آغاز بحران تازه‌ای در کویت

دیپلماسی ایرانی: مشعل الاحمد الجابر الصباح، امیر کویت، جمعه شب در اقدامی غافلگیرکننده دستور انحلال پارلمان و توقف عمل به برخی مواد قانون اساسی طی مدت حداکثر 4 سال را اعلام کرد.

با وجود اینکه انحلال پارلمان کویت و برگزاری مجدد انتخابات زودهنگام به ویژه در سال‌های اخیر تکرار شده، اما تعلیق عمل به برخی مواد قانون اساسی از زمان آغاز روند دموکراسی در کویت در سال 1962 تاکنون برای سومین بار است که رخ می‌دهد.

تنها در کمتر از 4 سال اخیر، 4 انتخابات در 5 دسامبر 2020، 29 سپتامبر 2022، 6 ژوئن 2023 و 4 آوریل 2024 برگزار شده است.

پارلمان 2024 که اخیراً انتخابات آن برگزار شده، نخستین پارلمانی است که پیش از برگزاری و جلسه افتتاح آن، که قرار بود سه شنبه 14 آوریل باشد، منحل شده است.

این جلسه قرار بود پیش از این برگزار شود اما با فرمان امیر کویت براساس ماده 106 قانون اساسی به تعویق افتاد و طیف گسترده‌ای از نمایندگان به این تصمیم اعتراض کردند و خواستار برگزاری جلسه در موعد مقرر براساس ماده 87 قانون اساسی شدند.

براساس این ماده، نخستین جلسه پارلمان کشور باید طی مدت حداکثر دو هفته از موعد انتخابات برگزار شود.

این دومین بار است که جلسه افتتاح پارلمان به تعویق می‌افتد و نمایندگان اعتراض می‌کنند. چنین چیزی نخستین بار در پارلمان منحل شده در سال 2022 رخ داد.

کویت با بسیاری از بحران‌های سیاسی در طول عمر پارلمان این کشور که در سال 1963 و با نخستین انتخابات تشکیل شد، شناخته می‌شود.

نخستین بحران به تقلب در نتایج انتخابات دومین دور از پارلمان کویت در سال 1967 باز می‌گردد که نتایج با شکست نمادهای اپوزیسیون یعنی احمد الخطیب و جاسم القطامی، تکان دهنده بود.

طی سه دهه نخست عمر پارلمان کویت، این پارلمان دو بار به صورت غیر قانونی منحل و عمل به برخی مواد قانون اساسی به حالت تعلیق در آمد که نخستین بار از سال 1967 تا 1981 بود و برای دومین بار نیز عمل به برخی مواد قانون اساسی از سال 1986 تا 1992 به حالت تعلیق در آمد.

15 انحلال پارلمان از زمان حمله عراق
کویت طی سه دهه اخیر، روی ثبات سیاسی را به خود ندیده و از زمان آزادسازی آن پس از حمله عراق در سال 1991، شاهد تشکیل 15 پارلمان بود به گونه‌ای که تقریباً هر دو سال یک انتخابات برگزار شده است و تنها 3 پارلمان توانسته به طور کامل فعالیت کند یعنی در سال‌های 1992، 1999 و 2016. این در حالی است که پارلمان‌های دیگر در سال‌های 1996، 2003، 2006، 2008، 2009، 2013، 2020، 2023 و 2024 منحل شدند.

در دهه اخیر 3 پارلمان نیز باطل شد که نخستین آن ژوئن 2012 و آخرین آن پارلمان 2022 بود.

این دو پارلمان در حالی باطل شد که اکثریت اپوزیسیون توانسته بودند به پارلمان راه یابند و اپوزیسیون نیز انتخابات را تحریم کرده بود در نتیجه از میزان مشارکت کاسته شد.

بحران‌های سیاسی در کویت بر تشکیل دولت در این کشور نیز بازتاب داشته است، در میان 45 دولتی که طی 62 سال از نخستین دولت در سال 1962 تشکیل شد، تنها 14 دولت از 1962 تا حمله به کویت تشکیل شد و از زمان آزادسازی کویت تا به امروز نیز 31 دولت تشکیل شده که 17 دولت آن از سال 2012 تاکنون است و قرار است احمد عبدالله الاحمد الصباح، چهل و ششمین دولت در تاریخ این کشور را پس از آنکه 15 آوریل به عنوان نخست وزیر تعیین شد، تشکیل دهد.

در طول این سال‌ها تنها 4 نخست وزیر توانستند از سال‌های 1963 تا 2006 دولت تشکیل دهند اما پس از آن نخست وزیران از خاندان حاکم بر کشور دولت را تشکیل دادند.

ناصر المحمد الاحمد الصباح، از 2006 تا 2011 نخست وزیر کویت بوده و 7 دولت تشکیل داده و پس از آن جابر المبارک الحمد الصباح، از سال 2011 تا 2019 نخست وزیر بوده و او نیز 7 دولت تشکیل داده اما صباح الخالد الحمد الصباح از سال 2019 تا 2022 نخست وزیر بوده و 4 دولت تشکیل داده است.

احمد نواف الاحمد الصباح از اوت 2022 تا دسامبر 2023 نخست وزیر کویت بود، محمد صباح السالم الصباح از ژانویه تا آوریل 2024 نخست وزیر بود و او نخست وزیری است که کمترین مدت در این منصب مانده است و پس از او نیز احمد عبدالله الاحمد الصباح، قرار دولت جدید را تشکیل دهد.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱