ایران، ناتو و مقوله مبارزه با تروریسم

دیپلماسی ایرانی: تروریسم پدیده شومی است که خطری بالقوه برای همه کشورهای جهان است. در این میان کشورهای غرب آسیا بیش از کشورهای دیگر آسیب های جدی از این پدیده دیده اند. عراق و سوریه سال ها جولانگاه گروه های تروریستی بودند و این دو کشور هزینه های سنگینی را تا کنون بابت آن پرداخت کرده اند. از سوی دیگر اما کشورهایی به ویژه کشورهای غربی در مساله مبارزه با تروریسم گزینشی عمل کرده اند و علی رغم اینکه خود از گروه های تروریستی هزینه های زیادی را متحمل شده اند اما هر وقت که منافعشان ایجاب می کرده، از در همکاری با گروه های تروریستی درآمده اند تا آنجا که آنان را در سوریه به قدرت هم رسانده اند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران همواره در راس کشورهای پیشتاز در مبارزه با تروریسم بوده و به هر کشوری که از آن برای مبارزه با این پدیده کمک خواسته پاسخ مثبت داده است. در این باره گفت وگویی را با محسن پاک آیین، کارشناس مسائل بین‌الملل و سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان داشته ایم که در ادامه می خوانید.

با توجه به نقش سیاست خارجی در مبارزه با تروریسم، چه گام‌هایی می‌توان برای افزایش فشار بر کشورهای حامی تروریسم در سطح دیپلماتیک برداشت؟ آیا اقدامات فعلی کافی هستند؟

با توجه به تهدیدات تروریسم و ناتوانی ائتلاف های غربی برای مقابله با این پدیده شوم، ایران بر رایزنی و همکاری کشورها برای حل این معضل جهانی تاکید دارد و معتقد است اگر کشورهای جهان به‌خصوص در غرب آسیا در کنار هم قرار بگیرند، می توانند فضایی را ایجاد کنند که با از بین رفتن زمینه های جذب این تفکر انحرافی برای جوانان، امکانی برای رشد و نمو خشونت و ترور نباشد. در مجموع در کنار همکاری های عملیاتی و اطلاعاتی و ضرورت مسدود شدن فعالیت تروریست ها در عرصه های مالی و شبکه های تبلیغی که از اصلی ترین عوامل جلوگیری از شیوع پدیده شوم تروریسم است، کشورهای منطقه باید با همکاری مشترک و اراده خود معضلات تروریسم را برطرف کنند. بنابراین نیاز به اقدامات و ابتکارات بیشتری در این زمینه کاملا احساس می شود.

نقش نهادهای حقوق بشری بین‌المللی در بازخواست کشورهای حامی تروریسم و حمایت از قربانیان تروریسم چیست؟ آیا این نهادها در عمل به وظایف خود موفق بوده‌اند؟

سازمان های بین المللی از جمله سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن، نقش مهمی در جلوگیری یا گسترش تروریسم در سطح جهان دارند. اما حقوق بین‌الملل به دلیل جنبه غیرآمرانه وتوصیه ای احکام و قوانین آن، عدم استقلال کافی وهمچنین برخورد دوگانه با مصادیق تروریسم، دارای ضعف است که بر عدم رسیدگی به فعالیت های تروریستی علیه ایران نیز اثر داشته است. تصمیمات سازمان های بین المللی از جمله سازمان ملل متحد، شورای امنیت، شورای حقوق بشر و دیوان بین المللی دادگستری گویای بی توجهی به اصول و قواعد بین المللی از یک طرف و نقض حقوق و تعهدات در قبال کشورهای عضو براثر خسارات جانی و مالی ناشی از تروریسم است. نقض حاکمیت سیاسی کشورها، نقض استقلال و تجاوز به خاک آنان از جمله دستاوردهای این رویکرد است. با توجه به رویکرد گزینشی آمریکا و گزینشی کردن موضوع مبارزه با تروریسم، کشورهای جهان باید بطورمستقل اقداماتی علیه تروریسم دولتی اسرائیل و نسل‌کشی این رژیم در فلسطین انجام دهند. بنابراین نمی توان گفت که نهادهای حقوق بشری و بین المللی کارنامه موفقی دارند.

چگونه می‌توان روزنامه‌نگاران را به سمت انجام تحقیقات عمیق‌تر درباره ریشه‌های تروریسم و تأثیر آن بر قربانیان سوق داد؟

یکی از لوازم تحقیقات عمیق‌تر، رصد به روز و دقیق تحولات و حوادث مربوط به تروریسم و تلاش برای یافتن پاسخ های درست و بی توجهی به پاسخ های غلط و انحرافی است.
در این میان نقش رسانه ها برای افشای ابعاد نظری و رفتاری کشورهای غربی در مقابله با تروریسم و ایجاد انگیزه در کشورهای چندجانبه گرا برای مبارزه با تروریسم اهمیت دارد.
ناتو به عنوان یک سازمان امنیتی غربی نشان داده که هر زمان که منافع این سازمان ایجاب کند از ترویسم حمایت می کند و در سوابق ناتو هم حمایت از تروریسم درافغانستان و تروریسم داعش و القاعده و جبهه النصره در سوریه و عراق وجود دارد و امروز هم در سوریه حامی گروه تحریر الشام هستند، لذا جمهوری اسلامی ایران در کنار متحدان و کشورهای همسوی خود در منطقه به خصوص کشورهایی هم چون روسیه و چین باید در مقابل تحرکات احتمالی ناتو برای حمایت از تروریسم در منطقه و به خصوص پس از تحولات سوریه هوشیار باشد و در چارچوب ائتلاف های منطقه ای مثل سازمان همکاری شانگهای با تروریسم و جریانات سازمان یافته مقابله کنند. نقش رسانه ها هم برای معرفی تحرکات واهداف احتمالی ناتو و به خصوص آمریکا وهم چنین رژیم صهیونیستی برای تقویت تروریسم در منطقه بسیار مهم است. 

تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱