ایران - امریکا و جنگ نفتکش ها در تنگه هرمز

دیپلماسی ایرانی: تاریخ قرن گذشته گواه این است که نفت کمی وجود ندارد، زیرا نفت همیشه به عنوان یک عامل ژئوپلیتیک عمل می کند. قرن بیستم موارد زیادی را نشان می دهد که نفت عامل درگیری های جدید شده است. امروزه، نفت همچنان یک عامل منحصرا ژئوپلیتیکی در رویارویی میان طرفین است، به همین دلیل جنگ های کوچک و بزرگ می توانند، با قدرتی تازه شعله ور شوند.

ایران یکی از معدود کشورهایی است که ذخایر بزرگ نفتی دارد. ایران با داشتن 13.5 درصد از ذخایر نفت جهان، در رتبه سوم فهرست کشورهای بزرگ نفت خیز قرار دارد. به خاطر تحریم های امریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران نتوانست، تولید نفت خود را افزایش داده و به بازارهای جهانی صادر کند که این امر به طور قابل توجهی توان رقابتی ایران را در مقایسه با سایر کشورهای نفتی تضعیف کرد.

ایران در حال حاضر، در حال برقراری روابط سازنده با چین و هند است که ظرفیت های رو به رشد تولید آنها به حجم جدیدی از نفت نیاز دارد. همانطور که می دانید، در مارس 2021، پکن قراردادی با تهران برای سرمایه گذاری در اقتصاد ایران با بیشترین مبلغ (بیش از 450 میلیارد دلار) طی 25 سال گذشته امضا کرد.

بخشی از این بودجه برای نوسازی فناوری صنعت نفت و گاز ایران و همچنین، توسعه زیرساخت های مدرن انرژی و ارتباطی برنامه ریزی شده است. این بدان معنا است که چین عملا انزوای بلند مدت اقتصادی ایران را شکسته است، زیرا طبق قرارداد فوق، نفت ایران را با قیمت های مطلوب دریافت خواهد کرد.

چین دیپلماسی سیستمی را دنبال می کند، پروژه های اقتصادی را با پروژه های سیاسی ترکیب و امنیت منطقه را تقویت می کند. در مورد ایران، همانطور که می بینیم، پکن به احیای روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض دست یافته است.

بر این اساس، چین با چنین موفقیت دیپلماتیکی در حال احیای روابط ایران و اعراب در منطقه مهم استراتژیک خاورمیانه و همچنین، در منطقه خلیج فارس و عمان است که در اولویت مسائل تجارت و امنیت جهانی قرار دارند. این تصمیمات سیاسی به پکن این امکان را می دهد که روی واردات سودآور نفت مشابه از ایران و کشورهای عربی خلیج فارس حساب کند.

همین پیشرفت های سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی در روابط چین، ایران و عرب است که به استراتژی منطقه ای امریکا برای ایجاد انحصار و دیکته خود در خاورمیانه آسیب های جدی وارد می کند و امروز به ابراهیم رئیسی اجازه می دهد، علنا خواستار خروج نیروهای امریکایی از منطقه شود.

واشنگتن و اسرائیل همچنان، در تلاش برای رقابت با پکن، مسکو، تهران و ریاض هستند. امریکا در تلاش است تا با استفاده از توانمندی های ناوگان پنجم نیروی دریایی خود که حوزه مسئولیت آن شامل غرب اقیانوس هند و خلیج فارس مستقر در بحرین است، اقداماتی را برای ممانعت از تجارت نفت ایران و چین انجام دهد.

در آوریل سال جاری، امریکا کشتی سوئز راجان حامل نفت ایران را در خلیج عمان توقیف کرد و آن را از مسیر اصلی خود به سمت چین به سمت امریکا منحرف کرد و این امر را نقض رژیم تحریم های تجاری نفت از سوی تهران دانست. پس از مدت کوتاهی، ایران اقدامات تلافی جویانه ای را علیه امریکا در منطقه تنگه هرمز انجام داد. به ویژه، در 27 آوریل، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نفتکش Advantage Sweet متعلق به امریکا با پرچم جزایر مارشال را که توقیف کرد.

فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی امریکا نتوانست، اقدامات موثری علیه نیروی دریایی سپاه انجام دهد و به ضعف خود اعتراف کرد. ایران که از حمایت چین، روسیه و عربستان سعودی برخوردار است، با چنین اقدامی قدرت خود و آغاز مسدود سازی نفتکش های کشورهای غربی را به نمایش می گذارد.

بر این اساس، مبارزه برای منابع انرژی و ارتباطات ترانزیتی در خشکی و دریا باز هم ماهیت تضاد پیدا می کند. غرب ممکن است، مقادیر قابل توجهی از منابع انرژی را از دست بدهد. تنگه هرمز مهم ترین ارتباط انرژی است که ناوگان نفتی و تجاری دائما از آن عبور می کنند. اگر تنگه هرمز توسط نیروهای دریایی کشورهای منطقه مسدود شود، ممکن است، یک بحران اقتصادی ملموس و کمبود منابع انرژی در غرب ایجاد شود.

منبع: ای نیوز (روسیه)/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/11