قصه پرغصه مذاکرات لبنان با صندوق بین المللی پول

دیپلماسی ایرانی: پس از وقفه ای یک ساله، امسال با تماس هایی که با سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی داشتیم مجددا توانستیم یادداشت های او را دریافت کنیم. به دلیل پاندمی کرونا، وی سال گذشته به ایالات متحده سفر نکرد و برای همین سلسله یادداشت هایش در دیدار از امریکا را نیز منتشر نکرد. او گفت بعد از بیست سال سفر مداوم به امریکا برای نخستین بار وقفه ای در این سفر ایجاد شد که مسببش کرونا بود. وی در پیامی که سال گذشته به سردبیر دیپلماسی ایرانی داد گفت که کرونا به قدری دست و پا گیر بود که حتی امکان سفرهای بین ایالتی نیز وجود نداشت برای همین هیچ کدام از برنامه هایش برای این سفر تحقق نیافت و برای همین از اساس سفر را لغو کرد. اما امسال با فروکش کردن کرونا، او به ایالات متحده رفت و توانست با مقامات سابق و فعلی امریکایی گفت وگو کند. قبل و بعد از سفر با او در تماس بودیم و با توافقی که با هم داشتیم سلسله یادداشت های مربوط به ایالات متحده اش را در اختیار ما قرار داد.  

به این ترتیب این یازدهمین سال است که دیپلماسی ایرانی سلسله یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. در ادامه بخش پنجاه و یکم آن را می خوانید:
به سراغ یکی از مسئولان مهم در صندوق بین المللی پول در واشنگتن رفتم که از مدت ها قبل اوضاع لبنان و پرونده های پیچیده آن را دنبال می کند، الآن هم مسئول مذاکره با دولتمردان لبنانی بر سر توافقی است که به دولت لبنان اجازه می دهد با انجام اصلاحات گوناگون و با دریافت سه یا چهار میلیارد دلار جلوی فروپاشی کشور را بگیرد. لازم است بگویم که او لبنان را با تمام جزئیات وضعیتش به خوبی می شناسد و کارشناسی عمیق در نهادهای بین المللی صندوق بین المللی پول است. 
در ابتدا او خیلی مفصل صحبت کرد که بیشتر درباره لبنان و صندوق بین المللی پول و نوع تعاملش با لبنان بود و گفت: «طرحی اقتصادی مطرح بود که بنا بود صندوق بین المللی پول با آن مرتبط شود و از آن حمایت مالی کند که دولت سابق لبنان به ریاست حسان دیاب دنبال آن بود اما در پی اعتراضات داخلی مجبور به استعفا شد و بعد نجیب میقاتی جای او را گرفت... حسن دیاب در وضعیتی که برای همه روشن است استعفا داد، طرح او جنجال به پا کرد و در پی اعتراضات داخلی مجبور به استعفا شد. اختلافات بر سر ارقام پیش آمد و شماری از مستشاران رئیس جمهور میشل عون او را وادار کردند که استعفا دهد. در حالی که خود آنها از بانیان این طرح بودند. البته در پی این اتفاق صحبت ها یا مذاکرات میان لبنان و صندوق بین المللی پول متوقف شد. در حالی که لبنان در وضعیت فروپاشی بی سابقه ای سیر می کرد و هنوز هم سیر می کند. اگر مذاکرات با صندوق بین المللی در این مرحله به پایان می رسید با وجود انفجار بندر بیروت راه حلی در اختیار حاکمان و مردم لبنان با همه تنوع و گوناگونی شان می توانست قرار بگیرد و بسیاری از مشکلات پیچیده سخت اقتصادی آنها را حل می کرد. اما کاری نکردند و گذاشتند دو سال وقت به بطالت بگذرد و بعد از آن هم وضعیت اقتصادی بیش از پیش سخت شود و یافتن راه حل بسیار سختتر و پیچیده تر شود.»

پرسیدم: «در آن اول چه توافقی میان لبنان و صندوق بین المللی پول به دست آمد؟»

جواب داد: «اولا برگه ای بود که لبنان با صندوق بین المللی پول امضا کرده بود. اما رسمی نبود و هیچ کس را پایبند به انجام کاری نمی کرد. فقط بیانگر حسن نیت صندوق و تمایل لبنان به پایبندی به اصلاحات و اجرای آن بود. نجیب میقانی، نخست وزیر، برای امضای این برگه عجله داشت برای این که می خواست در آستانه انتخابات مجلس که در 15 نوامبر که انتخابات برگزار شد دستاوردی داشته باشد. شاید هدف او از این کار ایجاد زمینه برای انتخاب دوباره اش برای تشکیل دولت بعد از انتخابات بود، او در آن زمان اصرار داشت که چارچوب نهایی توافق تهیه شود و در اختیار داخل و صندوق قرار بگیرد تا درباره آن تحقیق کنند. بعد از اینکه تفاهمی بر سر آن به دست آمد امضا شود و اجرای آن آغاز شود. اما چنین توافقی به دست نیامد. الآن وضع لبنان بعد از انتخابات پارلمان ملتهب است و این التهاب ادامه دارد و با اتفاقاتی که می افتد مثل فرایند تشکیل دولت ملتهب تر هم خواهد شد. انتخاب رئیس جمهوری جدید هم مزید بر علت شده، و این اتفاقات سبب شده است تا مذاکرات تفصیلی و عملی میان لبنان و صندوق بین المللی پول به تاخیر بیفتد.» 

پرسیدم: «درباره فرایند مذاکرات چه می توانی بگویی؟»

جواب داد: «فرایند آن پیچیده و سخت و طولانی است. لازم است مراحل مختلفی را در درون صندوق بگذارند و اسنادی که نشان دهد لبنان چقدر پول نیاز دارد مشخص شود و نمایان شود که مشکلات چیستند تا راه حلی برای آنها یافت شود تا صندوق ترغیب شود به لبنان پول قرض دهد. این اسناد را باید قسمت های مربوط به خاورمیانه در اداره صندوق پر کنند و سپس به طرف های عالی صندوق و حتی شاید تا رئیس صندوق ارسال کنند تا موافقت های لازم برای آن گرفته شود تا به مرحله نهایی و اجرا برسد. البته این را هم در نظر بگیریم که ممکن هم هست این تقاضا رد شود. "کمیته عالی" نمی تواند چیزی بر سند بیفزاید یا از آن حذف کند. فقط حق دارد آن را رد یا تصویب کند، سپس به کمیته ای که به آن ارسال کرده برگرداند. تا الآن لبنان به این مرحله نرسیده است.» 

پرسیدم: «لبنان چه باید بکند تا کسانی که در صندوق بین المللی نمی خواهند این توافق امضا شود راضی به آن شوند؟»

گفت: «باید اصلاحات انجام شود. این ضروری است. قوانینی وجود دارد که باید مجلس آنها را تصویب کند. نجیب میقاتی، نخست وزیر و نبیه بری، رئیس مجلس به صندوق وعده داده اند که این قوانین را به محض این که به مجلس برسند تصویب کنند. اما هنوز چنین اتفاقی نیفتاده است.»

ادامه دارد..