدید روبه‌رو شده است. این نتیجه، چالش‌هایی را برای روابط فراآتلانتیکی به همراه دارد و اتحادیه اروپا را وادار می‌کند تا در رویکرد خود بازنگری کند و به‌صورت استراتژیک به این تحول پاسخ دهد. برخلاف دوره‌های گذشته که ممکن بود اتحادیه اروپا به امید تداوم همکاری‌های سنتی دست نگه دارد، اکنون زمان آن رسیده است که این اتحادیه به‌طور فعالانه و سیاسی وارد عمل شود.

پایان دوره انتظار و انفعال

در طول اولین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ (2017-2021)، اتحادیه اروپا اغلب رویکردی محتاطانه و واکنشی در پیش گرفت و امیدوار بود که نهادهای دموکراتیک آمریکا و یا تغییر در سیاست‌های داخلی این کشور، تندروی‌های او را تعدیل کنند. اما این بار، پیروزی مجدد او نشان‌دهنده تأیید گسترده‌تر سیاست‌های «اول آمریکا» و کاهش تعهد به نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین است که اتحادیه اروپا مدت‌ها از آن حمایت کرده است. این موضوع به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند تجارت، تغییرات اقلیمی و امنیت جمعی صدق می‌کند.

اتحادیه اروپا دیگر نمی‌تواند به سادگی منتظر بماند یا به دیپلماسی آرام و پشت پرده اکتفا کند. مواضع آشکارتر و قاطع‌تری مورد نیاز است تا از منافع این اتحادیه و ارزش‌های آن در برابر سیاست‌های احتمالی تهاجمی یا یکجانبه‌گرایانه دولت جدید آمریکا دفاع شود.

لزوم خودکفایی استراتژیک

یکی از درس‌های کلیدی دوره اول ترامپ برای اتحادیه اروپا، ضرورت خودکفایی استراتژیک بود. تهدیدهای تعرفه‌ای، خروج از توافق اقلیمی پاریس و تضعیف ناتو نشان داد که وابستگی بیش از حد به ایالات متحده می‌تواند آسیب‌پذیر باشد. اکنون که ترامپ بار دیگر قدرت را در دست گرفته است، اتحادیه اروپا باید تلاش‌های خود را برای تقویت استقلال در حوزه‌های دفاعی، فناوری و اقتصادی تسریع کند.

به‌عنوان مثال، طرح‌هایی مانند «صندوق دفاع اروپا» و ابتکارات مشترک در زمینه هوش مصنوعی و انرژی سبز باید از اولویت بالاتری برخوردار شوند. این اقدامات نه‌تنها به اتحادیه اروپا قدرت چانه‌زنی بیشتری در برابر ایالات متحده می‌دهد، بلکه این پیام را ارسال می‌کند که این اتحادیه آماده است تا به‌عنوان یک بازیگر جهانی مستقل عمل کند.

پاسخ سیاسی، نه صرفاً دیپلماتیک

پاسخ اتحادیه اروپا به پیروزی ترامپ نباید صرفاً به بیانیه‌های دیپلماتیک یا ابراز نگرانی محدود شود. این اتحادیه باید اقدامات ملموسی انجام دهد که نشان‌دهنده عزم سیاسی آن باشد. برای مثال، وضع تعرفه‌های متقابل در صورت تهدیدهای تجاری، تقویت مشارکت با سایر قدرت‌های جهانی مانند چین و هند، و یا پیشبرد سریع‌تر توافق‌های تجاری با مناطق دیگر می‌تواند بخشی از این رویکرد باشد.

علاوه بر این، اتحادیه اروپا باید به‌طور فعال با متحدان داخلی ایالات متحده که همچنان به همکاری transatlantic اهمیت می‌دهند - مانند برخی ایالت‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های مدنی - ارتباط برقرار کند. این اقدام می‌تواند به حفظ پل‌های ارتباطی کمک کند، حتی زمانی که دولت فدرال مسیر متفاوتی را در پیش می‌گیرد.

وحدت، کلید موفقیت

موفقیت هرگونه پاسخ سیاسی به رهبری دوباره ترامپ به وحدت در داخل اتحادیه اروپا بستگی دارد. اختلافات داخلی، مانند آنچه در بحث بودجه یا سیاست مهاجرت دیده می‌شود، می‌تواند توانایی این اتحادیه را برای مقابله با چالش‌های خارجی تضعیف کند. رهبران اتحادیه اروپا باید از این لحظه به‌عنوان فرصتی برای متحد کردن اعضا حول یک هدف مشترک استفاده کنند: حفاظت از منافع اروپا در جهانی که به‌طور فزاینده‌ای غیرقابل پیش‌بینی شده است

نتیجه‌گیری

پیروزی دوباره دونالد ترامپ یک زنگ بیدارباش برای اتحادیه اروپا است. زمان انفعال یا امید بستن به بازگشت خودکار به شرایط گذشته به پایان رسیده است. اتحادیه اروپا اکنون باید با شجاعت و قاطعیت سیاسی عمل کند، نه‌تنها برای دفاع از جایگاه خود در برابر سیاست‌های احتمالی دولت جدید آمریکا، بلکه برای تضمین آینده‌ای که در آن این اتحادیه بتواند به‌عنوان یک قدرت مستقل و تأثیرگذار در صحنه جهانی ایستادگی کند.

منبع: مؤسسه مطالعات امنیتی اتحادیه اروپا / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱