بحران در بحران

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: کماکان تحرکات دیپلماتیک برای مذاکرات آتش بس و تبادل اسرا در جریان است. با سفر بلینکن به کشورهای منطقه اکنون این تلاش‌ها جدیت بیشتری پیدا کرده است و به دنبالش، اخبار و گزارش‌های متعددی پیرامون آن منتشر می‌شود. اگرچه در مجموع به نظر می‌رسد بیش از هر زمان دیگری اکنون توافق در دسترس باشد، اما در مقابل این احتمال هم وجود دارد که به دلیل کارشکنی‌های رژیم صهیونیستی و خصوصاً تاکید بر حمله به رفح، مذاکرات سرانجامی پیدا نکند. 

با این وجود بلینکن در تور دیپلماتیک منطقه‌ای خاورمیانه خود، هم در عربستان سعودی، هم در اردن و هم در سرزمین‌های اشغالی بر مذاکره و توافق تاکید کرد، کما اینکه سکاندار سیاست خارجی ایالات متحده در دیدار دیروز چهارشنبه اش با اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی، بر ضرورت توافق رژیم صهیونیستی و حماس برای آتش‌بس تاکید کرد و این هم بر زبان راند، «حتی در این زمان دشوار نیز ما مصمم به تحقق یک توافق آتش‌بس برای آزادی اسرا هستیم...؛ پس جای هیچ تعلل و بهانه‌ای نیست؛ اکنون وقت (توافق) است.» 

البته بلینکن در یک لفاظی سعی کرد توپی را در زمین حماس بیندازد و این گروه را مسئول حاصل‌نشدن توافق آتش‌بس دانست؛ یک روز قبل تر هم وزیر خارجه آمریکا در جریان سفرش به اردن با اشاره به پیشنهاد مصر، آن را پیشنهادی قوی برای آتش‌بس در نوار غزه توصیف کرد و به گفته بلینکن، حماس نباید آن را به تعویق اندازد و زمان تصویب این پیشنهاد فرا رسیده است. حال‌آنکه، نه حماس، بلکه اعضای کابینه رژیم صهیونیستی هم بر سر تایید یا رد توافق پیشنهادی با یکدیگر درگیر هستند.
-    بحران در بحران

بلینکن در حالی حماس را مسئول عدم حصول توافق دانست که جریان‌های راست افراطی در کابینه رژیم صهیونیستی هم با توافق مخالف بوده و کابینه را تهدید به انحلال کرده‌اند. همچنانی که اوریت استروک، وزیر شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی توافق در حال بررسی در مصر را «افتضاح» دانست و گفت این طرح پیشنهادی ماهیت وجودی کابینه رژیم صهیونیستی را زیر سوال می‌برد. جالب تر انجاست که خانواده‌های اسرای صهیونیست، دیروز چهارشنبه تظاهراتی را در مقابل مقر اقامت آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در تل آویو برگزار و تهدید کردند در صورت شکست معامله تبادل اسرا میان رژیم صهیونیستی و حماس اعتراضات خود را در مرحله آتی تشدید خواهند کرد.

 بر اساس گزارش روزنامه هاآرتص، این خانواده‌ها تأکید داشتند اقدامات آتی آن‌ها شامل محاصره مقرهای مقامات اسرائیلی و محاصره کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) با یک میلیون نفر و محاصره وزارت جنگ خواهد بود و هیچ کدام از مسئولان جز از طریق بالگردها توان ورود و خروج نخواهند داشت. مجموعه این شرایط مویدی بر بحران یا ابربحران های چندلایه و متناقض در رژیم صهیونیستی که فضای مبهمی را از شرایط پیش رو به دست می دهد. البته 

با وجود اعتراضات گسترده و مداوم شهرک نشیان برای وتوافق و تبادل اسرا، خبرها حکایت از چیز دیگری هم دارد. چون در حالی که اکنون مذاکرات در جریان است، رادیو ارتش رژیم صهیونیستی دیروز چهارشنبه گزارش داد به عنوان بخشی از آمادگی برای عملیات زمینی ارتش رژیم صهیونیستی در رفح، «منطقه امن جدیدی» در مرکز نوار غزه اعلام خواهد شد تا آوارگان رفح بتوانند به آنجا بروند که این منطقه جدید در مرکز نوار غزه، بین وادی غزه و اردوگاه‌های مرکزی در حومه اردوگاه النصیرات و البریج و بسیار نزدیک به محور نتزاریم خواهد بود.

بنا به گزارش های واصله، ماهیت این منطقه شبیه به منطقه المواصی خواهد بود که ارتش اشغالگر در ابتدای جنگ آن را «منطقه حفاظت شده» اعلام کرد. همچنین منطقه المواصی به عنوان بخشی از عملیات تخلیه غیرنظامیان رفح، از قسمت شرق تا خان‌یونس و از قسمت شمال تا حومه دیرالبلح گسترش خواهد یافت. روز سه‌شنبه، «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، بدون توجه به پاسخ حماس به آخرین پیشنهاد برای توقف درگیری‌ها و بازگرداندن گروگان‌های صهیونیستی، وعده داد که حمله‌ به شهر رفح را که مدت‌هاست نسبت به آن تهدید کرده، عملیاتی می‌کند. روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال هم سه شنبه به نقل از مقامات مصری نوشت که رژیم صهیونیستی طرحی را به آنها ارائه کرده که مناطق متعددی را در شهر رفح در جنوب نوار غزه نشان می‌دهد که ارتش اشغالگر قصد دارد آنها را هدف قرار دهد و ادعا می‌کند که مبارزان جنبش مقاومت اسلامی (حماس) در تونل‌های داخل آنها پنهان شده‌اند.

-    از جزئیات پیشرفت مذاکرات قاهره تا انتشار  پیشنهاد رژیم صهیونیستی به حماس

در این اثنا، یک منبع آگاه فلسطینی جزئیات پیشرفت مذاکرات قاهره و آخرین تحولات آن را به المیادین فاش و تاکید کرد که در سندی که به جنبش حماس ارائه شده است، از شدت موضع اشغالگران کاسته شده است. به نوشته  ایسنا، یک منبع آگاه فلسطینی روز سه‌شنبه جزئیات پیشرفت مذاکرات قاهره و آخرین تحولات را به المیادین فاش کرد و توضیح داد که این سند که به جنبش حماس ارائه شده حاوی نکات مثبت و کاهش موضع اسرائیل است.

این منبع افزود که حماس هنوز باید موضوعات کلیدی، به ویژه آتش‌بس و عقب‌نشینی از غزه را تثبیت کند. این منبع خاطرنشان کرد که پایبندی حماس به سند ارائه شده در ۱۴ مارس و پایبندی به تمام بندهای آن اشغالگران را مجبور به عقب‌نشینی در خصوص موضوعات آتش‌بس، عقب نشینی از غزه و بازگشت آوارگان کرد. وی تصریح کرد که جنبش حماس پس از بازگشت هیئتش به قاهره همچنان در حال بررسی این پیشنهاد و در حال انجام رایزنی‌های فشرده است و با میانجی‌های مصری و قطری در تماس دائمی است. این منبع در گفت‌وگو با المیادین گفت که هنوز نکات بحث برانگیز در مورد موضوع اسیران صهیونیست وجود دارد و برای توافق بر سر تعداد و کیفیت آزادی آنها نیاز به زمان هست. این منبع تاکید کرد که فضا بهتر از گذشته است و موضع اسرائیل در مورد عقب نشینی و بازگشت آوارگان شاهد عقب‌گردهایی است.

به موازات تشریح جزئیات پیشرفت مذاکرات قاهره، روزنامه الاخبار دیروز چهارشنبه، متن پیشنهاد رژیم صهیونیستی به جنبش حماس برای تبادل اسرا و آتش‌بس را منتشر کرد. طبق گزارش این روزنامه لبنانی، پیشنهاد مذکور شامل اصول اساسی برای توافق بین طرف اسرائیلی و فلسطینی و بازگشت آرامش پایدار است. این توافق چارچوبی با هدف آزادی تمام اسرای صهیونیست در نوار غزه چه غیرنظامیان و چه سربازانی که مرده یا زنده هستند و برقراری آرامش پایدار در نوار غزه است.

هم چنین یک منبع بلندپایه مصری هم دروز چهارشنبه به تلاش‌ها برای دستیابی به توافق آتش‌بس در یک فضای مثبت اشاره داشت و به گفته او، مصر در حال انجام رایزنی با همه طرف‌های ذی‌ربط برای حل و فصل برخی از موارد بحث برانگیز بین ۲ طرف است.» پیرو همین نکته اکنون باید دید که سیر تحولات در ساعات و روزهای پیش رو به کدام طرف خواهد چرخید و وزنه معادلات به چه سمتی می چربد؛ آیا مذاکرات به نتیجه می‌رسد و شاهد آتش بس و تبادل اسرا خواهیم بود یا آنکه موتور کشتار و جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه کماکان روشن خواهد ماند و در ادامه حمله به رفع و نهایتا جنایت بزرگ تر روی خواهد داد؟ هرچند که ناظران معتقدند حتی در صورت آتش بس موقت هم تضمینی برای عهدشکنی صهیونیست‌ها و از سرگیری حملات و اشغال رفح وجود ندارد.