شیفت عربستان از آتلانتیک به اوراسیا

دیپلماسی ایرانی: ایران و عربستان سعودی توافقنامه ای را برای از سرگیری روابط دیپلماتیک امضا کردند. این توافق با میانجیگری فعال چین و مشارکت روسیه امکان پذیر شد. برای وضعیت ژئوپلیتیکی خاورمیانه، این توافق از نظر تاریخی مهم است.

اهمیت توافق ایران و عربستان، نخست در این است که برای اولین بار پس از مدت ها، دو کشور خاورمیانه بدون مشارکت ایالات متحده امریکا توانستند، به توافق برسند. تا آن لحظه، واشنگتن فعالانه درگیر امور منطقه بود. از سوی دیگر، مشارکت موثر عمان و عراق نشان می ‌دهد که جهان عرب به شدت قطبی شده و به حل اختلافات خود بدون حمایت غرب قادر است.

دوم اینکه، این کار با میانجیگری پکن انجام شد که نشان داد، توانایی حل و فصل مناقشات در خاورمیانه آشفته را دارد. چین در نهایت، به سمت یک سیاست خارجی فعال حرکت کرد و به اولین موفقیت واقعی خود به عنوان یک میانجی دست یافت.

وانگ یی، رئیس دفتر کمیسیون امور خارجی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین، بر این موضوع تاکید کرده است. وی گفت: «چین به ایفای نقش سازنده در حل و فصل مسائل حاد بین المللی ادامه خواهد داد و مسئولیت های یک قدرت بزرگ را نشان می دهد.» 

افزون بر آن گفته شده که چین روی خروج کشورهای منطقه از نفوذ خارجی حساب باز کرده است. وزارت امور خارجه چین در این باره گفت: «چین همیشه بر این باور بوده است که آینده خاورمیانه باید در دست کشورهای خاورمیانه باشد.»

ایران از یک سو، در حال احیای روابط دیپلماتیک با عربستان با مشارکت همسایگان خود و میانجیگری چین است. از سوی دیگر، این کشور از طریق گفت وگو در حل مسئله سوریه مشارکت می کند: قرار است، به زودی نشست عالی رتبه ای از هیئت های روسیه، ترکیه، ایران و سوریه در مسکو برگزار شود.

تعدادی از رسانه های عربی از مذاکرات تهران و بحرین در خصوص موضوع احیای روابط دیپلماتیک نیز خبر داده اند. دیدارهایی نیز میان دو کشور برای از سرگیری روابط آغاز شده است. عربستان سعودی بردار "آتلانتیک"، سیاست خارجی خود را به "اوراسیا" تغییر داده و در دو سال گذشته، به طور مداوم در حال ایجاد روابط با همسایگان خود است: ترکیه، اسرائیل، سوریه و حالا ایران.

این در حالی است که ایران، روسیه و چین رزمایش مشترک نظامی "کمربند امنیتی دریایی – 2023" را در خلیج عمان برگزار کردند. در این رزمایش شرکت کنندگان تشکیل یک یگان بین قومیتی از کشتی های جنگی، مانور مشترک و شلیک توپخانه را انجام دادند. همچنین، در بخشی از این رزمایش عملیات آزادسازی یک کشتی تصرف شده توسط یک دشمن فرضی با کمک کشتی ‌ها در شرایط بحرانی در دریا و تعدادی از وظایف دیگر برگزار شد. روسیه با ناوشکن دریاسالار گورشکوف در مانورها حضور داشت. این ناوشکن از آفریقای جنوبی وارد شد و در تمرینات مشترک با کشتی های نیروی دریایی چین و آفریقای جنوبی شرکت کرد. این رزمایش در نگاه غربی ها بازتاب گسترده ای داشت.

منبع: ایزوستیا (روسیه) / تحریریه دیپلماسی ایرانی