جلوی بهانه‌گیری ها را بگیریم
دیپلماسی عمومی ایران ضعیف عمل می کند
پرستو بهرامی راد
دیپلماسی ایرانی: پس از حدود یک سال مذاکره برای احیای برجام، قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام صادر شده است. با این حال به نظر می‌رسد تهران و واشنگتن سعی بر ادامه مذاکرات دارند. زیرا هنوز پیشنهادهای جدیدی روی میز دو طرف قرار میگیرد.
در این میان، ایران به دلیل صدور قطعنامه چندین دوربین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از دسترس خارج کرده و طبق تحلیل کارشناسان مذاکرات برای احیا برجام زمان زیادی به بن بست نهایی باقی نمانده است.
حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین‌الملل در خصوص صدور قطعنامه علیه ایران گفت: واقعیت این است که ما باید حساب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به عنوان یک نهاد معتبر بین لمللی از آقای رافائل گروسی مدیرکل آژانس جدا کنیم. زیرا آقای گروسی با روابط ویژه‌ای که با آمریکا و اسرائیل برقرار کرده، عملاً باعث ایجاد مشکلاتی در روابط ایران و آژانس شده است.
او در ادامه توضیح داد: همچنین گروسی قبل از جلسه شورای حکام، در سفری به اسرائیل با مقامات عالی رتبه آنها مشورت و گفت وگو کرد. شرایط حکایت از این دارد که هماهنگی‌های لازم را به عمل آورده است. البته او در توضیح این سفر عنوان کرده که هدفش جلوگیری از مواضع تند مقامات آنها بوده است تا اجازه بدهند که روال طبیعی ادامه یابد. اما این سفر در حالی انجام شد که اسرائیل فقط عضو آژانس است، اما در NPT (پیمان عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای) عضو نیست و به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد آژانس از مراکز هسته‌ای اسرائیل بازرسی کند. در صورتی که بیشترین نظارت‌ها و کنترل‌ها بر ایران اعمال می‌شود.
بهشتی پور با بیان اینکه باید با مدیر آژانس نیز کنار بیاییم، توضیح داد: گروسی از اول ژانویه 2020 مسئولیت کلی آژانس را برعهده گرفته است و تا 2024 هم این مسئولیت را بر عهده خواهد داشت. به همین دلیل ما نمی‌توانیم به خاطر عملکرد بد گروسی کل آژانس را نادیده بگیریم. زیرا همکاری ما با آژانس و دوام این همکاری، کمک می‌کند تا بهانه‌گیری از طرف مقابل گرفته شود.
وی افزود: یعنی آمریکا و اسرائیل تا مادامی که ایران همکاری خود را با آژانس ادامه داده و نظارت و کنترل آژانس بر فعالیت‌های ما وجود دارد، نمی‌توانند علیه ایران بهانه‌تراشی کنند. بر همین اساس حذف دوربین‌ها و انجام اقدامات رادیکال، موجب تقویت طرف مقابل و افزایش تعداد مخالفان ایران می‌شود و این سیاست عملاً راه به جایی نمی‌برد.
بهشتی پور با تاکید بر اینکه باید رابطه با آژانس را از مذاکرات برجامی جدا کنیم، تصریح کرد: از سوی دیگر بهترین کار این است که ایران موضوع رابطه خود را با آژانس با مذاکرات وین در یک راستا نبیند. درست است که این دو موضوع تاثیر متقابل دارند، اما اعتقاد به اینکه قطع همکاری ما با آژانس نشان اقتدار ماست، تفکر غلطی است.
کارشناس بین‌الملل در ادامه بیان کرد: ما در حال حاضر به غنی‌سازی ادامه می‌دهیم و در این شرایط اگر نظارت آژانس را ادامه دهیم، نشان‌دهنده ضعف ما نیست. این طبق توافق با آژانس است که طبق پروتکل‌ها با نظارت‌ها و کنترل‌ها همکاری کنیم. این اقدام کمک بزرگی به کاهش تبلیغات ضدایرانی است. برخی بر این باورند که در چنین شرایطی ادامه همکاری با آژانس، به نوعی باج‌دهی به این سازمان است، اما این باور در صورت صحت دارد که ما غنی سازی را هم متوقف کرده بودیم.
بهشتی پور اظهار کرد: باید به این مساله توجه کرد که مسائل مطرح شده از سوی آژانس بر اساس اطلاعات جدید است. ما نباید بهانه دست آژانس بدهیم، چرا که بسیاری از این سوالات بهانه‌هایی است که بتوانند علیه ما استفاده کنند. برای اینکه ریشه این سوالات خشک شود یکی از اقدامات این است که ایران شفاف‌سازی بیشتری داشته باشد و بهانه دست آنها ندهد. متاسفانه بارها از این بهانه‌ها سوءاستفاده کردند.
این کارشناس از اهمیت همکاری با آژانس گفت: همکاری با آژانس ضرورت دارد و باید یک راهبرد برای ما باشد. قطع همکاری ما با آژانس عملاً بهانه خوبی به دست اسرائیل و آمریکا می‌دهد که قطعنامه بعدی را در شهریور ماه علیه ایران صادر کنند و صدور این قطعنامه‌ها یعنی توانستند ادعای بی اساس خودشان را مستندسازی کنند. بدون شک این اقدامات سناریو‌سازی است، ولی وقتی شما در یک دادگاهی حکم می‌گیرید مستندسازی صورت گرفته است. بهترین کار ادامه همکاری با آژانس است تا دشمنان را زیاد نکنیم و نگذاریم این پرونده‌سازی علیه ایران ادامه پیدا کند.
بهشتی پور در مورد پاسخ سازمان انرژی اتمی ایران به سوالات آژانس بین‌المللی بیان کرد: پاسخی که ایران به آژانس داد، بسیار دقیق و روشن بود. اما ای کاش این متن یک یا دو روز قبل از جلسه شورای حکام منتشر می‌شد و در اختیار افکار عمومی قرار می‌گرفت. چرا که در نهایت باید بخشی از سیاست‌های ما ارتباط با افکار عمومی مردم ایران و جهان باشد. پاسخ ایران دقیق و روشن است و اهل فن متوجه جزئیات آن می‌شوند. با این حال نیاز است که آقای کمالوندی و عزیزان دیگر در سازمان انرژی هسته‌ای این پاسخ را دقیق‌تر و با زبان ساده برای مردم عادی توضیح دهند چرا که این روشنگری لازم است و همان پیوست رسانه‌ای است که برای هر مذاکراتی نیاز است.
کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به طرح جدید وزیر امور خارجه ایران برای ادامه مذاکرات تاکید کرد: درست است که نمی‌توانند پیشنهاد را کامل رسانه‌ای کنند، چرا که فضاسازی رسانه‌ای می‌تواند آن را تحت تاثیر قرار دهد اما یکی از راهکارهای دیپلماسی عمومی این است که کارشناسان مورد اعتماد آقای امیرعبداللهیان در روزنامهها، نشریات و خبرگزاریهای مورد اعتماد بخش‌هایی از کلیات طرح جدید را رسانه‌ای کنند.
او در ادامه توضیح داد: کلی‌گویی و رد شدن از روی این موضوع کمکی به افکار عمومی نمی‌کند. به نظر من باید این اطلاعات در اختیار افکار عمومی قرار گیرد و تحلیل‌هایی هم بر روی آن انجام شود درست مانند کاری که طرف‌های غربی انجام می‌دهند و اخبار و اطلاعات را به نیویورک تایمز می‌دهند و تحلیل‌هایی روی آنها منتشر می‌شود و بسیار مهم است که ما در این شرایط یک پیوست رسانه‌ای داشته باشیم.
کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه فعلاً مذاکرات برجامی در کما است و باید ببینیم چه زمانی از کما خارج می شود، عنوان کرد: اگر در مذاکرات به نتیجه رسیده بودیم، بحث قطعنامه در شورای حکام مطرح نمی شد. در واقع اگر ما به توافق برسیم، تاثیر مستقیمی بر همکاری ما با آژانس دارد و این موضوع را از لحاظ سیاسی حل و فصل می کند. منتهی در مذاکرات به بن بست خورده ایم و از سوی دیگر همکاری خود را با آژانس کم کرده ایم. این شرایط فضا را منفی می کند و این سیاست درست نیست.
نظر شما :