حمله به ایران در حرف آسان است

نویسنده: ابراهیم نوار

دیپلماسی ایرانی: اظهارات مکرر مقامات اسرائیلی درباره‌ گزینه نظامی علیه ایران میزان ناتوانی اسرائیل در قبال تهران را نشان می‌دهد. همچنین از فقر گزینه‌های نظامی اسرائیل خبر می‌دهد زیرا از مفهوم نادرستی درباره هم زیستی در منطقه سرچشمه می‌گیرد. این مفهوم در نزد اسرائیل «انحصار سیطره» و «محقق ساختن سیطره بر اساس قدرت مطلق» است.

اسرائیل یک دولت دارای سیطره و برتری است و کسی نمی‌تواند این مسئله را انکار کند؛ اما این سیطره باعث نمی‌شود اجازه داشته باشد به سمت همه اسلحه بگیرد و آنها را تهدید کند. این تمایل برای سیطره مطلق اساس درگیری میان اسرائیل و ایران است؛ زیرا ایران به محقق ساختن معادله توازن اتمی در خاورمیانه نزدیک شده است.

سیطره مطلق راهی برای هم‌زیستی نیست. اسرائیل از طریق توافقی نانوشته با حزب الله لبنان توانسته به این هم‌زیستی در مرزهای شمالی خود دست یابد؛ اما هنوز نتوانسته است با ایران به هم‌زیستی برسد. اسرائیل از حضور نیروهای سپاه و گروه‌های محلی وابسته به آن در سوریه، عراق و غزه می‌ترسد.

اسرائیل می‌داند قبل از اینکه به هرگونه عملیات نظامی علیه تاسیسات اتمی ایران فکر کند در درجه نخست باید طرحی را برای خنثی کردن این نیروهای شبه نظامی تدوین کند زیرا حضور آنها باعث می‌شود اسرائیل در تیررس موشک های آنها باشد. 

فراتر اینکه خنثی نکردن این نیروها باعث می‌شود اسرائیل در معرض یورش نیروهای استشهادی باشد. در محاسبات اسرائیل همچنین باید مسئله حمله مشابهی مد نظر قرار گیرد که احتمالا درصورت حمله به برنامه اتمی ایران در معرض آن قرار خواهد گرفت.

واقعیت این است که صحبت از گزینه نظامی اسرائیل علیه ایران آسان است اما محقق ساختن آن مسئله‌ای بسیار دشوار است و گمان نمی‌کنم (نویسنده) نقشه کنونی توزیع قدرت در خاورمیانه با وجود برتری اسرائیل به رهبران اسرائیلی اجازه اقدام نظامی راهبردی‌ای را بدهد که عملا ایران را از دستیابی به سلاح اتمی بازدارد.

گزینه‌های اسرائیل علیه ایران محدود است و تاکنون پلن الف یا ب در اختیار ندارد. شاید آزمودن روش‌های دیپلماتیک بهتر برای دستیابی به همزیستی با ایران «هسته‌ای» یا «غیر هسته‌ای» برایش آسان‌تر باشد.

در اسرائیل این باور وجود دارد که مسئله دستیابی به سلاح اتمی در ایران مسئله مرگ و زندگی برای حکومت است. این باور بر نگرانی تهران پس از ورود نیروهای آمریکایی به افغانستان و سپس عراق مبتنی است. اما در این ارزیابی واقعیت بلندپروازی تاریخی انقلاب ایران برای رهبری خاورمیانه یا حداقل شیعیان آن از جمله شیعیان موجود در کشورهای سنی مانند عربستان نادیده گرفته می‌شود. همچنین این واقعیت نادیده گرفته می‌شود که ایران باور دارد ولایت شرعی‌اش بر تمام شیعیان جهان اسلام امتداد می‌یابد. همانطور که اسرائیل باور دارد برتمام یهوددیان جهان ولایت دارد.

راهبرد هسته‌ای ایران واضح است و هدف آن دستیابی به تکنولوژی هسته‌ای بدون محدودیت است. هیچ کس نمی‌تواند امتی را از حق دستیابی به علم و تکنولوژی پیشرفته بازدارد به ویژه اگر اراده سیاسی برای آن موجود باشد. اسرائیل اعتراف می‌کند که تا الآن نتوانسته است این اراده را در ایران از میان ببرد. به همین خاطر عملیات خرابکارانه و ترورها تنها باعث بیشتر شدن این اراده شده است.

باید گفت که ایران از زمان امام خمینی (ره) تا کنون برای ساخت سلاح اتمی تلاش نکرده است. با این وجود اگر فتوای شرعی در این زمینه صادر شود که ساخت سلاح اتمی نیاز ضروری برای محافظت از خود تلقی شود، این اقدام صورت خواهد گرفت؛ اما برای دفاع از خود و نه حمله به دیگران.

بسیاری در اسرائیل اعتراف می‌کنند که آمریکا امروز در مقایسه با قبل از 2018 در ضعیف‌ترین وضعیت خود در راستای مقابله با ایران قرار دارد و در این زمینه نتانیاهو را به خاطر خروج آمریکا از توافق هسته‌ای سرزنش می‌کنند. آنچه بسیاری در اسرائیل درک نمی‌کنند این است که ضعف موضع آمریکا در قبال ایران درباره‌ اسرائیل نیز صدق می‌کند. سخنان نفتالی بنت درباره اقدام نظامی علیه ایران جدید نیست و نتانیاهو نیز این سخنان را زده بود بدون اینکه کاری انجام دهد.

در خصوص راهبرد مقابله با تهدید ایران و نیز تعریف نقطه‌ بی‌بازگشت که حمله به ایران را ضروری می‌کند، در اسرائیل توافق نظری وجود ندارد. تمام کاری که دستگاه امنیت و اطلاعات اسرائیل انجام می‌دهند تلاش برای از کار انداختن برنامه اتمی ایران از هر طریقی است. اما پیشرفت ایران در مقابل این عملیات به ویژه در زمینه غنی سازی و ساخت سانتریفیوژهای سریع شکست این عملیات را در محقق ساختن اهدافش نشان می‌دهد.

در داخل اسرائیل کسانی وجود دارند که دستیابی ایران به سطح غنی سازی نود درصدی را کم اهمیت می‌دانند تا زمانی که این کشور تکنولوژی ساخت سلاح اتمی را ندارد. ژنرال گادی آیزنکوت با این نظر موافق است. او برخلاف نظر نخست وزیر و رئیس کنونی ستاد نیروهای مسلح باور دارد تهدید ناشی از ایران تهدید موجودیتی نیست حتی اگر بتواند اورانیوم را در سطح نود درصد غنی کند.

موضع اسرائیل به صورت کلی ضعیف‌تر از آن است که گزینه‌ نظامی راهبردی علیه برنامه هسته‌ای ایران در زمان حاضر اتخاذ کند اما مجموعه ابزارهایی در اختیار دارد که می‌تواند با استفاده از آنها این برنامه را از کار بیندازد.

منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11