لزوم استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی عمومی
دولت‌ها و لزوم دیپلماسی فرهنگی برای کودکان نسل زِد
دیپلماسی ایرانی: دوران کودکی در سراسر قرن بیستم میلادی نقش سیاسی قدرتمندی ایفا کرد و به همین‌خاطر به موضوعی مهم در دیپلماسی برای دولت‌ها و بازیگران فراملی تبدیل شد. شکل‌گیری نظام و اجماع جهانی بر سر ارزش‌ها، اصول، قواعد و هنجارهای حقوق بشر باعث جهان شمولی حقوق بشر شده است که بیش از هر‌چیز در کرامت انسانی ذاتی مردمان سراسرگیتی ریشه دارد. امروزه دنیای انسان‌ها متفاوت از گذشته و تحت‌تأثیرِ شگفت‌انگیز فناوری و پیشرفت اداره می‌شود. دوران کودکی در سراسر قرن بیستم میلادی نقش سیاسی قدرتمندی ایفا کرد و به همین‌خاطر به موضوعی مهم در دیپلماسی عمومی برای دولت‌ها و بازیگران فراملی تبدیل شد. شکل‌گیری نظام و اجماع جهانی بر سر ارزش‌ها، أصول، قواعد و هنجارهای حقوق بشر باعث جهان شمولی حقوق بشر شده است که بیش از هر‌چیز در کرامت انسانی ذاتی مردمان سراسرگیتی ریشه دارد.
امروزه دنیای انسان‌ها متفاوت از گذشته و تحت‌تأثیرِ شگفت‌انگیز فناوری و پیشرفت اداره می‌شود. باید گفت این تکنولوژیست که به صورت کلان‌روایتِ دنیای ما، با پیشرفت‌های شگرف، زندگی بشری را دچار تغییرات فوق‌العاده کرده است. این در حالی است که عرصه‌های مختلف زندگی کودکان نیز تحت تأثیر گسترش لحظه‌ایِ محیط دیجیتال، ابعاد جدیدی یافته است. همه‌گیری بیماری کرونا و استفاده‌ی بیشتر از فضای مجازی در تولید، انتشار و انتقال اطلاعات آموزشی و سرگرمی، سطح دسترسی بر محتوای برخط برای اقشار مختلف جامعه از جمله کودکان را افزایش داده است. این عوامل و بیش از آن سبب شده تا آدمی نظاره‌گر تولد نسلی باشد که از کودکی با پیشرفت اینترنت و فناوری در زندگی روبه‌روست و در عین حال، این شرایط بستری برای محدود شدن یا نقض حقوق افراد از جمله کودکان را ایجاد کرده است. در این فضا، موضوع صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان در عصر هوش‌مصنوعی، مسئله‌ای در خور توجه است که باید از سوی دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی مورد حمایت ویژه قرار گیرد و ابعاد نقش دیپلماسی عمومی و تکالیف دولت‌ها در حمایت از حقوق کودکان وضوح بیشتری بیابد.
دیپلماسی فرهنگی ابزاری حیاتی در سیاست خارجی هر کشور است که با ابزارهایی مانند مبادلات فرهنگی، جشنواره‌های بین‌المللی و برنامه‌های مبادلات آموزشی در صدد ارتقای درک متقابل بین ملت‌هاست. دیپلماسی عمومی برای کودکان یا دیپلماسی کودکان، اقدامات و برنامه‌های دیپلماسی عمومی است که با هدف اثرگذاری بر روی کودکان طراحی و اجرا می‌شوند. بخشی از اهمیت دیپلماسی کودکان از جهت اثرات بلندمدت و عمیق آن است. تصورات و دیدگاه‌های اولیه از هر کشور، دولت و یا ملت که در ذهن کودکان دیگر کشورها ایجاد شود، مقدمه لازم جهت برنامه‌ریزی‌های بعدی به‌منظور تغییرات بیشتر و یا جذب افکار عمومی و حتی نخبگان آن کشور را فراهم می‌سازد و بدین ترتیب دیپلماسی عمومی برای کودکان می‌تواند به مثابه زمینه و مقدمه‌ای در سایر روش‌ها و شیوه‌های دیپلماسی عمومی نیز مدنظر قرار گیرد. یکی از نمونه‌های قابل‌توجه در این عرصه شرکت والت دیزنی و اقدامات آن در جهت دیپلماسی عمومی آمریکاست که به تازگی شاهد اقدامات مثبت کانون پرورش فکری در کشور عزیزمان ایران نیز هستیم.
دیپلماسی عمومی برای کودکان همچنین می‌تواند از منظر حمایت از کودکان دیگر کشورها در برابر مسائل و مشکلاتی همچون جرم و جنایت علیه کودکان در قالب دیپلماسی عمومی مورد توجه قرار گیرد. یک نمونه از این اقدامات، فیلم مستندی است که توسط جیسون راسل به‌منظور حمایت از کودکان کشور اوگاندا ساخته‌شده است و علیه جنایت‌هایی است که به‌وسیله‌ی یک گروه تروریستی در اوگاندا انجام می‌شود. این فیلم که با بازدید بیش از صد میلیون نفر در سراسر جهان در پلتفرم یوتیوب مواجه شد، موجب گردید رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده امریکا باراک اوباما اعلام نماید در برابر این گروه تروریستی اقدامات نظامی به عمل خواهد آورد. بدین ترتیب می‌توان دیپلماسی عمومی برای کودکان را به دیپلماسی عمومی به‌منظور حمایت از حقوق کودکان هم در نظر داشت و محدود به معنای برنامه‌هایی با مخاطبان کودکان در نظر نگرفت. چنانچه بیان گردید، یکی دیگر از مهم‌ترین ابزارهای مورداستفاده در دیپلماسی عمومی برای کودکان، شبکه‌های ماهواره‌ای، برنامه‌های تولیدشده برای کودکان مانند پویانمایی، بازی‌های رایانه‌ای، و دیگر محصولات فرهنگی ویژه کودکان که از طریق آنها می‌توان مفاهیم موردنظر در حوزه‌ی دیپلماسی عمومی را منتقل نمود و به‌طورکلی، دیپلماسی رسانه‌ای با هدف مخاطبان کودک است. باتوجه به حجم بسیار زیاد تولیدات رسانه‌ای برای مخاطبان کودکان در رسانه‌ها، مهم‌ترین و بیشترین بخش از اقدامات انجام شده در حوزه‌ی دیپلماسی برای کودکان را همین بخش شامل می‌شود و عمده مواردی که در بررسی فعالیت‌های رسانه‌ای برای کودکان در عرصه‌ی بین‌المللی به آن اشاره شد را می‌توان جزو همین بخش از دیپلماسی عمومی برای کودکان برشمرد. توجه به مخاطبان کودک در دیپلماسی عمومی، می‌تواند به‌عنوان زیربنا و مقدمه سایر برنامه‌های دیپلماسی عمومی نیز تلقی گردد. چرا که چالش و سد ارتباطی اولیه‌ی جهت تعامل، از این طریق مرتفع خواهد شد و ذهنیت مثبتی از کشور عامل دیپلماسی عمومی در مخاطبان بالقوه کشور هدف، شکل خواهد گرفت. اشتراک در بسیاری از مفاهیم ابتدایی در میان کودکان و شیوه‌های خاص برقراری ارتباط با این گروه آسیب پذیر و همچنین آینده‌سازان هر کشوری، از دیگر نکاتی است که در دیپلماسی عمومی برای کودکان به‌عنوان مسائل زیربنایی قابل‌توجه و دقت خواهد بود. توجه به تکالیف دولت‌ها و نقش بسیار مهم دیپلماسی عمومی و فرهنگی در حمایت از حقوق کودکان در عصر هوش‌مصنوعی در سطح بین‌المللی بسیار مهم است.
نظر شما :