عزیز حسنوویچ: حاضر نیستم در هیچ کارزاری علیه ایران حاضر شوم/به نگاه برادرانه‌ام به ایران افتخار می‌کنم

دیپلماسی ایرانی: مرکز اسلامی کرواسی در زمینی به مساحت ۲۳هزار متر و با زیربنای ۲۵۰۰ مترمربع در منطقه جدید زاگرب با ساختمانی مجلل که یک مسجد بزرگ، دفاتر اداری، مدرسه، سالن اجتماعات و رستوران غذاهای حلال را شامل می‌شود، ساخته شده است. 

پیش از این مرکز اسلامی کرواسی در مرکز شهر با یک بنای قدیمی گرد با مناره‌های بلند واقع شده بود که در حال حاضر  این مکان به موزه تبدیل شده (اگرچه موقتا به خاطر برخی تعمیرات بازدیدکننده ندارد) و این مرکز به محل فعلی خود منتقل شده است.

محل جدید مرکز اسلامی مکانی بزرگ و مجلل است که محیط پیرامونی آن به شکل پارک عمومی طراحی شده که عموم مردم می توانند از آن استفاده کنند.

عزیز حسنوویچ، مفتی اعظم کرواسی که مدیریت این مرکز بزرگ اسلامی را بر عهده دارد در دفتر دایره‌ای شکل خود که معماری منحصر به فردی دارد که ظاهر و معماری آن بازدیدکننده را به یاد اماکن مذهبی قرون گذشته اروپا می‌اندازد، با روی باز و گشاده از ما استقبال کرد. او در ابتدای صحبت هایش ضمن ابراز علاقه بسیار به ایران و فرهنگ ایرانی گفت: «هر چه از ایران باشد برای من خوب و خوشایند است. من ایران را دوست دارم و به طور مرتب به آنجا سفر می کنم. بارها به ایران رفته ام و باز هم خواهم رفت. تا کنون بیش از ۲۰ بار به ایران سفر کرده ام. از شهرهای زیبا و مقدس آن دیدن کرده ام و با افراد مختلفی اعم از سیاسی و دینی دیدار کرده ام، تقریبا با اکثر مقامات ایرانی اعم از مقام معظم رهبری آیت الله خامنه‌ای و آقای هاشمی رفسنجانی ملاقات کرده ام.»

مفتی اعظم کرواسی همچنین گفت که از زمان دکتر علی اکبر ولایتی تا الآن در مرکز اسلامی کرواسی میزبان تمامی وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بوده ایم. 

وی تاکید کرد که ما همچنین در تمامی مسابقات قرآن ایران شرکت کرده ایم و قاری به ایران فرستاده ایم. برای تمامی کنفرانس های دینی در ایران نیز نماینده فرستاده ایم و تلاش کرده ایم حضور فعال داشته باشیم. روابط بسیار خوبی با آقای شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی داریم که هم در کرواسی میزبان ایشان بوده ایم و از صحبت های ایشان استفاده کرده ایم و هم در تهران میهمان ایشان بوده ایم.

وی سپس به برنامه های مرکز اسلامی کرواسی پرداخت و گفت که در ۴ نوامبر گروهی از ادیان میهمان ما خواهند بود که هدف از آن انجام گفت وگوهای بین ادیانی است. از ایران نیز یک گروه ۱۰ نفری می آید که علاوه بر فعالان دینی اسلامی در میانشان یک نفر یهودی و یک نفر مسیحی نیز خواهد بود. این نشست با حضور سفیر ایران و نماینده ادیان رئیس جمهوری کرواسی برگزار خواهد شد. همچنین نمایشگاهی در کنار آن برگزار خواهد شد که نمایش آثار اسلامی، دیدن از موزه اسلامی و آشنایی با رئیس کاتولیک های کرواسی را نیز شامل خواهد شد. این نشست و نشست های مشابه آن نزدیکی روابط ایران و کرواسی را موجب خواهد شد و به تبادل افکار و نزدیک شدن اعتقادات و فرهنگ مردمان دو کشور کمک خواهد کرد. به ویژه که حضور نمایندگان ادیان مختلف از هر دو کشور و گفت وگوی آنها با همتایانشان کمک شایانی برای رسیدن به این هدف می کند. (این نشست دو روز پیش برگزار شد)

عزیز حسنوویچ همچنین گفت که ما روابط نزدیکی با موسسه ابن سینا داریم و در همین راستا قرار است در ۱۴ نوامبر طی مراسمی از یک کتاب نفیس رونمایی کنیم.

وی سپس گفت که در ۱۹ دسامبر هیئت دینی بوسنی و هرزگوین به ایران خواهد رفت و با مقامات ایرانی دیدار خواهد کرد و در نشست هایی که از قبل برنامه ریزی شده است شرکت خواهد کرد. 

حسنوویچ همچنین گفت که آوریل ۲۰۲۵ بیست و هشتمین سمپوزیوم را برگزار خواهیم کرد که در این دوره سمپوزیوم دین و هوش مصنوعی خواهد بود که میهمانان مختلفی از کشورهای گوناگون جهان در آن شرکت خواهند کرد. قبلا آقای شهریاری سخنرانی خوبی درباره هوش مصنوعی کرده بودند که با استقبال خوبی مواجه شد. انتظار داریم در این نشست نیز از ایشان سخنرانی ای بشنویم.

مفتی اعظم کرواسی سپس به زندگی مسلمانان در کرواسی طی سالیان گذشته تا کنون پرداخت و گفت: «مسلمانان در کرواسی در گذشته و در زمانی که کرواسی جزئی از یوگسلاوی بود زندگی سختی را گذراندند. بعد از فروپاشی کمونیسم و جنگ های داخلی، زندگی مسلمانان بسیار سخت تر شد و درگیر جنگ داخلی سختی شدند که زحمات بسیاری را بر آنها تحمیل کرد. جمعیت مسلمانان کرواسی ۱.۵ درصد کل جمعیت کشور است. در زمان جنگ های داخلی حدود ۱۱درصد رزمندگان کرواسی را مسلمانان تشکیل می دادند. اینجا مقبره ای از مسلمانان داریم که خاص مسلمانان است و شماری از رزمندگان نیز در آن دفن شده‌اند.»

وی سپس به توافقی که میان دولت با رهبر مسلمانان کرواسی امضا شده که به موجب آن دولت باید حقوق مسلمانان را به طور کامل رعایت کند، اشاره کرد و گفت: «در سال ۲۰۰۲ با تلاش ها و ممارست های فراوانی که به خرج دادیم توانستیم قراردادی را با دولت برای حفظ حقوق مسلمانان امضا کنیم که تبدیل به قانونی برای رعایت حال مسلمانان شده است. بر اساس این قرارداد دولت متعهد می شود که تمامی حقوق مسلمانان در تمامی سطوح از کودکستان تا دانشگاه را رعایت کند حتی حقوق زندانیان مسلمان باید مطابق با قوانین اسلامی رعایت شود، تا آن جا که حتی در زندان برای مسلمانان مسجد ساخته شده است. همچنین طبق این توافق از آنجا که روز جمعه در کرواسی روز کاری است اما مسلمانان می توانند به مسجد بیایند و نماز بخوانند و مناسک خود را انجام دهند و دولت موظف است که تسهیلات لازم را برای آنها فراهم کند. همچنین بر اساس این توافق که جنبه قانونی دارد مسلمانان حق برخورداری از غذای حلال را دارند که ما در مرکز اسلامی برایشان فراهم می کنیم.»

عزیز حسنوویچ در ادامه افزود: «ما هر سال در اعیاد فطر و قربان به مدت ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه برنامه مستقیم زنده از تلویزیون دولتی کرواسی داریم که می توانیم صدای خود را به گوش تمام مردم کرواسی با ادیان مختلف برسانیم.»

وی درباره آیین ازدواج مسلمانان نیز گفت: «طبق توافقی که با دولت داشته ایم با ثبت ازدواج شرعی نزد ما در مرکز اسلامی، دیگر برای مسلمانان لازم نیست که ازدواج خود را در شهرداری ها یا دیگر جاهای دولتی ثبت کنند.»

مفتی اعظم کرواسی سپس به سیستم آموزشی ویژه مسلمانان کرواسی اشاره کرد و گفت: «ما موسسه زبان عربی تاسیس کرده ایم که سالانه صدها نفر در آن آموزش زبان عربی می بینند. همچنین کودکستان و مدرسه اسلامی در سطح دبستان و دبیرستان داریم که به قدری معتبر، فراگیر و سالم است که حتی دانش آموزان غیرمسلمان در آن تحصیل می کنند تا آنجا که ۴۰درصد کودکان حاضر در کودکستان ها مسلمان نیستند. حدود ۸۰ درصد زبان آموزان زبان عربی نیز غیرمسلمانند. امنیت روانی، اخلاقی و محیطی در این مراکز و مدارس بسیار بالاست و این خود امتیازی ویژه برای مراکز آموزشی ما محسوب می شود. مدرسه ما در سال ۱۹۹۲ تاسیس شده و سالانه حدود ۱۰۰ دانش آموز را می پذیریم. در ابتدا برنامه هایش کاملا اسلامی بود اما بعدا ابعاد دیگری نیز به آن دادیم تا بتوانیم فرصت های بیشتری برای دانش آموزان به وجود آوریم. مثلا دانش آموزان می توانند دروس یا دوره های پزشکی، معماری یا غیره بخوانند تا برای تحصیل در دانشگاه ها از پیش آمادگی داشته باشند. مثلا نخستین مفتی اسلوونی از شاگردان مدرسه ما بوده است. ما در تمامی علوم اجتماعی و اقتصاد ورود کرده ایم و دوره های مربوطه را برگزار می کنیم. همچنین در تمامی فعالیت های علمی حضور داریم. احمد اسماعیلوویچ نخستین مفتی کرواسی بود و به همین مناسبت مدارس اسلامی در کرواسی و اسلوانی به نام اوست. وزارت آموزش و پرورش تمامی هزینه های کادر مدرسه ما را تامین می کند.»

وی همچنین به وضعیت ائمه جماعات مساجد کرواسی اشاره کرد و گفت همه آنها حقوق بگیر دولت هستند و دولت از بسیاری از فعالیت های فرهنگی آنها حمایت اقتصادی می کند. 

او همچنین به مرکز خیریه زیارت اشاره کرد و گفت که کار این مرکز تسهیل امور و انطباق فرهنگی هر چه بیشتر و آسانتر مهاجران و کارگرهایی است که از کشورهای اسلامی به کرواسی می آیند و می خواهند در جامعه کرواسی حضور داشته باشند.

مفتی اعظم کرواسی درباره مناسبات بین المللی مرکز اسلامی کرواسی نیز گفت: «ما با امارات متحده عربی، قطر، اندونزی، ترکیه و ایران ارتباطات نزدیک داریم و با آنها قرارداد و تفاهم نامه های مختلف در زمینه های گوناگون امضا کرده ایم که هدف از آنها انتقال تجربیات آنها در زمینه های مختلف به کرواسی است.»

وی درباره شفافیت فعالیت های مرکز اسلامی کرواسی و اینکه آیا تا کنون پیش آمده است که در برهه های مختلف بر سر موضوعی تحت فشار قرار بگیرد، گفت: «خوشبختانه تا کنون هیچ وقت روابط و همکاری های ما زیر سوال نرفته است و ما معتقدیم که باید روابطمان را بیش از پیش تقویت کنیم. تمامی کارهای ما شفاف و برای همه قابل قبول است. ما تلاش می کنیم که پیش داوری ها را بشکنیم و به نحو احسن خود را معرفی کنیم.»

حسنوویچ تاکید کرد، من خود کتابی را نوشتم که در آن تاکید کردم که اسلام هراسی در کرواسی وجود ندارد. این کتاب بازتاب بسیار خوبی داشت تا آنجا که کمیسیون استراتژی امنیت ملی اتحادیه اروپا در بروکسل به من پیشنهاد داد که فصلی را در این زمینه برای آنها بنویسم تا یک استراتژی تعریف شده برای امنیت ملی اتحادیه اروپا شود و در بخش های مختلف ارتش و موسسات نظامی و امنیتی اروپا به عنوان یک استراتژی ثابت و کلان به کار گرفته شود. این گام هایی است که باید محکم و با اعتماد به نفس برداشته شوند. ما باید در همه جا حضور فعالی داشته باشیم. هر جا که خودم رفته ام یا نماینده ام را فرستاده ام در کمال احترام با او برخورد شده است. ما در کرواسی ۵ مرکز اصلی داریم. کرواسی ۱۲۰۰ جزیره دارد که در بسیاری از این جزایر مسجد ساخته ایم یا در حال ساخت آن هستیم.»

وی درباره تحولاتی که در کشورهایی نظیر افغانستان و پاکستان یا عربستان و دیگر کشورهای عربی رخ می‌دهد و جنبه سیاسی دارند نیز گفت: «خبرنگاران تلاش دارند ما را به مسائل آنان بکشانند و کاری کنند که ما نسبت به تحولات آن کشورها موضع بگیریم ولی ما همواره تلاش کرده ایم که خود را وارد این گونه مسائل نکنیم.»

مفتی اعظم کرواسی درباره فعالیت های رسانه ای مرکز اسلامی کرواسی گفت: «ما در حال حاضر نشریه منبر را داریم. من هنوز ضرورت داشتن یک رادیوی اختصاصی را احساس نمی کنم چون نمی دانم چقدر مخاطب خواهد داشت در حالی که معتقدم حضور فعلی ما در رادیو و تلویزیون با زمان مشخصی که برای ما تعریف شده از آنجا که مخاطب آن سراسری است، مخاطب بیشتری دارد.»

عزیز حسنوویچ، مفتی اعظم کرواسی در پایان تاکید کرد، حاضر نیستم در هیچ کارزاری علیه ایران حاضر شوم. دولت کرواسی هم این را می داند و حاضریم برای حفظ این موضع قاطع و راسخ خود همه گونه هزینه ای را بپردازیم. در زمانی که کسی حاضر نمی شد به ایران برود من به ایران می رفتم و اتفاقا از حمایت بالایی هم برخوردار بودم. حامیان دولتی من مثل رئیس جمهوری کرواسی به من می گفتند سفر شما به ایران می تواند سبب ارتقای روابط میان تهران و زاگرب شود. من یک نگاه بردارانه به ایران دارم و به آن افتخار می کنم. شما همگی خواهران و برادران من هستید.