چرا برای کشورهای شورای همکاری رابطه با روسیه مهم است؟

نویسنده: محمد خلیفه

دیپلماسی ایرانی: سیاست خارجی کشورهای شورای هماهنگی خلیج فارس روی ضرورت آغاز گفت وگوی راهبردی با جمهوری روسیه توافق دارد. این گفت وگو در حقیقت برای هر دو طرف به ویژه درباره امنیت منطقه خلیج فارس و نیز روسیه ضروری است. در این راستا مسائلی فراملی مانند انرژی و امنیت به معنای کلی آن وجود دارد و این مسائل و مسائل دیگر نیازمند تفاهم جمعی دارد.

چندی پیش ششمین گفت وگوی راهبردی دو طرف در مسکو پایتخت روسیه با حضور وزرای امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس و وزیر امور خارجه روسیه برگزار شد و دو طرف درخصوص راه های حمایت و تقویت همکاری‌های مشترک بحث و گفت وگو کردند. بی‌تردید تشکیل این نشست در حال حاضر معانی ویژه‌ای دارد؛ زیرا در بحبوحه درگیری نظامی جاری میان روسیه و اوکراین و تشدید مواضع متشنج میان روسیه و کشورهای غربی و همچنین در سایه شکل گیری دنیای جدیدی از سوی کشورهای گروه «بریکس» و سایر کشورهایی رخ داد که به دنبال استقلال کامل در تصمیم‌گیری سیاسی و اقتصادی خود هستند به گونه‌ای که به افول سیطره غرب بر جهان منجر شود.

با این وجود شرایط تاریخی کنونی تأیید می‌کند که آینده جهان با آنچه در گذشته بوده متفاوت خواهد بود؛ چرا که پس از امروز دیگر جایی برای سیطره یک قطب وجود ندارد بلکه جهان چند قطبی وجود خواهد داشت و این مسئله با چشم اندازها و تلاش‌های کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در راستای گشودن کانال‌های ارتباطی متعدد و متنوع و برقراری روابط همکاری چندجانبه به گونه‌ای که تضمین کننده دستیابی به ثبات دائمی برای آنها در آینده باشد، همخوانی دارد. در چارچوب کشمکش روسیه و اوکراین کشورهای شورای همکاری می‌توانند نقش میانجی را برای دستیابی به صلحی ایفا کنند که دو طرف را خشنود می‌کند.

به نظر می‌رسد مرحله آتی مملو از تحولات است به ویژه از آنجایی که جنگ در اوکراین به بن بست رسیده و این درگیری بیش از هر زمان دیگری به حل و فصل نزدیک شده است. چه بسا امسال پایان نیابد مگر اینکه آمریکا تلاش کند در نزدیک‌ترین زمان ممکن به آن پایان دهد از ترس این‌که ادامه آن باعث بی‌ثباتی در جهان شود؛ چرا که برخی کشورها خواستار پیوستن اوکراین به ناتو هستند و به این ترتیب درگیری میان روسیه و این ائتلاف شعله‌ور خواهد شد و این مسئله چه بسا چین را به بهره‌برداری از درگیر بودن آمریکا در این مسئله سوق دهد تا به مسئله تایوان فیصله دهد.

همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس و روسیه به ویژه در این فضای ملتهب ممکن است شاهد جهش‌های بزرگ به ویژه در زمینه مفهوم امنیت چندجانبه باشد؛ زیرا روسیه بازیگر بین المللی مهمی است که به دنبال سیطره بر دیگر کشورها نیست بلکه به دنبال شرکای واقعی بین المللی است. این مسئله از زمان فروپاشی شوروی در سیاست خارجی‌ این کشور نمود یافته است. به این ترتیب روسیه یک شریک قابل اعتماد برای کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است همانطور که این کشورها در کنار هم شریک قابل اعتمادی برای روسیه هستند.

منبع: الخلیج / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11